Wzrok kierowców, czyli jak Polacy dbają o oczy

Instytut Transportu Samochodowego prowadzi kampanię mającą na celu zwiększenie świadomości profilaktyki w zakresie badań wzroku nie tylko dla zdrowia, ale także dla bezpieczeństwa na drodze. Jak wynika z przeprowadzonego badania, aż 24% kierowców z wadą wzroku nie stosuje się do zalecanej korekcji.

W ramach trwającej kampanii edukacyjnej pod patronatem Instytutu Transportu Samochodowego został przygotowany raport „O wzroku kierowców”. Celem badania było sprawdzenie, jakie problemy ze wzrokiem najczęściej dotykają kierujących pojazdami oraz co robią, by im zapobiec.

Warto wiedzieć: Ćwiczenia oczu, poprawiające wzrok

Niestety dane przedstawione w raporcie nie są optymistyczne. Wynika z nich, że:

• 44% badanych kierowców samochodów ma wadę wzroku
• 24% kierowców samochodów ze stwierdzoną wadą wzroku nie stosuje zaleconej korekcji optycznej
• Blisko co czwarty kierowca (24%) deklaruje, że bada swój wzrok rzadziej niż co 3 lata
• Najczęściej badają swój wzrok kierowcy po 60. roku życia: raz w roku – 39%, raz na 2 lata – 30%
• 27% kierowców deklaruje, że gorzej widzi po zmroku: częściej kobiety (34%) niż mężczyźni (19%)
• Na gorsze widzenie po zmroku najczęściej narzekają kierowcy pomiędzy 45. a 59. rokiem życia (32%)
• Wśród kierowców z wadą wzroku, aż 40% odczuwa pogorszenie widzenia po zmroku
• 42% kierowców deklaruje, że odbywa podróże dłuższe niż 6h
• 22% osób prowadzących samochód codziennie bada swój wzrok rzadziej niż raz na 3 lata
• W przypadku kierowców z niestwierdzoną wadą wzroku, aż 34% udaje się na kontrole do specjalisty rzadziej niż co 3 lata

W trakcie prowadzenia pojazdu wzrok odgrywa kluczową rolę – szacuje się, że za jego pomocą kierowca odbiera nawet 90 proc. informacji. Każde pogorszenie jakości widzenia znacząco ogranicza czas reakcji na zmieniającą się sytuację na drodze.

Czytaj też: Kurza ślepota (ślepota zmierzchowa) – przyczyny, objawy, leczenie i zapobieganie

Jak pokazuje badanie nawet 44% kierowców zmaga się z wadą wzroku, jednak aż 24% z nich deklaruje, że nie stosuje zaleconej korekcji. Może to powodować gorsze widzenie i opóźniony czas reakcji przyczyniając się do powstawania niebezpiecznych sytuacji na drodze.

Według wyników przeprowadzonego badania najwięcej, bo aż 27% kierowców skarży się na pogorszenie widzenia po zmroku – najczęściej narzekają kierowcy pomiędzy 45. a 59. rokiem życia (32%). Wśród osób stosujących szkła korekcyjne odsetek ten wynosi aż 40%.

Kolejnymi dolegliwościami wskazywanymi przez polskich kierowców są: zmęczenie oczu (23%), łzawienie (14%) i ból głowy lub oczu (14%). Część kierowców ma także problem z niewyraźnym widzeniem (11%) oraz pogorszeniem możliwości skupienia wzroku (7%).

Planujesz podróż? Zaplanuj postój

Jazda samochodem, mimo iż dla wielu należy do czynności codziennych, pozostaje bardzo wymagająca dla narządu wzroku. Nieustanne skupienie się na wielu znajdujących się w różnej odległości obiektach powoduje zmęczenie oczu i może wpływać na jakość widzenia. Tym samym zmniejsza się czas, jaki pozostaje kierowcy na odpowiednio szybką reakcję.

Prowadzenie w trakcie długich tj. trwających powyżej 6 godzin podróży samochodem deklaruje 42% badanych kierowców. W takich sytuacjach eksperci zalecają stosowanie przerw w trakcie jazdy, najlepiej co 2 godziny. Podczas każdego postoju kierowca może wykonać także proste ćwiczenia, które pomogą oczom zregenerować się do dalszej jazdy.

- Prowadzenie samochodu to dla naszego wzroku duże wyzwanie, wymaga ciągłego skupienia wzroku na wielu elementach ruchu drogowego w zmieniających się warunkach oświetlenia i widoczności. Dlatego ważne jest, abyśmy mieli pewność, że nasze oczy są w stu procentach sprawne. 

Z wiekiem stan naszego wzroku może ulec zmianie, dlatego zalecamy regularne badania, najlepiej raz w roku. Ma to tym większe znaczenie, że zazwyczaj pogorszenie widzenia następuje stopniowo, dlatego łatwo może pozostać niezauważone.

Ważnym czynnikiem, wpływającym na bezpieczeństwo w trakcie jazdy, jest także osłabienie zdolności akomodacji soczewki oka. Wpływa ona na ostrość widzenia przedmiotów w różnej odległości, np. tablicy rozdzielczej samochodu i oddalonych od pojazdu znaków drogowych. 

Częste badanie wzroku pozwala szybko wykryć pogorszenie widzenia, a stosując odpowiednią korekcję możemy zapobiec rozwojowi wady wzroku oraz wspomóc oczy w trakcie prowadzenia pojazdu. Dzięki temu unikniemy ich nadmiernego wysiłku i zapewnimy sobie optymalny czas reakcji na sytuację na drodze - tłumaczy dr Robert Grabowski, Dyrektor Medyczny Vision Express

Polecamy: Zespół suchego oka (ZSO): przyczyny, objawy, leczenie

Podczas prowadzenia pojazdu kierowca nieprzerwanie obserwuje wskazania na tablicy rozdzielczej, drogę i innych uczestników ruchu, jednocześnie przewidując ich zachowanie. W trakcie każdego przejechanego kilometra podejmuje od 8 do 12 decyzji mając na każdą mniej niż pół sekundy. Musi także zachować odpowiednią ostrość widzenia, niezależnie od zmieniającego się otoczenia i warunków takich jak: silne słońce, mgła lub zapadnięcie zmroku.

Ta stała obserwacja wielu obiektów znajdujących się w różnej odległości wymaga wytężonej pracy narządu wzroku. Szczególne obciążenie dla oczu stanowi naprzemienne skupianie wzroku na obiektach bliskich i dalekich. Żeby osiągnąć odpowiednią ostrość widzenia konieczny jest nieustanny proces akomodacji, czyli dostosowania się soczewki oka do odległości, w jakiej znajduje się obserwowany przedmiot. Przykładem takiej sytuacji jest kontrola wskazań prędkościomierza i odczytywanie znaków drogowych.

Warto także zaznaczyć, że podobnie jak eksploatacji podlega pojazd, tak też zmienia się stan naszego zdrowia, w tym sprawność widzenia. Dlatego specjaliści zalecają, by badać wzrok przynajmniej raz w roku. Skutecznie może być także stosowanie soczewek wyposażonych w specjalne powłoki, które niwelują refleksy świetlne, poprawiają kontrast oraz ostrość obrazu, a w efekcie zmniejszają podatność oczu na zmęczenie związane z wymienionymi zjawiskami. 

- Bezpieczne prowadzenie auta wymaga od kierującego przede wszystkim sprawności w zakresie koordynacji wzrokoworuchowej, ponieważ 90% informacji docierających do kierowcy to informacje wzrokowe. Sprawność ta ulega osłabieniu wraz z wiekiem, a zatem aby sprawnie i odpowiedzialnie funkcjonować w roli kierowcy, należy na bieżąco i refleksyjnie podchodzić do wszelkich obserwowanych zmian w tym zakresie.

Dla przykładu, podczas jazdy w warunkach ograniczonego oświetlenia, blisko 1/3 kierowców przyznaje, że gorzej widzi po zmroku. Dane te są o tyle niepokojące, że wielu z nich pomimo tego aktywnie uczestniczy w ruchu drogowym. Alarmujący jest także fakt, iż znaczna większość kierowców, pomimo obowiązkowej korekcji wzroku, nie stosuje się do tych zaleceń podczas jazdy samochodem.

Należy pamiętać, iż tego rodzaju sytuacja ma swoje odzwierciedlenie w poziomie naszego bezpieczeństwa. Zaniedbania w kwestii wzroku mają bowiem realne przełożenie na bezpieczeństwo w ruchu drogowym - komentuje dr Ewa Odachowska, psycholog transportu Instytutu Transportu Samochodowego.