Pierwsze sygnały SM mogą pojawić się 15 lat wcześniej. Zobacz, na co zwrócić uwagę
Stwardnienie rozsiane to choroba, która potrafi rozwijać się w ciszy przez wiele lat. Badania pokazują, że objawy mogą pojawić się nawet 15 lat przed diagnozą, ale często są mylone z przemęczeniem czy stresem. Jakich sygnałów lepiej nie bagatelizować?
- Wczesne objawy SM są różnorodne i trudne do zdiagnozowania, mogą obejmować zmęczenie, bóle, wahania nastroju, problemy ze wzrokiem czy drętwienie kończyn.
- Osoby, u których postawiono diagnozę, wiele lat wcześniej odwiedzały lekarzy z powodu zmęczenia, zawrotów głowy, bólu czy problemów ze zdrowiem psychicznym.
- Eksperci podkreślają, że nie należy bagatelizować przewlekłych lub nietypowych objawów. Wczesna diagnoza znacząco poprawia rokowania.
Pierwsze objawy SM pojawiają się nawet 15 lat przed diagnozą
Stwardnienie rozsiane (SM) to przewlekła choroba autoimmunologiczna układu nerwowego. W jej przebiegu układ odpornościowy atakuje osłonkę mielinową, która chroni włókna nerwowe w mózgu i rdzeniu kręgowym. Uszkodzenia te spowalniają lub blokują przekazywanie sygnałów nerwowych.
Narodowy Instytut Zaburzeń Neurologicznych i Udaru Mózgu (NINDS) podkreśla, że u osób chorujących na stwardnienie rozsiane mogą pojawić się liczne objawy. Należą do nich m.in. zaburzenia widzenia, osłabienie mięśni, uczucie mrowienia w kończynach czy bolesne skurcze mięśni. Jak wskazuje NINDS, w niektórych przypadkach choroba prowadzi nawet do częściowego lub całkowitego paraliżu.
Nowe badanie opublikowane w JAMA Network Open udowodniło, że pierwsze sygnały świadczące o SM pojawiają się nawet 15 lat przed postawieniem diagnozy. W badaniu przeanalizowano dokumentację medyczną blisko 2000 pacjentów z Kolumbii Brytyjskiej. Naukowcy zauważyli, że osoby, u których ostatecznie rozpoznano stwardnienie rozsiane, zaczęły intensywniej korzystać z opieki zdrowotnej już na 15 lat przed rozpoznaniem choroby.
Choć historia każdego pacjenta była inna, badacze dostrzegli powtarzające się schematy. Chorzy zgłaszali się do lekarzy rodzinnych, skarżąc się na przewlekłe zmęczenie, bóle i zawroty głowy oraz problemy natury psychicznej, takie jak lęk i depresja.
Na 12 lat przed rozpoznaniem SM rosła częstotliwość wizyt u psychiatry. Z kolei 8-9 lat przed diagnozą pacjenci coraz częściej trafiali do neurologów i okulistów, co mogło być związane z zaburzeniami widzenia i bólem oczu.
W okresie 3-5 lat przed potwierdzeniem pacjenci trafiali na oddziały ratunkowe, a w ostatnim roku liczba konsultacji lekarskich znacząco się zwiększała.
Sugeruje to, że SM mogło rozpocząć się wcześniej, niż dotychczas sądzono
- podsumowali autorzy badania.
Dlaczego SM tak trudno wykryć na wczesnym etapie?
SM może u każdego wyglądać nieco inaczej, a spektrum objawów jest bardzo szerokie
- wyjaśniła dr Amit Sachdev, dyrektor medyczny Wydziału Neurologii na Michigan State University.
Oznacza to, że choroba u różnych pacjentów może przyjmować odmienną postać. Układ odpornościowy zaczyna atakować własne tkanki, co prowadzi do powstawania stanów zapalnych.
Stwardnienie rozsiane to choroba autoimmunologiczna, która może powodować stany zapalne w całym organizmie
- podkreśliła.
W konsekwencji ciało funkcjonuje gorzej niż wcześniej, co pacjenci odczuwają jako ogólną niedyspozycję.
Przy nadmiernym stanie zapalnym organizm może czuć się ogólnie niedysfunkcyjnie
- dodała.
W praktyce oznacza to, że chorzy doświadczają pogorszenia samopoczucia w wielu obszarach jednocześnie, co dodatkowo utrudnia im, a także lekarzom, ustalenie faktycznej przyczyny dolegliwości. Jednym z najczęściej zgłaszanych problemów jest przewlekłe zmęczenie, które stanowi szczególnie trudny objaw diagnostyczny.
Osoby chore na SM mogą zmagać się ze zmęczeniem, a to objaw trudny do powiązania z jedną chorobą
- zauważyła.
Podobnie jest w przypadku innych symptomów, takich jak ból, wahania nastroju czy problemy z koncentracją.
Objawy takie jak ból, wahania nastroju i zmęczenie są zazwyczaj bardziej powiązane z diagnozą SM po jej postawieniu, ponieważ mogą wynikać z szeregu schorzeń
- wyjaśnił dr Clifford Segil, DO, neurolog z Providence Saint John's Health Center w Santa Monica w Kalifornii.
Lekarze w swojej praktyce często odkrywają związek wielu dolegliwości z SM dopiero w momencie szczegółowej analizy historii medycznej pacjenta, kiedy diagnoza została już oficjalnie potwierdzona.
Co należy zrobić, jeśli zauważysz takie objawy?
Lekarze ostrzegają, że nie należy od razu zakładać, że każdy przypadek zmęczenia czy wahań nastroju oznacza stwardnienie rozsiane. Dr Sachdev przestrzega jednak, by nie lekceważyć symptomów, które nie ustępują samoczynnie i utrzymują się przez dłuższy czas.
Zdrowie jest sprawą głęboko osobistą. Aby nim zarządzać, trzeba zacząć od kontaktu z lekarzem, który nawiąże z tobą kontakt. Najlepiej zacząć od pojedynczej obserwacji lub problemu, który cię dręczy. Skupienie się na tym problemie z tym lekarzem to dobry punkt wyjścia
- powiedział.
Dr Clifford Segil zwraca uwagę, że wizyta u specjalisty staje się szczególnie istotna, gdy pojawia się kilka objawów, których nie można wyjaśnić.
Zawsze, gdy masz zespół objawów, które nie są jednoznacznie zdiagnozowane, wizyta u neurologa może być rozsądnym rozwiązaniem
- podkreślił.
Specjalista może wówczas przeanalizować szczegółowo historię choroby pacjenta, zlecić odpowiednie badania i pomóc ustalić, co faktycznie dzieje się w organizmie.
