Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało wprowadzenie obowiązkowych szczepień przeciw HPV dla dzieci w wieku 9–15 lat. Zmiany w kalendarzu szczepień ochronnych wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku. Projekt nowelizacji rozszerza też obowiązek o zakażenia meningokokowe i modyfikuje terminy szczepień przypominających.
Obowiązkowe szczepienie przeciw HPV od 1 stycznia 2026 roku
Ministerstwo Zdrowia opublikowało projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych. Zmiana przewiduje poszerzenie katalogu chorób o zakażenia ludzkim wirusem brodawczaka (HPV). Nowy obowiązek obejmie dzieci od ukończenia 9. roku życia do ukończenia 15. roku życia, czyli populację urodzoną w 2018 roku.
Obecnie szczepienie przeciw HPV jest bezpłatne i dobrowolne. Mogą z niego korzystać dziewczęta i chłopcy w wieku 9–14 lat, w ramach wizyt u lekarza rodzinnego lub w szkole. Jak podkreśla resort zdrowia, „szczepienie przeciw HPV jest najskuteczniejsze, jeśli nastąpi przed potencjalnym narażeniem, do którego dochodzi głównie drogą kontaktów seksualnych”. W dokumencie wskazano, że skuteczność szczepionki jest najwyższa w najmłodszych grupach wiekowych, dlatego szczepienie powinno być wykonane przed inicjacją seksualną.
Szczepienia przeciw HPV – cel zmian i uzasadnienie Ministerstwa Zdrowia
W uzasadnieniu projektu Ministerstwo Zdrowia zaznaczyło, że „celem zmian jest zapobieganie nowotworom, takim jak rak szyjki macicy, wywoływanym przez wirusa HPV, oraz zapewnienie wyższego odsetka dzieci objętych szczepieniem”. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, rocznie na świecie dochodzi do około 300 milionów zakażeń HPV, z czego zdecydowana większość przebiega bezobjawowo.
Resort przypomina, że zakażenia HPV są przenoszone drogą płciową i dotyczą osób obu płci. W ciągu życia nawet 80 procent aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych tym wirusem. Ocenia się, że na świecie około 690 tysięcy, a w Polsce ponad 3 tysiące przypadków nowotworów rocznie, wiąże się z infekcjami HPV. Wszystkie przypadki raka szyjki macicy są poprzedzone przewlekłą infekcją tym wirusem.
Rozszerzenie obowiązku szczepień o kolejne choroby zakaźne
Projekt nowelizacji obejmuje również inne zmiany w kalendarzu szczepień. Przewidziano włączenie szczepień przeciw inwazyjnym zakażeniom Neisseria meningitidis dla osób do 19. roku życia z grup ryzyka, które nie były wcześniej szczepione przeciwko typom B oraz ACWY. Zgodnie z projektem, obowiązek obejmie również dzieci urodzone przez matki zakażone wirusem HIV.
Nowe rozporządzenie przewiduje też modyfikacje w harmonogramie szczepień przeciw krztuścowi – druga dawka przypominająca zostanie przesunięta z 14. na 12. rok życia, a w miejsce trzeciej dawki przypominającej przeciw tężcowi i błonicy pojawi się szczepienie przeciw krztuścowi dla osób od 17. roku życia.
Wejście w życie nowych przepisów i kalendarz szczepień 2026
Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Zdrowia, nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku, z wyjątkiem obowiązkowych szczepień przeciw HPV oraz zakażeniom Neisseria meningitidis, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2027 roku.
Projekt rozporządzenia został opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji i skierowany do konsultacji publicznych. Resort podkreśla, że zmiany są częścią długofalowej strategii zwiększenia odporności populacyjnej oraz profilaktyki chorób nowotworowych i zakaźnych.
