Co grozi wcześniakowi? Najczęstsze choroby wcześniaków
Co grozi wcześniakowi? Dzieci przedwcześnie urodzone mają niedojrzałe układy i narządy, w związku z tym lista problemów zdrowotnych, z którymi mogą się zmagać wcześniaki, jest dość długa i zagrażają one zwłaszcza skrajnym wcześniakom, czyli dzieciom urodzonym przed 32. tygodniem ciąży. Sprawdź, jakie są najczęstsze choroby wcześniaków.
Spis treści
- Co grozi wcześniakowi? Choroby układu oddechowego
- Co grozi wcześniakowi? Schorzenia układu krwionośnego
- Co grozi wcześniakowi? Schorzenia układu nerwowego
- Co grozi wcześniakowi? Martwicze zapalenie jelit
- Co grozi wcześniakowi? Retinopatia wcześniacza
- Co grozi wcześniakowi? Wyziębienie
Co grozi wcześniakowi? Dzieci urodzone przedwcześnie, tzn. między 22. a 37. tygodniem ciąży, mają niedojrzały ośrodkowy układ nerwowy, oddechowy i sercowo-naczyniowy. Upośledzona jest również funkcja wątroby i nerek. Skóra wcześniaka także nie jest w pełni rozwinięta, przez co nie może spełniać swoich zadań, m.in. tych ochronnych. W związku z tym lista problemów zdrowotnych, z jakimi zmagają się wcześniaki, jest dość długa. Następstwa wcześniactwa są tym groźniejsze, im wcześniej urodziło się dziecko, a co za tym idzie - im większy jest stopień niedojrzałości narządowej dziecka i im mniejsza masa jego ciała. Na konsekwencje przedwczesnego porodu najbardziej są narażone dzieci urodzone przed 32. tygodniem ciąży (tzw. skrajne wcześniactwo).
Co grozi wcześniakowi? Choroby układu oddechowego
Najczęstszym problemem zdrowotnym u dzieci urodzonych przed wyznaczonym terminem i jednocześnie główną przyczyną ich umieralności jest zespół zaburzeń oddychania (ZZO). Jego przyczyną zwykle jest niedobór surfaktantu - substancji, która odpowiada za sprawność pęcherzyków płucnych (zapobiega ich sklejaniu się, a dalej niedotleniu i martwicy). Objawy zespołu zaburzeń oddychania pojawiają się zaraz po przyjściu wcześniaka na świat. Dziecko ma problem ze "złapaniem" normalnego oddechu - postękuje, widać, że wkłada wielki wysiłek w to, by oddychać (zauważalne jest poruszanie skrzydełkami nosa, używanie dodatkowych mięśni oddechowych), oddech dziecka jest przyśpieszony (powyżej 60 oddechów na minutę), pojawia się sinica.
Inne schorzenia ze strony układu oddechowego, które mogą pojawić się u wcześniaków, to:
- bezdech wcześniaczy - to przerwa w oddychaniu, która trwa co najmniej 20 sekund. Bezdechowi mogą towarzyszyć bradykardia, czyli zwolnienie akcji serca poniżej normy, oraz zasinienie skóry i błon śluzowych;
- niedodma płuc to zmniejszenie upowietrznienia tkanki płucnej. Przyczyną niedodmy zwykle jest niedobór surfaktantu;
- zachłystowe zapalenie płuc (zespół Mendelsona) - jest wynikiem zachłyśnięcia się płynem owodniowym lub pokarmem u wcześniaków, u których odruch kaszlowy jest upośledzony;
- dysplazja oskrzelowo-płucna - jest wynikiem podłączenia wcześniaka do respiratora. W tym przypadku płuca zostają uszkodzone przez toksyczne działanie tlenu oraz wysokie ciśnienie, które jest stosowane podczas sztucznego oddychania. Chorobę podejrzewa się, gdy pojawiają się trudności przy próbie odłączenia dziecka od respiratora;
Co grozi wcześniakowi? Schorzenia układu krwionośnego
- niedokrwistość - przyczyną jest zbyt mała liczba czerwonych krwinek, spowodowana przez niedobór erytropoetyny - hormonu stymulującego ich wytwarzanie;
- drożny przewód tętniczy Botalla - przewód ten jest naczyniem, które w życiu płodowym łączy aortę i pień płucny. Prawidłowo powinien się zamknąć zaraz po przyjściu dziecka na świat. W przeciwnym razie krew pozbawiona tlenu (z pnia płucnego) miesza się z tą, która jest wysycona tlenem (z aorty). Wówczas pojawiają się zaburzenia oddychania, bezdechy, tachykardia, szmer skurczowy lub skurczowo-rozkurczowy. Może nawet dojść do niewydolności krążenia;
- krwawienia śródczaszkowe - dotyczą przede wszystkim skrajnych wcześniaków z bardzo niską masą ciała. Najczęściej są to krwawienia do komór mózgu. Objawami krwawienia - o ile w ogóle się pojawiają - są najczęściej apatia, bezdechy, zmniejszone napięcie mięśniowe, drgawki. Rokowania zależą od masywności krwawienia;
Co grozi wcześniakowi? Schorzenia układu nerwowego
- dziecięce porażenie mózgowe - pojawia się np. asymetria w ułożeniu ciała, nadmierna wiotkośćmięśni, trudności w połykaniu pokarmów, drgawki;
- zaburzenie rozwoju psychoruchowego - dziecko może być opóźnione w rozwoju lub osiągać niektóre umiejętności na czas, a inne zbyt późno, może mieć zaburzenia emocjonalne (być nadaktywne, mieć zaburzoną koncentrację);
Co grozi wcześniakowi? Martwicze zapalenie jelit
Martwicze zapalenie jelit to zespół objawów związanych z występowaniem zmian niedokrwienno-martwiczych, które są zlokalizowane głównie w obrębie jelita cienkiego. W przebiegu choroby pojawiają się wzdęcia brzucha, nietolerancja pokarmowa, tkliwość powłok brzusznych, zalegania treści pokarmowej, wymioty, zaleganie mas kałowych, brak perystaltyki, widoczne wzdęcie jelit przez powłoki brzuszne.
Co grozi wcześniakowi? Retinopatia wcześniacza
Retinopatia (patologia naczyń krwionośnych siatkówki oka) u wcześniaków jest wynikiem nagromadzenia się wolnych rodników w niedojrzałej siatkówce oka. Niewyleczona może doprowadzić do upośledzenia widzenia i ślepoty. Na szczęście w większości przypadków (80 proc.) zmiany w siatkówce cofają się samoistnie. Ryzyko retinopatii jest większe u wcześniaków, które były podłączone do respiratora.
Co grozi wcześniakowi? Wyziębienie
Noworodek ma dużą powierzchnię ciała w stosunku do jego masy, w związku z tym dochodzi do zaburzenia równowagi między wytwarzaniem a utratą ciepła, a dalej do wyziębienia. Poza tym wcześniak ma małą ilość tkanki tłuszczowej białej i brązowej, tkanki podskórnej i cienką skórę. To kolejne czynniki, które sprzyjają obniżeniu temperatury ciała dziecka.
Porady eksperta
