- Badania Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu ujawniają, że nawet co ósme dziecko w polskich szkołach ma niezdiagnozowane problemy ze słuchem
- Globalna analiza WHO z 2024 roku potwierdza, że co trzeci młody gracz doświadcza już pierwszych objawów uszkodzenia słuchu od słuchawek
- Uporczywe szumy uszne i trudności w rozumieniu rozmów w hałasie to pierwsze sygnały alarmowe, których nie wolno ignorować
- Utrzymywanie głośności na poziomie 60% jest kluczową zasadą, by bezpiecznie używać słuchawek i uniknąć trwałej utraty słuchu
Nawet 12% dzieci w szkołach ma problemy ze słuchem. Co pokazują polskie badania?
Najnowsze badania przeprowadzone w stołecznych szkołach podstawowych rzucają niepokojące światło na zdrowie najmłodszych Polaków. Wyniki analizy Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu (IFPS) z 2023 roku wykazały, że aż 12,4% uczniów (1946 z 15 659 przebadanych) zmaga się z niezdiagnozowanymi problemami ze słuchem. To ciche zagrożenie, które rozwija się latami, często bez wiedzy rodziców i samych dzieci.
Problem potęguje fakt, że w Polsce systemowe programy przesiewowe kończą się na etapie noworodkowym, pozostawiając lukę w opiece nad dziećmi w wieku szkolnym. Niewykryte w porę wady słuchu mogą prowadzić do trudności w nauce, problemów z koncentracją i wycofania społecznego. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzega, że w skali globalnej ponad miliard młodych ludzi jest narażonych na trwałą utratę słuchu z powodu niebezpiecznych praktyk słuchowych.
Słuchawki i gry a uszkodzenie słuchu – co mówią dane WHO i IFPS
Jednym z głównych winowajców narastającego problemu jest wielogodzinne korzystanie ze słuchawek podczas grania w gry i słuchania muzyki na zbyt wysokim poziomie głośności. Globalne badanie przeprowadzone w 2024 roku przez ASHA i WHO wśród niemal 1700 młodych graczy potwierdziło, że ponad 75% z nich angażuje się w ryzykowne praktyki słuchowe. Co więcej, już więcej niż co trzeci badany doświadcza wczesnych objawów uszkodzenia słuchu, takich jak szumy uszne.
Paradoksalnie, mimo realnego zagrożenia, świadomość problemu jest alarmująco niska, co dodatkowo potwierdzają wspomniane badania. Aż 65% młodych graczy jest przekonanych, że ich słuch jest w doskonałej kondycji, a blisko połowa (47%) nie dostrzega żadnego ryzyka związanego z głośnym graniem. Ten dysonans między zachowaniem a postrzeganiem zagrożenia sprawia, że młodzi ludzie nieświadomie niszczą jeden ze swoich najważniejszych zmysłów.
Szumy uszne to pierwszy sygnał alarmowy. Jak rozpoznać uszkodzenie słuchu?
Uszkodzenie słuchu spowodowane hałasem to podstępny wróg. Nie pojawia się z dnia na dzień, ale wysyła wczesne sygnały ostrzegawcze, które często ignorujemy lub przypisujemy zmęczeniu. Według Światowej Organizacji Zdrowia, pierwszym i najczęstszym objawem są szumy uszne, czyli uporczywe dzwonienie, brzęczenie lub pisk w uszach, gdy wokół panuje cisza.
Innym niepokojącym sygnałem jest zauważalna trudność w rozumieniu mowy w hałaśliwym otoczeniu, na przykład w kawiarni czy na imprezie. Jeśli zdarza ci się coraz częściej zwiększać głośność telewizora lub muzyki, by słyszeć je wyraźnie, to również sygnał alarmowy, że twój słuch może być przeciążony.
Jak bezpiecznie używać słuchawek? Proste zasady, które chronią słuch
Na szczęście ochrona słuchu nie wymaga rezygnacji z ulubionych gier czy muzyki, a jedynie wprowadzenia kilku prostych nawyków. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca przede wszystkim utrzymywanie głośności w urządzeniach na poziomie nieprzekraczającym 60% maksymalnej skali.
Warto również zainwestować w słuchawki z funkcją aktywnej redukcji szumów, które pozwalają cieszyć się czystym dźwiękiem bez konieczności „przebijania się” przez hałas otoczenia. Niezwykle ważne są także regularne przerwy, dlatego warto pozwolić uszom odpocząć przez kilka minut co godzinę. Z pomocą przychodzi też technologia, gdyż wprowadzone w lutym 2025 roku nowe standardy WHO-ITU wprowadzają funkcje monitorowania ekspozycji na dźwięk i tryby bezpieczeństwa w urządzeniach do gier.
