WZW C w ciąży to nie wyrok. Jak nowoczesna medycyna chroni mamę i dziecko?

Radość z narodzin dziecka to wyjątkowy czas, który może jednak przyćmić niepokojąca diagnoza. Wiele młodych mam staje wtedy przed koniecznością leczenia WZW C, ale z powodu nowych obowiązków często nie kończy kluczowej terapii. Okazuje się, że kluczem do sukcesu nie jest nowa tabletka, ale zmiana w organizacji opieki tuż po porodzie.

• Badanie z Washington University ujawnia, że podanie leków na WZW C matce jeszcze w szpitalu podwaja skuteczność terapii
• Największą przeszkodą w leczeniu młodych mam nie jest koszt terapii, lecz samo dotarcie na wizytę po porodzie
• Eksperci wskazują, że leczenie WZW C w drugim trymestrze ciąży może całkowicie zapobiec zakażeniu dziecka
• Nowoczesne terapie pozwalają bezpiecznie wyeliminować wirusa HCV jeszcze przed narodzinami dziecka
• Polska dzięki obowiązkowym badaniom ciężarnych ma unikalną szansę na niemal całkowitą eliminację WZW C u noworodków

Dlaczego młode matki przerywają leczenie WZW C?

Dla wielu mam wiadomość o zakażeniu wirusowym zapaleniem wątroby typu C (HCV) to ogromny stres, zwłaszcza w tak ważnym czasie, jak okres tuż po porodzie. Naukowcy z Washington University School of Medicine znaleźli jednak sposób, by znacząco ułatwić im powrót do zdrowia. Jak donosi czasopismo „Obstetrics & Gynecology Open”, prosty, ale bardzo pomysłowy model opieki, nazwany „Meds to Beds” (czyli „leki do łóżka”), okazał się dwukrotnie skuteczniejszy niż standardowe leczenie. Pomysł polega na tym, by kobieta otrzymała pierwszą dawkę leków jeszcze w szpitalu, zaraz po porodzie, bez konieczności czekania na odległą wizytę w przychodni.

Liczby mówią same za siebie. Wśród mam, które rozpoczęły terapię jeszcze na oddziale poporodowym, aż dwie na trzy kobiety pomyślnie ukończyły cały, trwający od dwóch do trzech miesięcy, cykl leczenia. Dla porównania, w grupie odsyłanej do przychodni specjalistycznej ten odsetek wyniósł zaledwie jedną na trzy pacjentki.

Okazało się, że największą przeszkodą jest samo dotarcie na wizytę, bo ponad połowa młodych mam po prostu na nią nie trafia. Trudno się dziwić, opieka nad noworodkiem to ogromne wyzwanie. Niestety, nieleczone zakażenie HCV z czasem prowadzi do poważnego uszkodzenia wątroby, w tym marskości wątroby, a nawet raka.

Jak uchronić dziecko przed WZW C? Leczenie w ciąży kluczowe

Pojawia się jednak pytanie, czy z leczeniem trzeba czekać aż do porodu? Coraz więcej wskazuje na to, że nie. Jak informuje Marshall University School of Medicine, trwają zaawansowane badania nad terapią wirusa HCV już w trakcie ciąży. Wstępne wyniki jednego z nich są niezwykle obiecujące, bo u wszystkich mam, które rozpoczęły leczenie w drugim trymestrze, udało się całkowicie wyeliminować wirusa.

Co najważniejsze, żadne z ich dzieci nie zostało zakażone. Nowoczesne terapie, oparte na tak zwanych bezpośrednio działających lekach przeciwwirusowych (DAA, czyli substancjach celujących prosto w wirusa i blokujących jego namnażanie), stają się coraz bezpieczniejsze. Dlatego organizacje takie jak Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zalecają je już nie tylko dorosłym, ale też młodzieży i dzieciom powyżej 3. roku życia.

Aby jednak móc rozpocząć leczenie, najpierw trzeba wiedzieć o zakażeniu. To właśnie dlatego tak ważne są badania przesiewowe, które pozwalają zapobiegać transmisji wertykalnej (czyli przeniesieniu wirusa z mamy na dziecko podczas ciąży lub porodu). Amerykańskie Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) zalecają, by każda kobieta w ciąży była badana w kierunku HCV.

Niestety, jak alarmuje blog prowadzony przez Infectious Diseases Society of America, w Stanach Zjednoczonych testom poddaje się niecałe 40% ciężarnych. To ogromna luka w opiece, zwłaszcza że ryzyko zakażenia dziecka wynosi około 6-7%. Patrząc globalnie, skala problemu jest jeszcze większa. Analiza opublikowana na łamach „The Lancet Gastroenterology & Hepatology” szacuje, że każdego roku na świecie dochodzi do niemal 74 tysięcy takich zakażeń.

Jak Polska może wyeliminować WZW C u noworodków?

A jak sytuacja wygląda w Polsce? Problem wirusowego zapalenia wątroby typu C jest jak najbardziej aktualny. Zgodnie z danymi Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego, tylko w jednym z ostatnich lat w naszym kraju odnotowano ponad 3200 nowych przypadków zakażenia. Choć może się wydawać, że to niewiele w skali całego kraju, to dla systemu ochrony zdrowia wciąż stanowi to poważne wyzwanie, pokazując, że wirus jest ciągle obecny w społeczeństwie i wymaga uwagi.

Na szczęście, jeśli chodzi o ochronę przyszłych mam i ich dzieci, Polska ma powody do dumy. Jak podkreśla serwis Termedia, w naszym kraju każda kobieta w ciąży jest objęta obowiązkowym i bezpłatnym badaniem w kierunku HCV. To stawia nas w czołówce państw dbających o zdrowie ciężarnych, zwłaszcza w porównaniu ze wspomnianymi Stanami Zjednoczonymi.

Taki powszechny system badań to idealna podstawa, by wdrożyć programy wczesnego leczenia, podobne do tych testowanych za granicą. Badania, których wyniki można znaleźć w obszernej bazie danych medycznych PubMed Central (PMC), pokazują, że połączenie szybkiej diagnozy z natychmiastową terapią zwiększa szansę na wyleczenie nawet czterokrotnie. Wprowadzenie takiej zintegrowanej opieki w Polsce mogłoby sprawić, że problem przenoszenia wirusa HCV z matki na dziecko zostałby niemal całkowicie rozwiązany.