Mięsień dwugłowy ramienia – budowa, funkcje i ćwiczenia na biceps

Mięsień dwugłowy ramienia (łac. biceps brachii) to popularny biceps. Jest wrzecionowaty, gruby i okrągławy. Jak wskazuje nazwa – ma dwie głowy, które biegną od łopatki do kości promieniowej. Kiedy ktoś chce symbolicznie zademonstrować swoją siłę, zwykle pręży właśnie ten mięsień, ponieważ doskonale widać, jak on pracuje, gdy podnosi się duże ciężary i jest dobrze widoczny przez skórę.

Mięsień dwugłowy ramienia jest silnym zginaczem, który można wydatnie wzmocnić, wykonując popularne ćwiczenia na biceps z obciążeniem. Co ciekawe, mięsień ten – wbrew swojej nazwie – miewa czasem więcej niż dwie głowy (nawet 10 proc. przypadków), a miejsca jego przyczepów też potrafią się nieznacznie zmieniać.

Spis treści

1. Mięsień dwugłowy ramienia – budowa
2. Mięsień dwugłowy ramienia – funkcja
3. Kontuzje bicepsa
4. Ćwiczenia na biceps

Mięsień dwugłowy ramienia – budowa

Mięsień dwugłowy ramienia posiada głowy długą i krótką.

• Głowa długa rozpoczyna się na guzku nadpanewkowym łopatki oraz na obrąbku stawowym. Następnie biegnie do boku (w stronę ramienia) i przez bruzdę międzyguzkową kości ramiennej (objęta pochewką maziową międzyguzkową) w dół.
• Głowa krótka rozpoczyna się na wyrostku kruczym łopatki ścięgnem, które jest zrośnięte ze ścięgnem mięśnia kruczo-ramiennego (łac. coracobrachialis). Włókna głowy krótkiej m. dwugłowego ramienia biegną w dół, by połączyć z głową długą i wspólnie z nią stworzyć jeden wrzecionowaty brzusiec, który nieco powyżej stawu łokciowego zmieni się w mocne rozcięgno m. dwugłowego ramienia.
• Przyczep końcowy m. dwugłowego ramienia znajduje się w powięzi przedramienia na guzowatości kości promieniowej.

W okolicach ścięgien m. dwugłowego ramienia znajdują się kilka kaletek maziowych:

• kaletka dwugłowo-promieniowa, która leży między guzowatością kości promieniowej a ścięgnem końcowym m. dwugłowego i zapobiega ocieraniu się ścięgna o kość podczas nawracania i odwracania przedramienia;
• kaletka łokciowa międzykostna między kością łokciową a ścięgnem końcowym m. dwugłowego ramienia, również zapobiega ocieraniu się ścięgna o kość podczas nawracania i odwracania przedramienia.

W krew zaopatrują m. dwugłowy ramienia gałązki tętnicy pachowej i tętnicy ramiennej. Za unerwienie bicepsa odpowiada nerw mięśniowo-skórny (C5-C7).

Mięsień dwugłowy ramienia – funkcja

Mięsień dwugłowy ramienia to mięsień dwustawowy – rozpięty nad stawami ramiennym i łokciowym. Na staw ramienny działa mniej więcej o jedną trzecią słabiej niż na staw łokciowy.

W stawie ramiennym biceps podnosi ramię do przodu (ruch zgięcia), w czym pomagają mu mm. kruczo-ramienny, naramienny (łac. deltoideus) i nadgrzebieniowy (łac. supraspinatus). Dodatkowo głowa długa odwodzi ramię i obraca je do wewnątrz, a głowa krótka przywodzi ramię, współpracując w tym zakresie z m. kruczo-ramiennym.

W stawie łokciowym m. dwugłowy ramienia jest zarówno zginaczem, jak i najsilniejszym mięśniem odwracającym przedramię i rękę na zewnątrz (z pronacji do supinacji). Biceps naturalnie najpierw supinuje przedramię, a dopiero potem zaczyna je zginać. Najlepsze wykorzystanie siły m. dwugłowego ramienia następuje, gdy zarówno ramię, jak i przedramię są odwrócone (w supinacji). Dodatkowo rozcięgno m. dwugłowego ramienia (łac. aponeurosis m. bicipitis brachii) w trakcie skurczu bicepsa napina powięź przedramienia i powiększa siłą zginania mięśnia.

Kontuzje bicepsa

Mięsień dwugłowy ramienia to jeden z najczęściej trenowanych mięśni na siłowaniach. W związku z tym najczęstsze urazy i kontuzje, które dotyczą bicepsa, wiążą się z jego przeciążeniem i są to:

• nadwyrężenie bicepsa;
• naderwanie bicepsa;
• zerwanie bicepsa;

Powyższe kontuzje wynikają zazwyczaj z braku odpowiedniej rozgrzewki oraz przeceniania możliwości m. dwugłowego ramienia.

Ćwiczenia na biceps

Trening m. dwugłowego ramienia jest najskuteczniejszy, gdy wykonuje się zgięcia przedramienia w pozycji odwrócenia (supinacji) ramienia i przedramienia. Najlepszy efekt można osiągnąć, stosując ćwiczenia z dodatkowym oporem, na przykład w postaci obciążenia – oczywiście dostosowanego do swoich możliwości. Więcej na ten temat można się dowiedzieć z artykułu o ćwiczeniach na biceps:

Bibliografia

Bochenek A., Reicher M., „Anatomia człowieka”, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.

Bartosz Wróblewski