Złamanie żuchwy - objawy, leczenie, powikłania

2017-04-07 9:19

Złamanie żuchwy, tak jak inne złamania twarzoczaszki, to zwykle efekt wypadku komunikacyjnego, bójek czy uprawiania sportu. W jaki sposób leczy się złamania żuchwy? Ile trwa takie leczenie? Jakie powikłania mogą się pojawić?

Złamania szczęki i złamania żuchwy
Autor: thinkstockphotos.com Złamanie szczęki i złamanie żuchwy, tak jak inne złamania twarzoczaszki, to zwykle efekt wypadków komunikacyjnych, bójek czy uprawiania sportu.

Spis treści

  1. Złamania żuchwy: leczenie
  2. Złamania żuchwy: powikłania

Złamania żuchwy, tak jak wszystkie inne złamania, wymagają odpowiedniego leczenia. Przyczyny złamań mogą być różne. Inne sytuacje są powodem urazów wśród dzieci, a inne u dorosłych.

Złamanie jest stanem patologicznym polegającym na przerwaniu ciągłości tkanki kostnej w wyniku zadziałania siły przewyższającej jej wytrzymałość.

W grupie dorosłych Polaków najczęstszą przyczyną urazów twarzowej części czaszki są pobicia, na drugim miejscu plasują się wypadki komunikacyjne. W grupie dzieci, jak łatwo się domyślić, najważniejszą przyczyną urazów są upadki z wysokości i upadki podczas zabaw. Istnieje wiele podziałów złamań, jednak we wszystkich z nich obowiązuje podobna zasad co do leczenia. Obowiązkowe jest właściwe nastawienie i unieruchomienie odłamów kostnych, tak aby proces gojenia mógł przebiegać prawidłowo. Podstawą diagnostyki złamań kości jest dokładne badanie pacjenta oraz wykonanie kompletu odpowiednich zdjęć rentgenowskich, konieczne może okazać się wykonanie tomografii komputerowej i szeregu innych badań specjalistycznych. Pacjenci z urazami twarzoczaszki często trafiają do szpitala w stanie ciężkim i nadrzędnym celem jest ratowanie ich życia. Przyjmuje się, że ostateczne zaopatrzenie złamania żuchwy może zostać odroczone maksymalnie do 10 dni po urazie.

Złamania żuchwy: leczenie

Leczenie złamań żuchwy polega na przywróceniu ciągłości kości i jej unieruchomieniu, tak aby jak najszybciej nastąpił zrost odłamów, a utracone funkcje zostały przywrócone. Sposoby leczenia złamań żuchwy możemy podzielić na: metody zachowawcze nazywane inaczej ortopedycznymi, metody chirurgiczne oraz mieszane leczenie zachowawczo-chirurgiczne.Na podstawie stanu ogólnego i miejscowego pacjenta, liczby zębów, typu złamania i kilku innych czynników lekarz dobiera odpowiednią dla pacjenta metodę leczenia.

W leczeniu zachowawczym złamań żuchwy zastosowanie znajdują między innymi:

  • metalowe szyny mocowane do zębów za pomocą drucianych ligatur;
  • specjalne szyny akrylowe z metalowymi elementami;
  • protezy własne pacjenta lub tzw. aparat Gunninga w połączeniu z procą bródkową, aparaty te znajdują zastosowanie w przypadku bezzębnej jamy ustnej.

Leczenie złamań kości żuchwy jest trudne i uciążliwe dla pacjenta.

W przypadku złamania żuchwy przy pełnych łukach zębowych lub niewielkich brakach w uzębieniu zastosowanie znajdują specjalne metalowe szyny. Szynę metalową dogina się indywidualnie, osobno dla łuku górnego i dolnego.

Tak przygotowane szyny przywiązuje się cienkimi drutami górną do górnych, dolną do dolnych zębów. Obie szyny wyposażone są w specjalne haczyki, na których rozpina się początkowo gumowe pierścienie, łącząc w ten sposób szynę górną z dolną. Następnie elastyczne pierścienie zastępowane są ligaturą drucianą usztywniającą złamanie. Okres potrzebny do zrośnięcia kości wynosi około 6-8 tygodni. Po tym czasie jeżeli nie wystąpią powikłania, szyny zostają usunięte. W trakcie leczenia zachowawczego możliwe jest przyjmowanie tylko płynnych i półpłynnych pokarmów - tzw. "dieta przez słomkę". Obowiązuje wtedy również staranna higiena jamy ustnej. Często leczenie zachowawcze jest stosowane jako leczenie wspomagające zabieg chirurgiczny.

Warto wiedzieć

Najpopularniejszym obecnie sposobem leczenia złamań żuchwy jest leczenie chirurgiczne z użyciem metalowych mikropłytek - jest to tzw. osteosynteza. Fabrycznie przygotowane metalowe płytki mają różne kształty, można je też odpowiednio docinać i wyginać tak, aby pasowały do kształtu kości. Wykonane są z metalu biologicznie obojętnego. Płytki zespalają odłamy kostne i przymocowywane są do nich za pomocą śrub. Po nastawieniu odłamów kostnych i dopasowaniu płytek w kości nawiercane są otwory odpowiadające miejscu wkręcania śrub. Średnica otworów jest mniejsza od średnicy śrub, przez co uzyskuje się lepszą stabilizację. Cięcie w celu przeprowadzenia zabiegu może być zewnątrzustne, wewnątrzustne lub operacja przeprowadzana jest przez ranę w powłokach ciała, bez wykonywania dodatkowego dostępu. Po zrekonstruowaniu kości rana zostaje zaszyta, a szwy usunięte po około 10-14 dniach. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym.

Złamania żuchwy: powikłania

W przypadku każdej choroby i prowadzonego leczenia może dojść do powstania powikłań. W przypadku złamań żuchwy do najczęstszych powikłań po zabiegu zaliczamy rozejście się brzegów rany i jej zakażenie bakteryjne. W wyniku szerzenia się zakażenia na sąsiednie tkanki może dojść do powstania nacieku zapalnego, ropnia bądź ropowicy. W niektórych przypadkach dochodzi do opóźnionego zrostu kości. Sytuacja ta ma miejsce, gdy zrost odłamów kostnych trwa dłużej niż 8 tygodni, należy wtedy utrzymać prawidłowe unieruchomienie i prowadzić leczenie przeciwbakteryjne. Jeżeli odłamy kostne nie zostały prawidłowo unieruchomione, może powstać staw rzekomy. Potwierdzeniem tego stanu jest mobilność złamanych odłamów (powyżej 3 miesięcy) oraz obraz radiologiczny szpary złamania. Innymi powikłaniami, które mogą się pojawić, są: zaburzenia wzrostu i rozwoju kości twarzy, problemy w wyrzynaniu zębów, zesztywnienie stawu skroniowo-żuchwowego, zaburzenia zgryzu, zrost odłamów w nieprawidłowej pozycji. Wszystkie te stany wymagają odpowiedniego leczenia, które ma na celu wyeliminować lub jak najbardziej zredukować ich negatywne skutki.Lekarz dysponuje szerokim wachlarzem możliwości leczniczych. Dobór odpowiedniej metody do stanu pacjenta sprawia, że leczenie może przebiegać w sposób prawidłowy.