COVID-19 u niemowląt. Szczepienie mamy może zapobiec zakażeniu u dziecka

Coraz więcej dowodów potwierdza, że szczepienie w ciąży znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia COVID-19 u niemowląt. To naturalna tarcza ochronna, którą mama przekazuje dziecku już w okresie ciąży i podczas karmienia piersią.

• Szczepienie w ciąży może obniżyć ryzyko hospitalizacji niemowlęcia z powodu COVID-19 nawet o 85%
• Ogromna metaanaliza danych od 1,8 miliona kobiet w ciąży nie wykazała zwiększonego ryzyka powikłań położniczych
• Badacze wykazali, że cenne przeciwciała chroniące dziecko są przekazywane również z mlekiem zaszczepionej mamy
• Analiza ekspertów z Uniwersytetu Stanforda sugeruje, że ochrona dziecka może trwać nawet przez 6 kluczowych miesięcy życia

Jak szczepienie mamy chroni dziecko nawet przez 6 miesięcy po porodzie?

Decyzja o szczepieniu w ciąży to dla wielu przyszłych mam ważny i często niełatwy temat. Dobra wiadomość jest taka, że liczne analizy danych medycznych dają coraz więcej pewności, pokazując, że szczepienie przeciwko COVID-19 to podwójna korzyść – zarówno dla kobiety, jak i jej nienarodzonego dziecka. Dzieje się tak dzięki niezwykłemu mechanizmowi, w którym mama przekazuje maluszkowi przez łożysko swoje przeciwciała (małe białka-obrońcy), zapewniając mu tak zwaną odporność pasywną (czyli tarczę ochronną, którą dziecko dostaje w prezencie, zamiast budować ją samodzielnie).

Skala tej ochrony robi wrażenie. Według publikacji American College of Nurse Midwives, u niemowląt urodzonych przez zaszczepione mamy ryzyko hospitalizacji z powodu COVID-19 w pierwszych sześciu miesiącach życia może być niższe nawet o 85%. Te obserwacje potwierdzają dane z amerykańskiego programu szczepień, przytaczane przez portal Szczepienia.Info, które wskazują na zmniejszenie ryzyka samego zachorowania u takich maluszków o około połowę.

Co więcej, ta naturalna ochrona nie kończy się w momencie porodu. Badanie opublikowane na łamach „Italian Journal of Pediatrics” wykazało, że cenne przeciwciała są przekazywane dziecku również z mlekiem mamy. Niemowlęta karmione piersią przez zaszczepione kobiety otrzymywały nie tylko przeciwciała IgG (kluczowe dla długotrwałej pamięci odpornościowej), ale też dodatkową ochronę w postaci przeciwciał IgA (działających jak strażnicy w nosie i gardle, czyli w miejscach, gdzie wirus najczęściej próbuje wniknąć).

Symulacje komputerowe naukowców z Uniwersytetu Stanforda, które ukazały się w czasopiśmie „JAMA Pediatrics”, sugerują, że taka „pożyczona” odporność chroni dziecko przez około sześć miesięcy – w kluczowym okresie, gdy jest ono jeszcze za małe na własne szczepienie.

Czy szczepionka na COVID-19 jest bezpieczna w ciąży? Co mówią dane od milionów kobiet?

Jednym z najważniejszych pytań, jakie zadają sobie przyszłe mamy, jest to o bezpieczeństwo. Na szczęście dysponujemy tu bardzo solidnymi danymi. W jednej z metaanaliz (czyli dużym opracowaniu, które zbiera i analizuje wyniki wielu mniejszych badań) prześledzono losy aż 1,8 miliona zaszczepionych kobiet w ciąży. Jak informuje serwis Szczepienia.Info, badanie to nie wykazało zwiększonego ryzyka problemów położniczych. Jednocześnie potwierdziło, że szczepienie zmniejszyło ryzyko hospitalizacji z powodu COVID-19 u ciężarnych aż o 94%.

To poczucie bezpieczeństwa wzmacnia stanowisko Europejskiej Agencji Leków (EMA). Po przeanalizowaniu danych od ponad 65 tysięcy ciężarnych, agencja potwierdziła, że szczepionki mRNA (nowoczesne preparaty, które uczą komórki, jak rozpoznać i zwalczyć wirusa, nie zawierając go w sobie) nie powodują powikłań ciążowych. Aby lepiej zobrazować, co te liczby oznaczają w praktyce, warto wrócić do szacunków badaczy z Uniwersytetu Stanforda. Według ich modelu, opublikowanego w czasopiśmie medycznym „JAMA Pediatrics”, w ciągu zaledwie kilkunastu miesięcy szczepienia przyszłych mam w samych tylko Stanach Zjednoczonych mogły zapobiec ponad 7 tysiącom hospitalizacji niemowląt i ponad 3 tysiącom hospitalizacji samych ciężarnych.

Globalny konsensus w tej sprawie potwierdzają także najnowsze wytyczne American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), które jednoznacznie wskazują na bezpieczeństwo szczepień przeciwko COVID-19, grypie i RSV w każdym trymestrze ciąży.

Gdzie i jak bezpłatnie zaszczepić się na COVID-19 w ciąży?

Te światowe doniesienia znajdują swoje odzwierciedlenie również w polskich zaleceniach. Najważniejsze krajowe instytucje medyczne są w tej kwestii zgodne i rekomendują szczepienia przeciw COVID-19 kobietom w ciąży.

Minister Zdrowia wydał komunikat, w którym zaleca szczepienia tej grupie pacjentek, podkreślając, że są one szczególnie narażone na ciężki przebieg infekcji. Stanowisko to popierają najważniejsze towarzystwa naukowe, w tym Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników, Polskie Towarzystwo Wakcynologii oraz Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej. W swoim wspólnym dokumencie eksperci jasno zalecają szczepienia preparatami mRNA nie tylko kobietom, które już są w ciąży, ale także tym planującym potomstwo oraz mamom karmiącym piersią.

Co ważne, szczepienia przeciw COVID-19 w Polsce są bezpłatne, i można się zaszczepić nie tylko w przychodni, ale też w aptece, która ma podpisaną umowę z NFZ.