Rząd przyjął nowe przepisy dotyczące ewakuacji ludności w razie wojny. Rozporządzenie wskazuje obowiązki samorządów, zasady informowania mieszkańców oraz priorytety ewakuacji. W pierwszej kolejności przewidziano transport dzieci, osób starszych i chorych. Polska przygotowuje się na sytuacje kryzysowe. Jak się zachować i co spakować jeśli jesteś przewlekle chory lub niepełnosprawny?
Plany ewakuacji ludności w Polsce w razie wojny – co przewiduje rozporządzenie
Rząd opublikował rozporządzenie Rady Ministrów dotyczące szczegółowych zasad ewakuacji ludności oraz zabezpieczenia mienia w czasie wojny. Dokument, który wszedł w życie, opiera się na ustawie z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej. Nakłada on konkretne obowiązki na wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, starostów i wojewodów. Wskazano w nim, że „w przypadku wystąpienia zagrożenia na obszarze danej gminy, wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest zobowiązany niezwłocznie rozpocząć działania przygotowawcze do ewakuacji ludności, wykorzystując zapisy zawarte w wojewódzkim planie ewakuacji – wskazano w rozporządzeniu.”
Nowe przepisy mają usprawnić organizację działań w sytuacjach nadzwyczajnych, obejmujących zarówno zagrożenie militarne, jak i klęski żywiołowe. Wprowadzają również szczegółowe procedury dotyczące sposobu informowania mieszkańców oraz zasad współpracy między różnymi szczeblami administracji publicznej.
Obowiązki samorządów podczas ewakuacji w razie wojny
Rozporządzenie wskazuje, że lokalne władze – wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast – mają obowiązek niezwłocznie poinformować mieszkańców o decyzji dotyczącej ewakuacji, korzystając z systemów alarmowych, środków masowego przekazu i mediów elektronicznych. O wszystkich decyzjach i ustaleniach związanych z ewakuacją mają informować właściwego starostę.
Dokument nakłada także obowiązek przeciwdziałania dezinformacji poprzez weryfikację komunikatów i ostrzeżeń publikowanych przez inne instytucje. Starosta, na którego terenie wystąpiło zagrożenie, odpowiada za koordynację działań ewakuacyjnych oraz wsparcie organów gminnych w realizacji zadań. Cały proces ma być prowadzony zgodnie z zapisami wojewódzkiego planu ewakuacji ludności, przygotowanego przez służby obrony cywilnej.
Jak będzie przebiegać ewakuacja ludności w Polsce
Zgodnie z zapisami rozporządzenia, w razie wojny lub klęski żywiołowej ewakuacja ludności będzie przebiegać według ściśle określonych procedur. Wojewódzkie organy obrony cywilnej określą liczbę dostępnych miejsc noclegowych, w tym w szpitalach i domach opieki, oraz przygotują środki transportu potrzebne do przewozu ludności. Zostaną również wyznaczone drogi i linie kolejowe możliwe do wykorzystania, z uwzględnieniem ich stanu technicznego i potencjalnych zniszczeń.
Mieszkańcy terenów zagrożonych otrzymają informacje o ewakuacji za pośrednictwem systemów alarmowych, mediów oraz wiadomości elektronicznych. Celem ma być zapewnienie porządku, bezpieczeństwa i spokoju wśród ludności cywilnej. W działaniach ewakuacyjnych uczestniczyć będą wojewodowie i starostowie, odpowiedzialni za koordynację przekazu informacji i logistykę transportu.
Kto ma pierwszeństwo podczas ewakuacji ludności
Rozporządzenie określa także priorytety ewakuacyjne. W pierwszej kolejności przewidziano transport dzieci, kobiet w ciąży, osób starszych, chorych i z niepełnosprawnościami, a także osób przebywających w szpitalach i domach opieki. Organizacja przewozu tych grup będzie powierzona zespołom ratownictwa medycznego oraz organizacjom humanitarnym.
Ewakuacja ma przebiegać w sposób umożliwiający rodzinom wspólne przemieszczanie się. Każdej osobie zostaną zapewnione podstawowe środki – żywność, woda, ubrania, środki higieniczne i leki. Dokument wprowadza również ograniczenia dotyczące mienia, które można zabrać – każdy uczestnik ewakuacji powinien mieć zapas wystarczający na przeżycie przez 72 godziny.
Co zabrać ze sobą, jeśli chorujesz przewlekle
Osoby z chorobami przewlekłymi powinny przygotować się na ewentualność ewakuacji – warto mieć ze sobą zapas leków na minimum 72 godziny, wraz z aktualną listą przyjmowanych preparatów i dawkami oraz kopią recepty lub zalecenia lekarskiego. Ważne jest, aby w torbie ewakuacyjnej uwzględnić także środki niezbędne dla danego schorzenia, np. glukometr i zapas pasków u cukrzyka, inhalator u astmatyka, czy przenośne urządzenie asekurujące pracę serca. Doskonale sprawdzi się lekka torba z dokumentacją medyczną, podstawowym zestawem higienicznym (chusteczki, środki do dezynfekcji), zestawem najpotrzebniejszych ubrań i butelką wody – bo w sytuacji kryzysowej priorytetem będzie szybkie przemieszczenie się, a nie kompletowanie rzeczy na miejscu.
Jak wygląda ewakuacja osób z niepełnosprawnościami
W przypadku ewakuacji osób z ograniczoną mobilnością lub innymi niepełnosprawnościami kluczowa jest wcześniejsza komunikacja z lokalnymi służbami i samorządem. Dokumentacja ewakuacyjna przewiduje, że osoby te zostaną objęte priorytetem w procesie – w składzie ekip ewakuacyjnych muszą być przewidziane ambulanse lub pojazdy specjalistyczne, a miejsca zbiórki i transportu, dostosowane do potrzeb osób na wózkach, z trudnością poruszających się lub wymagających stałej opieki medycznej. Zgodnie z normami przygotowania, placówki oraz struktury administracji są zobowiązane do sporządzenia planu awaryjnego zapewniającego transport, opiekę i kontynuację leczenia tym osobom – co uwzględnia także wsparcie psychologiczne i organizację opieki zastępczej w razie nagłej utraty możliwości samodzielnej egzystencji.
