Polipy pęcherzyka żółciowego w większości nie dają objawów. Jak je rozpoznać?
Polipy pęcherzyka żółciowego to guzowate twory, które w większości przypadków składają się z cholesterolu, w związku z tym są niegroźne. Tylko część polipów stanowi potencjalne zagrożenie dla zdrowia, gdy może się w nich rozwinąć rak. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy polipów pęcherzyka żółciowego i jak przebiega leczenie.
Spis treści
- Polipy pęcherzyka żółciowego – przyczyny i czynniki ryzyka
- Polipy pęcherzyka żółciowego – objawy
- Polipy pęcherzyka żółciowego - diagnoza
- Polipy pęcherzyka żółciowego – leczenie
Polipy pęcherzyka żółciowego to guzowate twory, które powstają w pęcherzyku żółciowym. Wyróżnia się polipy cholesterolowe (występują w 53-76 proc. wszystkich przypadków), zapalne (2-13 proc. przypadków), zmiany rozrostowe (7-20 proc. przypadków), gruczolaki (stanowią od 2-27 proc. wszystkich polipów). Gruczolaki to polipy wywodzące się z błony śluzowej i mające budowę gruczolaka (zmiany wyrastającej z gruczołów). Są one łagodnymi zmianami łagodnymi, ale bardzo łatwo może z nich powstać nowotwór złośliwy – gruczolakorak. Ostatnią grupę polipów stanowią raki i pozostałe guzy (są rozpoznawane do 22 proc. wszystkich polipów).
Uważa się, że od 5 do 7 proc. zdrowych osób ma w pęcherzyku żółciowym zmianę polipowatą. Polipy pęcherzyka żółciowego częściej występują u mężczyzn niż u kobiet. Wśród populacji chińskiej częstość występowania polipów pęcherzyka żółciowego jest o 9,5 proc. wyższa niż w pozostałej części populacji.
Polipy pęcherzyka żółciowego – przyczyny i czynniki ryzyka
Przyczyny powstawania polipów pęcherzyka żółciowego nie są znane. Jednak sporo wiadomo na temat czynników ryzyka ich powstania. Jednym z nich jest obecność kamicy żółciowej (kamicy pęcherzyka żółciowego). Polipy pęcherzyka żółciowego mogą się także pojawić u osób z wrodzonymi zespołami polipowatości, takimi jak zespół Peutza-Jeghersa czy zespół Gardnera. Natomiast analiza czynników ryzyka rozwoju polipów pęcherzyka żółciowego w populacji chińskiej wykazała, że do ich powstania może się przyczynić przewlekłe zapalenie wątroby typu B.
Próby identyfikacji czynników ryzyka rozwoju polipów pęcherzyka żółciowego nie wykazały żadnej zależność pomiędzy tworzeniem się polipów a wiekiem, płcią, otyłością lub cukrzycą.
Polipy pęcherzyka żółciowego – objawy
Chorzy od czasu do czasu mogą się skarżyć na ból i dyskomfort zlokalizowane w górnej części brzucha, po prawej stronie. Ponadto mogą się pojawić nudność i wymioty. Jednak w wielu przypadkach polipy pęcherzyka żółciowego nie dają żadnych objawów.
Polipy pęcherzyka żółciowego - diagnoza
W przypadku podejrzenia polipów pęcherzyka żółciowego wykonuje się badanie USG, które pozwala określić liczbę polipów, ich lokalizację, wielkość, a także ocenić kształt ściany pęcherzyka żółciowego. Jednak najczęściej są wykrywane przypadkowo podczas USG jamy brzusznej i miednicy.
Polipy a rak pęcherzyka żółciowego
Ryzyko wystąpienia w polipie raka zależy przede wszystkim od jego wielkości. Z badań wynika, że prawdopodobieństwo wystąpienia raka jest największe w polipie większym niż 1 cm. Rzadko (lub wcale) zdarza się w polipach o wielkości do 1 cm. Poza tym do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia raka w polipie pęcherzyka żółciowego należą: wiek (więcej niż 50 lat), występowanie pojedynczego polipa, polip większych rozmiarów, obecność kamicy pęcherzyka żółciowego, polip gwałtownie rosnący.
Polipy pęcherzyka żółciowego – leczenie
Leczenie zależy od przede wszystkim (choć nie tylko) od wielkości polipów. Małe polipy (do 1 cm), które nie dają objawów, należy obserwować poprzez częste (co 6–12 miesięcy) monitorowanie w USG, aby sprawdzać, czy się nie rozrastają i przemieniają w nowotwór. Obserwację wykonuje się u większości pacjentów, gdy około 83 proc. polipów pęcherzyka żółciowego ma najczęściej średnicę do 5 mm.
Jednak w niektórych przypadkach konieczna jest cholecystektomia laparaskopowa, czyli wycięcie pęcherzyka żółciowego. Wykonuje się ją wtedy, gdy:
- podczas obserwacji mały do tej pory (do 5 mm) polip szybko się powiększa;
- polip daje objawy (niezależnie od wielkości);
- pojedynczy polip jest większy niż 1 cm;
- pojedynczy polip jest mniejszy niż 1 cm, ale współistnieją czynniki ryzyka rozwoju raka pęcherzyka żółciowego;
W przypadku polipów o wielkości powyżej 20 mm powinno wykonywać się cholecystektomię otwartą (chirurgiczne usunięcie pęcherzyka), ze względu na duże ryzyko raka.
Porady eksperta
Polipy pęcherzyka żółciowego – ważna dieta
Dieta przy polipach pęcherzyka żółciowego powinna być lekkostrawna. Osoby zmagające się z polipami pęcherzyka żółciowego przede wszystkim powinny zadbać o ograniczenie spożywanego tłuszczu, a także o jego jakość. Z jadłospisu należy wykluczyć przede wszystkim tłuszcze zwierzęce – słoninę, smalec, łój, a także tłuste ryby, wędliny i wyroby cukiernicze. Ponadto należy unikać smażenia czy duszenia. Ze względu na możliwość wystąpienia wzdęć, należy unikać pokarmów, takich jak rośliny strączkowe czy kapustne, o wysokiej zawartości błonnika.