Zabierz babci dywan. Ratownik ostrzega: „Może być śmiertelnie niebezpieczny”
Co kojarzy ci się z babcinym mieszkaniem? Serwowane ciasteczka, herbata z sokiem, a może szczególny wystrój? Wiele babć i dziadków preferuje przytulne wnętrza, w których nie brakuje elementów dekoracyjnych: serwetek, kocyków, poduszek... i dywaników. Te ostatnie mogą stanowić dla seniorów i seniorek śmiertelne zagrożenie. Jak to możliwe?
- Seniorzy i seniorki są szczególnie narażeni na ryzyko upadku
- Wśród przyczyn upadków seniorów, są te związane z ich schorzeniami, a także te związane z elementami wyposażenia wnętrz
- Zdaniem ratowników medycznych duże zagrożenie stanowią dywaniki, które nie są przytwierdzone do podłoża
Starsze osoby trafiają do szpitali po upadkach
Medycy są zgodni: coraz więcej seniorów trafia do placówek medycznych z powodu upadków w domu. Sytuację pogarsza fakt, że wiele starszych osób mieszka samotnie, przez co niekiedy przez dłuższy czas muszą oczekiwać na pomoc.
A w starszym wieku upadek to nie przelewki: urazy gorzej się goją, kości trudno zrastają, jeden uraz może przykuć do łóżka osobę do niedawna sprawną i – jak na swoje lata – energiczną oraz samodzielną.
- Często przyczyniają się do tego dywaniki w mieszkaniach
– potwierdza Krzysztof Wiśniewski z Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Bydgoszczy, cytowany przez bydgoską Wyborczą.
Dlaczego seniorzy często upadają
Dywaniki, chociaż wizualnie mogą uatrakcyjniać wnętrze (co jest oczywiście kwestią gustu), mogą też stanowić swoistą pułapkę – można się o nie potknąć. A w przypadku seniorów, którzy niekiedy chodzą niemal nie odrywając stóp od podłoża, ale „szurając” - o to nietrudno.
- Piękny dywanik w mieszkaniu może być śmiertelnie niebezpieczny. Każdego roku na świecie dochodzi do około 37 mln upadków. Najczęściej upadają seniorzy
– podkreśla Krzysztof Wiśniewski z Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego w Bydgoszczy.
6 suplementów polecanych seniorom
Dlaczego u starszych osób łatwiej o upadek? Bo taki upadek u osoby starszej to często nie „przypadek”, tylko efekt wielu nakładających się czynników. Z wiekiem słabną mięśnie i układ równowagi, pogarsza się wzrok i słuch, a układ nerwowy wolniej reaguje na bodźce.
Do tego dochodzą problemy z ciśnieniem (nagłe spadki przy wstawaniu), co też może sprzyjać przewróceniu się. Na mniejszą stabilność seniorów rzutują też choroby przewlekłe oraz działanie niektórych leków, które powodują zawroty głowy lub senność.
Część osób ma też ograniczoną sprawność stawów i zmniejszoną elastyczność mięśni, przez co łatwiej „potknąć się o własne nogi”. Kiedy dodamy do tego zmęczenie, nieodpowiednie obuwie (babcine kapcie), śliską powierzchnię czy nieszczęsny dywanik, który nie jest przytwierdzony do podłoża – ryzyko upadku rośnie kilkukrotnie.
Skutki upadków u seniorów
Skutki upadków u seniorów bardzo często wykraczają poza samo stłuczenie czy złamanie. Złamania (zwłaszcza szyjki kości udowej lub nadgarstka) prowadzą do unieruchomienia, a każde unieruchomienie u osoby starszej przyspiesza utratę masy mięśniowej i pogarsza ogólną wydolność organizmu.
Do tego dochodzi ból, lęk przed kolejnym upadkiem i utrata poczucia bezpieczeństwa, co sprawia, że seniorzy zaczynają ograniczać aktywność i jeszcze bardziej się osłabiają.
Część osób po upadku traci samodzielność i wymaga stałej pomocy przy codziennych czynnościach. W skrajnych przypadkach konsekwencją są powikłania (np. zapalenie płuc, odleżyny), które mogą nawet zagrażać życiu.
Na liście konsekwencji upadków seniorów, ratownicy wymieniają:
- złamania kości kończyn,
- urazy głowy i mózgu,
- silny lęk poupadkowy,
- długotrwałe unieruchomienie generujące dalsze komplikacje,
- groźne powikłania zakrzepowe,
- zapalenie płuc
- odleżyny,
- zwiększone ryzyko śmierci (szacowane nawet na 87 proc. w przypadku osób powyżej 80. roku życia).
Jak zmniejszyć ryzyko upadku seniora
Żeby zmniejszyć ryzyko upadku u osoby w wieku senioralnym, warto zadbać o kilka podstawowych obszarów. Przede wszystkim ważne jest wzmacnianie ciała, a więc regularna, lekka aktywność (np. spacery, proste ćwiczenia równowagi lub nordic walking), która pomaga utrzymać siłę mięśni i stabilność postawy.
Równie istotna jest kontrola wzroku i słuchu, ponieważ dobrze dobrane okulary i/lub aparat słuchowy poprawiają orientację w otoczeniu i pozwalają szybciej reagować na ewentualne zagrożenia.
Dużą rolę odgrywa także bezpieczne otoczenie: warto usunąć małe dywaniki i kable, zadbać o odpowiednie oświetlenie oraz zamontować stabilne poręcze przy schodach i w łazience.
Nie należy też zapominać o monitorowaniu leków, bo niektóre z nich mogą wywoływać zawroty głowy lub spadki ciśnienia, zwiększając ryzyko upadku.
Ostatnim elementem jest profilaktyka chorób, czyli regularna kontrola ciśnienia, leczenie chorób przewlekłych oraz suplementacja m.in. witaminy D, która wpływa na siłę mięśni i zdrowie kości.
