Tętniak pozawałowy serca jest stosunkowo późnym powikłaniem zawału serca, czyli martwicy mięśnia sercowego na skutek niedokrwienia (najczęściej spowodowanego nagłym zamknięciem przepływu w tętnicy wieńcowej). W obszarze objętym zawałem dochodzi do procesu gojenia, w którym obszar martwicy zostaje zastąpiony tkanką łączną – powstaje blizna. Jest ona niedostatecznie podatna mechanicznie, co sprawia, że nieustanna praca serca (skurcz i rozkurcz) powoduje uwypuklenie się tego fragmentu serca.
Zdecydowana większość tętniaków pozawałowych lokalizuje w obrębie przedniej ściany lewej komory, często obejmując koniuszek serca. Są one konsekwencją pełnościennego zawału spowodowanego zamknięciem światła gałęzi przedniej zstępującej lewej tętnicy wieńcowej (left anterior descending artery – LAD). W rzadszych przypadkach tętniak rozwija się w ścianie dolnej serca.
Polecany artykuł:
Tętniak pozawałowy - objawy
Powikłanie zawału w postaci tętniaka serca niesie ze sobą określone, poważne konsekwencje.
- Tętniak jest miejscem o zmniejszonej kurczliwości, co może z kolei znacznie wpłynąć (szczególnie jeśli tętniak jest dużych rozmiarów) na upośledzenie funkcji skurczowej komory i powodować objawy niewydolności serca.
- W tętniaku bardzo często dochodzi do "zalegania" krwi. To sprzyja formowaniu się tzw. skrzeplin przyściennych. Taka skrzeplina może się oderwać i płynąc z prądem krwi, być przyczyną powikłań zatorowych. Najgroźniejszym z nich jest udar niedokrwienny mózgu.
- Blizna pozawałowa w obrębię tętniaka może być ogniskiem groźnych arytmii komorowych, które mogę doprowadzić do tzw. nagłej śmierci sercowej.
- Nierzadko pacjenci z tętniakiem skarżą się również na bóle o charakterze dławicowym.
Tętniak pozawałowy - diagnostyka
Badaniem z wyboru, które wykrywa i potwierdza rozpoznanie tętniaka pozawałowego jest echo serca, czyli badanie echokardiograficzne. Obecność tętniaka serca może sugerować również zapis EKG (elektrokardiografia), w którym znamiennie mogą być przetrwałe uniesienia odcinka ST w odprowadzeniach przedsercowych (zwykle w V2-V4). Uniesienia powinny wycofać się po dokonaniu zawału. Utrzymywanie się takiej zmiany w dłuższym okresie po zawale skłania do pogłębienia diagnostyki.
Czytaj też: Jakie są przyczyny i objawy OZW?
Tętniak pozawałowy - leczenie
Podstawą leczenia tętniaka pozawałowego jest zabieg kardiochirurgiczny. W uproszczeniu polega on na wycięciu nieprawidłowego fragmentu komory wraz z ewentualną skrzepliną. Powstały ubytek uzupełnia się za pomocą okrężnej, dakronowej łaty. Technika plastyki lewej komory ulega ciągłym modyfikacjom, by odległe wyniki leczenia i parametry hemodynamiczne serca były jak najlepsze.
Funkcję pomocniczą oraz alternatywę dla pacjentów niekwalifikujących się do operacji stanowi leczenie zachowawcze, na które składa się: leczenie niewydolności serca, zaburzeń rytmu oraz leczenie przeciwzakrzepowe, mające na celu ograniczenie tworzenia się skrzeplin i prewencję incydentów zakrzepowo-zatorowych.
