Granice nie istnieją, gdy stawką jest życie młodych pacjentów. FOSTER 2025: Europa jednoczy siły na rzecz badań nad osteosarcomą

Warszawa stała się na dwa dni centrum europejskich badań nad kostniakomięsakiem. 25-26 września 2025 r. odbyło się tu czwarte spotkanie konsorcjum FOSTER (Fight OsteoSarcoma Through European Research), które zgromadziło międzynarodowych ekspertów klinicznych i naukowych. Gospodarzem wydarzenia był Instytut Matki i Dziecka – polski członek konsorcjum FOSTER. W tym gronie omawiano nowe strategie leczenia i lepszego rozumienia kostniakomięsaka — rzadkiego i trudnego w leczeniu nowotworu kości, dotykającego głównie dzieci i młodych dorosłych. Misją FOSTER jest integracja badań prowadzonych w Europie, przyspieszenie przejścia wdrożenia innowacji do praktyki klinicznej oraz poprawa perspektyw wyleczenia pacjentów.

Czym jest osteosarcoma?

Osteosarcoma, inaczej mięsak kościopochodny, to złośliwy mięsak kości o dużej zmienności biologicznej. Rzadki nowotwór kości, który występuje głównie u dzieci i młodzieży. Najczęściej rozwija się w okresie intensywnego wzrostu — między 10. a 19. rokiem życia, z największą częstością około 15–18 lat. Spotykany jest także u osób starszych, zwykle po 60. roku życia, często w związku z przebudową kości (np. w chorobie Pageta).

Pomimo postępów w chirurgii i chemioterapii pacjenci z nawrotem lub z przerzutami wciąż mają ograniczone możliwości terapeutyczne. Dlatego tak istotne są skoordynowane, europejskie programy badawcze — łączące wiedzę biologiczną, modelowanie przedkliniczne i doświadczenie kliniczne — które mogą doprowadzić do opracowania nowych, skutecznych strategii leczenia.

– Leczenie osteosarcoma wymaga kompleksowego podejścia w wyspecjalizowanych ośrodkach i obejmuje połączenie chirurgii onkologicznej, chemioterapii systemowej oraz — w wybranych przypadkach — nowoczesnych terapii celowanych dostępnych głównie w ramach badań klinicznych – komentuje prof. dr hab. n. med. Anna Raciborska, kierownik Kliniki Onkologii i Chirurgii Onkologicznej IMiD.

FOSTER – sieć badań i współpracy

FOSTER łączy ośrodki z wielu krajów, pracujące w wyspecjalizowanych grupach roboczych: od badań podstawowych, przez modele przedkliniczne, po projektowanie badań klinicznych. Taka struktura pozwala skracać drogę od odkrycia do wdrożenia leczenia, przy jednoczesnym dbaniu o spójność metodologiczną i bezpieczeństwo pacjentów.

Leczenie mięsaka kościopochodnego jest rekomendowane wyłącznie w wyspecjalizowanych ośrodkach — takich jak Instytut Matki i Dziecka, który od ponad 60 lat prowadzi terapię tego nowotworu. Poziom leczenia tutaj nie odbiega od europejskich standardów, a ośrodkek jest równorzędnym partnerem zarówno na płaszczyźnie naukowej, jak i w najważniejszym wymiarze — bezpośredniej opieki nad pacjentami.

Najważniejsze ustalenia i priorytety

Podczas warszawskiego spotkania konsorcjum FOSTER przyjęto kluczowe kierunki działań na lata 2025/26. Wśród nich znalazły się:

• przygotowanie wniosku o finansowanie badania klinicznego dotyczącego nawrotów choroby,
• ustalenie kryteriów włączenia, punktów końcowych i ram czasowych dla tego badania,
• kontynuacja priorytetyzacji leków i wybór najciekawszych molekuł do testów translacyjnych,
• rozwój współpracy z przedstawicielami pacjentów,
• edukacja chorych, której celem jest zwiększanie świadomości dotyczącej osteosarcomy i możliwości udziału w badaniach klinicznych.

Efektem spotkania było także potwierdzenie gotowości polskiego zespołu REGBONE do wniesienia do konsorcjum unikatowych modeli pierwotnych komórek osteosarcoma oraz konsensus w sprawie listy priorytetowych strategii przedklinicznych do dalszych testów.

Polski wkład – projekt REGBONE

Istotną częścią obrad była prezentacja projektu REGBONE, realizowanego w Polsce dzięki wsparciu Agencji Badań Medycznych. Projekt prowadzi prof. dr hab. n. med. Anna Raciborska, kierownik Kliniki Onkologii i Chirurgii Onkologicznej IMiD. REGBONE ma na celu poprawę wyników leczenia pacjentów z opornymi nowotworami kości dzięki wykorzystaniu zaawansowanej diagnostyki molekularnej i wdrażaniu nowoczesnych terapii.

– Projekt REGBONE daje nam szansę, by wprowadzić nowoczesną diagnostykę molekularną i terapie ukierunkowane dla pacjentów, którzy nie odpowiadają na standardowe leczenie. To krok w stronę bardziej spersonalizowanej i skuteczniejszej terapii nowotworów kości – podkreśla prof. Anna Raciborska z IMiD.

Głosy międzynarodowych ekspertów — wspólna wizja przyszłości

O sile spotkania w Warszawie mówiła dr Nathalie Gaspar, przewodnicząca grupy FOSTER:

– FOSTER 2025 zgromadziło w jednym miejscu czołowych badaczy i klinicystów z Europy. Wspólnie dzieliliśmy się najnowszymi odkryciami i wyznaczaliśmy kierunki rozwoju badań. To wydarzenie pokazało, jak ważna jest współpraca ponad granicami w doskonaleniu metod leczenia kostniakomięsaka i jak wiele możemy osiągnąć razem.

Wrażeniami z prac konsorcjum podzieliła się także dr hab. Agnieszka Śmieszek z Wrocławia:

– Spotkanie FOSTER było niezwykle inspirujące – zarówno dla mnie, jako badaczki zajmującej się biologią kostniakomięsaka, jak i dla młodych naukowców rozpoczynających swoje prace w tej dziedzinie. Rozmowy z czołowymi ekspertami pozwoliły nam skonfrontować nasze wyniki i uzyskać cenne wskazówki. Mogliśmy też pokazać, że w ramach projektu REGBONE w Polsce udało się stworzyć i scharakteryzować unikatowe modele pierwotnych komórek kostniakomięsaka. Najbardziej cenię otwartość doświadczonych badaczy i ich gotowość do dzielenia się wiedzą – zawsze z myślą o wspólnym celu: lepszej diagnostyce i skuteczniejszym leczeniu pacjentów.

Warszawskie spotkanie FOSTER 2025 pokazało, że międzynarodowa współpraca, integracja badań i głos pacjentów to trzy filary, które mogą realnie zmienić przyszłość leczenia osteosarcoma. Dzięki projektom takim jak REGBONE, Polska wnosi do tej wspólnej inicjatywy unikatowe doświadczenie i innowacyjne rozwiązania.