Nowe rozporządzenie podpisane. Co zmienia się w ważności orzeczeń o niepełnosprawności?
Minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podpisała rozporządzenie, które wydłuża ważność orzeczeń o niepełnosprawności. Nowe przepisy mają uprościć procedury i przynieść realne wsparcie osobom z niepełnosprawnościami oraz ich rodzinom.
Dłuższe orzeczenia to mniej formalności
Osoby z trwałą niepełnosprawnością nie będą już musiały co kilka lat przechodzić uciążliwych procedur orzeczniczych. 26 maja 2025 r. ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podpisała rozporządzenie wydłużające minimalne okresy ważności orzeczeń o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności. To odpowiedź na jeden z kluczowych postulatów deregulacyjnych środowisk osób z niepełnosprawnościami.
Nowelizacja rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności dotyczy przede wszystkim osób cierpiących na rzadkie choroby genetyczne oraz zespół Downa – grupy, dla których poprawa stanu zdrowia nie jest możliwa. Dotychczas w takich przypadkach orzeczenia często miały krótką ważność, co wiązało się z koniecznością ponownego gromadzenia dokumentacji medycznej i wizyt lekarskich.
Nowe rozporządzenie wprowadza minimalne okresy ważności orzeczeń osób cierpiących na rzadkie choroby genetyczne oraz zespół Downa – dla osób powyżej 16. roku życia to co najmniej siedem lat, a dla dzieci poniżej 16. roku życia co najmniej trzy lata. W przypadku dzieci z zespołem Downa lub rzadkimi chorobami genetycznymi możliwe będzie orzekanie na cały okres do ukończenia 16. roku życia.
Rozporządzenie nie tylko odciąży rodziny, ale również poprawi wydolność systemu orzeczniczego. W Polsce działa obecnie 16 wojewódzkich i 295 powiatowych zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności. Dzięki wprowadzonej zmianie zmniejszy się liczba wniosków, które muszą być rozpatrywane, co pozwoli lepiej skoncentrować zasoby na przypadkach wymagających indywidualnej oceny.
Szereg uprawnień
Osoby posiadające orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności i ich opiekunowie mają prawo do szeregu form wsparcia. Należą do nich m.in. świadczenie pielęgnacyjne dla opiekunów dzieci, którzy nie mogą podjąć zatrudnienia z powodu konieczności sprawowania stałej opieki, a także zasiłek pielęgnacyjny jako pomoc finansowa dla osób wymagających stałej troski.
Osoby legitymujące się orzeczeniem mogą korzystać z ulg podatkowych, takich jak odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Przysługuje im również pierwszeństwo w dostępie do usług społecznych i opiekuńczych, a także ułatwienia w korzystaniu z systemu ochrony zdrowia, w tym w dostępie do rehabilitacji i leczenia sanatoryjnego. W przypadku poważnych ograniczeń w poruszaniu się, osoba z niepełnosprawnością ma także prawo do karty parkingowej. W obszarze edukacji nowe przepisy wspierają możliwość zapewnienia asystenta w szkole czy zorganizowania indywidualnego toku nauczania.
Od kiedy obowiązują nowe zasady?
Rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Zawiera ono także przepisy przejściowe, dzięki którym osoby, których sprawy są obecnie w toku, będą mogły skorzystać z nowych, korzystniejszych zasad. To kolejny krok w stronę państwa przyjaznego obywatelom – takiego, które dostrzega realne potrzeby ludzi i odpowiada na nie systemowymi, trwałymi rozwiązaniami.
Według danych Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, orzeczenie na czas określony posiada obecnie niemal 192 tysiące dzieci z niepełnosprawnościami, a także ponad 1,24 miliona dorosłych. To właśnie te osoby skorzystają w pierwszej kolejności na wprowadzonych zmianach, które zmniejszają ich obciążenia administracyjne i poprawiają komfort życia codziennego.
Polecany artykuł:
Podcasty
Playlisty tematyczne
