Cieszył się życiem, aż pojawiły się zaparcia. Dwa tygodnie później był martwy

68-letni mężczyzna był wciąż aktywny, mimo wieku. Planował spokojną emeryturę. Cieszył się życiem i zamierzał zrealizować jeszcze wiele marzeń, które w czasach aktywności zawodowej odkładał na później. Nie było mu to dane. Błaha z pozoru dolegliwość okazała się objawem zaawansowanej choroby nowotworowej.

Zaparcia były objawem raka

Gdy 68-latek zauważył, że doskwierają mu zaparcia, nie wiązał ich z poważną chorobą. Przez całe życie był zdrowy, nie miał żadnych chorób przewlekłych.

Tymczasem zaparcia był to objaw poważnej choroby nowotworowej. Po dwóch tygodniach mężczyzna zmarł. Ronnie Haston był jednym z tych pacjentów, u których od diagnozy do zgonu upłynął bardzo krótki czas.

Objawy były niesymptomatyczne: zaparcia, osłabienie, zmęczenie. To wszystko można wiązać z wieloma przyczynami. W tym konkretnym przypadkiem były to jednak objawy szpiczaka mnogiego – złośliwego nowotworu krwi.

Szpiczak mnogi - objawy i przyczyny

Szpiczak mnogi to nowotwór złośliwy wywodzący się z komórek plazmatycznych szpiku kostnego. Nieznana jest dokładna przyczyna, ale ryzyko zwiększają: wiek (najczęściej po 60. roku życia), płeć męska, ekspozycja na chemikalia (np. benzen, pestycydy), promieniowanie jonizujące, choroby o podłożu autoimmunologicznym, czynniki genetyczne.

Szpiczak mnogi może dawać niecharakterystyczne objawy, które łatwo można pomylić z innymi dolegliwościami:

• Bóle kostne (szczególnie w kręgosłupie i żebrach)
• Złamania patologiczne (kości łamliwe bez urazów)
• Niedokrwistość – osłabienie, bladość, duszność
• Podwyższone stężenie wapnia we krwi (hiperkalcemia) – i w związku z tym może występować wzmożone pragnienie, a także nudności, zaparcia, a nawet zaburzenia świadomości
• Nawracające infekcje z powodu obniżonej odporności
• Niewydolność nerek – spowodowana odkładaniem się białek (łańcuchów lekkich)
• Zmęczenie i utrata masy ciała
• Zespół nadlepkości – zawroty głowy, zaburzenia widzenia, bóle głowy

Rokowania w przypadku szpiczaka mnogiego

Szpiczak mnogi to choroba nieuleczalna, ale możliwa do kontrolowania przez wiele lat. Średnia długość przeżycia wynosi obecnie około 5–10 lat, zależnie od stadium i odpowiedzi na leczenie. Wczesne wykrycie i nowoczesna terapia (np. leki immunomodulujące, inhibitory proteasomu) poprawiają rokowanie.

Rokowanie zależy od czynników ryzyka, takich jak zaburzenia cytogenetyczne, poziom LDH, kreatyniny i β2-mikroglobuliny. Autoprzeszczep szpiku (ASCT) może znacząco wydłużyć czas remisji. Częste nawroty są charakterystyczne, ale każdy kolejny rzut może być leczony inną linią terapii.

Rokowanie u osób starszych i z chorobami współistniejącymi jest zazwyczaj gorsze. Jednak dzięki postępowi w leczeniu coraz więcej chorych żyje z szpiczakiem jak z chorobą przewlekłą.

6 chorób, które prowadzą do otyłości. Poznaj ich typowe objawy

Zobacz galerię 7 zdjęć

Zauważył zaparcia, umarł na raka

Ronnie nie zbagatelizował objawów. Zasygnalizował zaparcia, a lekarz zaordynował leki na przeczyszczenie. Nie zlecił jednak przy tym dodatkowych badań. Gdy stan 68-latka gwałtownie się pogorszył, żona zawiozła go do szpitala.

Tam stwierdzono, że nerki pracują już tylko w 14 proc., a stężenie wapnia we krwi było bardzo wysokie, co wskazywało na zaburzenia hematologiczne.

Badania pozwoliły na postawienie diagnozy szpiczaka, który doprowadził do nadprodukcji nieprawidłowych krwinek. Mimo podjętych starań stan chorego pogarszał się. Po podaniu chemioterapii pacjent zachorował na zapalenie płuc, które okazało się śmiertelne w skutkach dla osłabionego organizmu.

Jakie badania wykonywać, żeby wcześnie wykryć raka

Chociaż podobne przypadki – na szczęście – nie są zbyt częste, to warto pamiętać, że regularne wykonywanie badań profilaktycznych może zmniejszyć ryzyko rozwoju szeregu chorób.

Wiele schorzeń rozwija się w ukryciu, przez co bywają określane mianem „cichych zabójców”. Bliscy zmarłego Ronniego nagłośnili historię jego choroby, żeby przestrzec inne osoby i zachęcić do regularnych badań profilaktycznych.

Tu proponujemy ściągawkę, jakie badania należy wykonywać po 50 r.ż.: Skończyłeś 50 lat? 9 badań laboratoryjnych, które powinieneś wykonać.

Jakie choroby są tzw. cichymi zabójcami?

Istnieje szereg chorób nazywanych „cichymi zabójcami”, ponieważ przez długi czas rozwijają się bezobjawowo lub z bardzo niespecyficznymi objawami, prowadząc tym samym do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Często wykrywane są już w zaawansowanym stadium, gdy skuteczne leczenie jest utrudnione lub wręcz niemożliwe. 

• Nadciśnienie tętnicze – często nie daje objawów, a może prowadzić do zawału, udaru i niewydolności nerek
• Cukrzyca typu 2 – długo rozwija się bezobjawowo, uszkadzając nerki, oczy i naczynia krwionośne
• Przewlekła choroba nerek – może postępować niezauważenie aż do zaawansowanej niewydolności
• Stłuszczenie wątroby (NAFLD) – często bezobjawowe, może prowadzić do marskości i raka wątroby
• Tętniak aorty brzusznej – może rozwijać się latami bez dolegliwości, a jego pęknięcie zagraża życiu
• Zaburzenia lipidowe (np. hipercholesterolemia) – bezobjawowe, sprzyjają miażdżycy i chorobom serca
• Osteoporoza – długo bez objawów, ujawnia się dopiero przy złamaniu kości
• Jaskra – postępująca utrata wzroku bez bólu czy ostrych objawów
• Migotanie przedsionków – może przebiegać skrycie, zwiększając ryzyko udaru mózgu
• Zakażenie wirusem HCV (WZW C) – często niezauważalne przez lata, prowadzi do marskości i raka wątroby
• Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) – rozwija się powoli, duszność pojawia się dopiero w późnym etapie
• Zespół bezdechu sennego – objawia się głównie w nocy, ale może prowadzić do nadciśnienia, udaru i zawału
• Anemia – może rozwijać się skrycie, powodując zmęczenie i osłabienie
• Choroby tarczycy (niedoczynność/nadczynność) – objawy są niespecyficzne i łatwo je przeoczyć.
• Choroba Alzheimera – zaczyna się od subtelnych zmian, które bywają lekceważone
• Choroby autoimmunologiczne (np. toczeń, RZS) – objawy mogą być rozmyte i niespecyficzne
• Zakażenie Helicobacter pylori – może przebiegać bez objawów, a prowadzić do wrzodów i raka żołądka.

Jakie nowotwory rozwijają się w ukryciu? 

Istnieje też grupa nowotworów, które mogą rozwijać się długo bez swoistych objawów, przez co są uznawane za „cichych zabójców”. Na tej liście znajdziemy takie schorzenia jak m.in. 

• Rak trzustki – w początkowym stadium prawie zawsze bezobjawowy, objawy (np. żółtaczka, ból) pojawiają się późno, gdy choroba jest już bardzo zaawansowana
• Rak jajnika – długo daje jedynie niespecyficzne dolegliwości (wzdęcia, uczucie pełności)
• Rak jelita grubego – przez długi czas może nie dawać żadnych objawów lub tylko subtelne zmiany w rytmie wypróżnień
• Rak nerki – często wykrywany przypadkowo; zauważalne objawy, takie jak krwiomocz, pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium
• Rak wątroby (pierwotny) – długo bezobjawowy, często rozwija się na podłożu marskości
• Rak płuca (szczególnie gruczołowy) – długo bez dolegliwości, kaszel i duszność pojawiają się późno
• Rak żołądka – niespecyficzne objawy (niestrawność, wzdęcia) często są lekceważone, kojarzone z przejedzeniem lub niewłaściwą dietą
• Szpiczak mnogi – może rozwijać się latami z niespecyficznymi objawami jak ból kości czy osłabienie
• Przewlekła białaczka limfocytowa (CLL) – często wykrywana przypadkowo w morfologii, długo bezobjawowa
• Rak prostaty – we wczesnym stadium bezobjawowy; objawy pojawiają się dopiero przy rozroście guza lub przerzutach
• Rak przełyku – objawy jak trudności w połykaniu pojawiają się późno
• Rak trzonu macicy (endometrium) – w początkach bezobjawowy lub z lekkimi krwawieniami, które bywają ignorowane
• Rak szyjki macicy – rozwija się powoli, długo bezobjawowo; wykrywalny tylko przez cytologię
• Mięsak tkanek miękkich – guzy mogą rosnąć skrycie w tkankach głębokich
• Rak pęcherzyka żółciowego – objawy często przypominają kamicę żółciową i pojawiają się późno, co znacząco zmniejsza szanse na skuteczne leczenie
• Rak tarczycy (szczególnie brodawkowaty) – długo może nie dawać żadnych objawów, wykrywany przypadkowo
• Rak pęcherza moczowego – pierwszym objawem może być krwiomocz, ale długo bez innych dolegliwości
• Czerniak oka (czerniak naczyniówki) – może nie dawać objawów do momentu pogorszenia widzenia
• Rak krtani (np. nadgłośniowy) – długo może nie dawać objawów bólowych czy chrypki
• Rak ślinianek – rzadki i długo może być mylony z niegroźnym guzkiem.

Polska na ucho

Szkoła przetrwania

Katarzyna Głuszak