Profil małego dziecka to badania krwi, moczu, a niekiedy także kału, które pozwalają na ocenę stanu zdrowia dziecka. Dzięki tym badaniom można w porę rozpoznać choroby, z jakimi zmagają się najmłodsi, i podjąć odpowiednie leczenie.
Na profil małego dziecka składają się trzy podstawowe badania, takie jak badanie ogólne moczu, morfologia krwi i ocena CRP. Do profilu rozszerzonego, w zależności od laboratorium, są dołączone badania, takie jak badanie kału, ocena poziomu żelaza, fosforu i wapnia, IgE, bilirubiny i fosfatazy alkalicznej.
Dzięki badaniu ogólnemu moczu można wykryć choroby metaboliczne, schorzenia nerek oraz zakażenia układu moczowego. W badaniu tym sprawdza się odczyn pH moczu, barwę moczu, ciężar właściwy, obecność białka, cukru, krwi, ciał ketonowych, bakterii i liczbę leukocytów (białych krwinek).
Normy dla tego badania nieznacznie różnią się od norm ustalonych dla dorosłych. Jednak każde laboratorium podaje normy, w jakich powinien mieścić się wynik. O jego interpretację najlepiej poprosić lekarza.
Morfologię krwi wykonuje się w celu oceny ogólnego stanu zdrowia dziecka. Normy dla morfologii także różnią się od norm ustalonych dla dorosłych, np. hematokryt (HCT) dla dzieci do 15 lat wynosi 35–39% (dla kobiet 37–47%, a dla mężczyzn 40–51%). W tym przypadku także najlepiej udać się do lekarza, który sprawdzi, czy wyniki mieszczą się w normie.
3. CRP (tzw. białko ostrej fazy)
Ocena jego stężenie pozwala odpowiedzieć na pytanie, czy w organizmie toczy się stan zapalny.
- Norma dla tego badania u dziecka: poniżej 5 mg/l
Wzrost stężenia CRP wskazuje na stan zapalny.
4. Badanie kału
Badanie kału u dziecka wykonuje się głównie w celu oceny, czy znajdują się w nim jaja pasożytów (tzw. badanie parazytologiczne). W tym przypadku badanie powtarza się kilkakrotnie, w odstępie kilku dni, w związku z tym oddaje się więcej stolca niż do innych badań. U małych dzieci najczęściej diagnozuje się owsicę.
SPRAWDŹ>>PASOŻYTY jelitowe u dzieci: owsiki, lamblia, glista ludzka, węgorek jelitowy i włosogłówka
5. Ocena stężenia żelaza, wapnia i fosforu
Te trzy pierwiastki są szczególnie ważne dla rozwoju małego dziecka. Żelazo bierze udział w procesie tworzenia czerwonych krwinek, a także wspomaga pracę układu odpornościowego (a tym samym zwalczanie infekcji) oraz mózgu. Nadmiar tego pierwiastka może sugerować hemochromatozę (chorobę metaboliczną związaną z nadmiernym wchłanianiem żelaza z pożywienia), a niedobór anemię.
Z kolei wapń i fosfor to pierwiastki odpowiedzialne za mineralizację kości, w związku z tym ich prawidłowe stężenie jest niezbędne do prawidłowego wzrostu dziecka. Ich niedobór może doprowadzić m.in. do krzywicy.
Normy dla tego badania u dziecka:
- żelazo - niemowlęta: 36–156 ug/dl; dzieci od 6. miesiąca życia do 15. roku życia: 43-184 ug/dl
- wapń - dzieci 0-10 dni - 7,6-10,4 mg/dl; 10 dni-2 lata - 9,0-11 mg/dl; 2-12 lat - 8,8-10,8 mg/dl; 12-18 lat: 8,4-10,2 mg/dl
- fosfor - 1,3-2,26 mmol/l
6. IgE całkowite
Badanie przeciwciał IgE jest wykonywane w celu diagnozowania alergii, a także chorób pasożytniczych. Przekroczenie norm oznacza, że dziecko zmaga się z alergią, jednak w celu znalezienia konkretnego alergenu należy oznaczyć IgE swoiste.
Normy dla tego badania u dziecka:
- dzieci przed ukończeniem 1. roku życia - 30 j./ml
- dzieci pomiędzy 7. a 10. rokiem życia - około 300 j./ml
W zależności od tego, jakie objawy pojawiają się u dziecka, podwyższone stężenie przeciwciała IgE może wskazywać m.in. na katar sienny, atopowe zapalenie oskrzeli lub skóry czy choroby pasożytnicze.
7. Bilirubina
Poziom bilirubiny (żółtego barwnika, pochodzącego z rozpadu krwinek czerwonych) mierzy się w celu oceny pracy wątroby.
Normy dla tego badania:
- noworodki 1 dzień: do 4 mg/dl (do 68 µmol/l)
- noworodki 3 dni: do 10 mg/dl (do 17 µmol/l)
- noworodki 1 miesiąc: do 1 mg/dl (do 17,1 µmol/l)
- starsze dzieci - do 1,1 mg/dl (do 19 µmol/l)
Do wzrostu stężenia bilirubiny dochodzi m.in. w przebiegu żółtaczki.
8. Fosfataza alkaliczna (zasadowa)
Fosfataza alkaliczna (zasadowa), czyli ALP, to enzym, który w głównej mierze (50-60 proc.) produkowany jest w kościach, przez co bierze udział w procesie ich mineralizacji. U dzieci i młodzieży stężenie ALP we krwi jest wyższe niż u dorosłych ze względu na proces wzrostu, a największy między 7. a 15. rokiem życia. Na przykład u chłopców w wieku 10-11 lat poziom ALP wynosi 135-530 U/l, a u dziewczynek w tym wieku 130-560 U/l. Z kolei u chłopców między 16. a 19. rokiem życia - 48-261 U/l, a u dziewcząt w tym wieku 40-136 U/l.
Podwyższone stężenie fosfatazy alkalicznej może świadczyć m.in. o niedoborze witaminy D czy wapnia i fosforu w diecie, a jego spadek oznacza m.in. nadmierną podaż witaminy D czy hipofosfatazenię - brak prawidłowego odkładania się wapnia w kościach oraz zaburzenia wzrostu kości.
Porady eksperta
