Suplementy na odchudzanie pod lupą. To, czy działają, sprawdzili naukowcy

Czy istnieje magiczna pigułka na odchudzanie? Czy można schudnąć bez ćwiczeń i diety? Tak - przekonują reklamy suplementów na odchudzanie. Ale czy to faktycznie możliwe? Naukowcy przyjrzeli się wynikom badań potencjalnego działania odchudzającego kilkunastu popularnych spalaczy tłuszczu, w tym ekstraktu z zielonej herbaty, gumy guar, kofeiny i chromu, jakie przeprowadzano na przestrzeni kilkunastu lat. Co się okazało?

Ziołowe i dietetyczne suplementy na odchudzanie reklamowane są często jako środki, które szybko, bezpiecznie i bez większego wysiłku pozwalają pozbyć się nadmiaru kilogramów. Wybór jest olbrzymi – można wybierać spośród odchudzających herbatek, kapsułek, proszku, a nawet żelków. Są niezwykle popularne: tylko w USA branża suplementów odchudzających warta jest rocznie 6,5 miliarda dolarów (dane za 2020r).

Jakie suplementy i metody odchudzające badano?

Suplementom i alternatywnym metodom odchudzania przyjrzeli się naukowcy pracujący na co dzień m.in. na University of North Carolina i w Pennington Biomedical Research Center. W dużej analizie (jej wyniki ukazały się właśnie w piśmie Obesity - LINK do badania) dokonali przeglądu 315 badań klinicznych suplementów odchudzających i metod alternatywnych, dotyczących efektów działania kilkunastu najpopularniejszych substancji reklamowanych jako odchudzające (również i w Polsce).

Analizowali zarówno sposób przeprowadzania badań, jak i przedstawione efekty. Wyniki tych badań są dostępne w naukowych bazach danych – m.in. w Medline (PubMed), Bibliotece Cochrane’a, Web of Science oraz CINAHL (EBSCO).

Wśród analizowanych substancji znalazły się m.in. wapń i witamina D, chitosan, chrom, efedryna lub kofeina, garcynia i/lub hydroksycytrynian, zielona herbata, guma guar, sprzężony kwas linolowy (CLA), fazolas, fenylopropyloamina, pirogronian. Oprócz suplementów analizowano również inne metody reklamowane jako takie, które mogą pomóc w szybkiej utracie wagi, w tym akupunkturę, uważność, medytację.

Czy suplementy na odchudzanie działają?

Zdaniem naukowców zdecydowana większość przeprowadzonych do tej pory badań klinicznych suplementów na odchudzanie nie udowodniła w zadowalający sposób, że ich zażywanie może komukolwiek pomóc stracić na wadze – tylko w 16 z 315 badań wykazano różnicę w wadze między uczestnikami przyjmującymi suplementy, a placebo (od 0,5 do niespełna 5 kg).

Analiza wykazała więc, że rzadko zdarza się, by osoby przyjmujące suplementy na odchudzanie traciły na wadze.

Jak podsumował nadzorujący badanie dr John Batsis, profesor nadzwyczajny na wydziale medycyny geriatrycznej na University of North Carolina (UNC) School of Medicine oraz na wydziale żywienia w UNC Gillings School of Global Public Health: „ Pomimo istnienia wielu badań oceniających suplementy diety i alternatywne terapie odchudzania, nasz przegląd nie potwierdza mocnych, wysokiej jakości dowodów na skuteczność żadnego z produktów. Istnieje znaczna niejednorodność w projektowaniu badań, stronniczości, skuteczności i czasie trwania, co sugeruje potrzebę opracowania badań uwzględniających wady metodologiczne.”

Amerykańskie badanie nie jest jedynym tego typu: podobny przegląd odchudzających suplementów dietetycznych i ziołowych przeprowadzili również badacze z Australii, analizując 121 badań, w których uczestniczyło niemal 10 tys. osób. Australijczycy dowiedli, że zażywanie suplementów nie spowodowało znaczącej klinicznie utraty wagi (uczestnicy badań nie schudli więcej, niż 2,5 kg).

Warto wiedzieć, że zdaniem naukowców nie tylko brakuje dowodów na skuteczność suplementów diety na odchudzanie - zażywanie niektórych z nich może wiązać się ze znacznym ryzykiem dla zdrowia. Badanie z 2019 r, którego wyniki opublikowano w Journal of Adolescent Health wykazało, że aż w niemal 1000 przypadków w efekcie zażywania suplementów m.in. na odchudzanie przez młodzież i młodych dorosłych dochodziło do problemów zdrowotnych – 166 osób trafiło z ich powodu do szpitali, a 22 zmarły.

Prawda czy fałsz? Sprawdź, co wiesz o odchudzaniu

Pytanie 1 z 15

Odchudzanie polega na drastycznym ograniczeniu liczby kalorii.

Prawda

Fałsz

Następne pytanie

Katarzyna Hubicz