Kraków reaguje na gwałtowny wzrost zachorowań na krztusiec – aż o 3800 procent w ciągu roku. Miasto uruchamia darmowy program szczepień dla dorosłych mieszkańców, którzy nie byli szczepieni w ostatnich 10 latach. Eksperci ostrzegają: krztusiec to wysoce zakaźna choroba, której najgroźniejszym objawem jest napadowy, duszący kaszel.
Szokujące dane z Krakowa! Krztusiec atakuje - wzrost zachorowań o 3800 procent
W Krakowie rozpoczęto program darmowych szczepień ochronnych w związku z dramatycznym wzrostem zachorowań na krztusiec. Z danych Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wynika, że liczba przypadków wzrosła z 32 w 2023 roku do 1237 do połowy grudnia 2024 roku, co oznacza wzrost o ponad 3800 procent. Najczęściej chorują dzieci i młodzież w wieku 10–14 lat oraz dorośli w przedziale 40–44 lata. W tych grupach odnotowano łącznie 375 przypadków. W 2021 roku w mieście zanotowano zaledwie 15 zakażeń, a w 2022 – 18, co pokazuje, jak gwałtowny charakter ma obecna fala zachorowań.
Program darmowych szczepień w Krakowie – kto może skorzystać z ochrony przed krztuścem
Nowy program profilaktyczny, przygotowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego i współfinansowany przez Miasto Kraków, będzie realizowany w latach 2025–2030. W jego ramach zaszczepionych zostanie około 400 mieszkańców, którzy nie są już objęci obowiązkowym kalendarzem szczepień. W 2025 roku na realizację programu przeznaczono ponad 71 tys. zł, z czego 30 tys. zł pochodzi z budżetu miasta. Projekt obejmuje pełną procedurę medyczną: kwalifikację lekarską, podanie szczepionki oraz działania edukacyjne. Skorzystać mogą osoby dorosłe, które nie przyjęły szczepionki w ciągu ostatnich 10 lat, osoby z nieznaną historią szczepień oraz mieszkańcy w wieku 19 lat, którzy nie wykonali szczepienia przypominającego na błonicę i tężec.
Polecany artykuł:
Czym jest krztusiec i dlaczego szczepienia przypominające są konieczne
Krztusiec, znany również jako koklusz, to choroba bakteryjna wywoływana przez Bordetella pertussis. Głównym objawem jest napadowy, duszący kaszel, który może prowadzić do wymiotów i bezdechów. U niemowląt poniżej 6. miesiąca życia choroba jest szczególnie niebezpieczna – może prowadzić do niedotlenienia, a w skrajnych przypadkach do śmierci. Według ekspertów odporność po szczepieniu nie utrzymuje się przez całe życie, dlatego zaleca się dawki przypominające co 10 lat. W Polsce szczepienia przeciwko krztuścowi są obowiązkowe i bezpłatne dla dzieci do 14. roku życia. Od niedawna refundacją objęto również kobiety w ciąży i seniorów powyżej 65. roku życia.
Szczepienia na krztusiec dla dorosłych
Krakowski program szczepień ma nie tylko wzmocnić odporność populacyjną, ale też zwiększyć świadomość mieszkańców w zakresie profilaktyki chorób zakaźnych. Oprócz bezpłatnych dawek ochronnych projekt przewiduje także kampanię informacyjną o znaczeniu szczepień przypominających i roli odporności zbiorowej. Samorząd zachęca dorosłych krakowian, zwłaszcza tych, którzy nie pamiętają swojej historii szczepień, do kontaktu z placówkami uczestniczącymi w programie. Władze miasta podkreślają, że tylko regularne szczepienia mogą zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby, która w ostatnich latach wróciła w całej Europie.
Krztusiec objawy – jak rozpoznać krztusiec i kiedy zgłosić się do lekarza
Krztusiec rozwija się stopniowo i w początkowej fazie może przypominać zwykłe przeziębienie. W pierwszym stadium pojawia się suchy kaszel, katar, niewielka gorączka oraz uczucie zmęczenia. Po około dwóch tygodniach choroba przechodzi w fazę napadową, w której występują charakterystyczne ataki silnego, spazmatycznego kaszlu, trwające nawet kilka minut. Napady te często kończą się wymiotami lub głośnym, świszczącym wdechem przypominającym „pianie” – objaw typowy dla kokluszu. U dorosłych kaszel może być mniej nasilony, przez co choroba bywa mylona z innymi infekcjami układu oddechowego. U niemowląt natomiast krztusiec przebiega najciężej, ponieważ ich drogi oddechowe są wąskie, a układ odpornościowy – niedojrzały.
W wielu przypadkach, zwłaszcza u osób starszych i dorosłych, objawy mogą utrzymywać się nawet przez kilka tygodni, a kaszel nie ustępuje mimo leczenia objawowego. Z tego powodu choroba jest często diagnozowana z opóźnieniem. W badaniach laboratoryjnych potwierdza się ją zwykle poprzez testy PCR lub badania serologiczne. Lekarze zwracają uwagę, że u nieleczonych pacjentów zakażenie może prowadzić do powikłań, takich jak zapalenie płuc, przepuklina wywołana napadami kaszlu, a w najcięższych przypadkach – do utraty przytomności z powodu niedotlenienia.
Przebieg i powikłania krztuśca – dlaczego choroba jest szczególnie groźna dla dzieci i seniorów
U dzieci krztusiec często przybiera cięższą postać niż u dorosłych. Ataki kaszlu mogą powodować bezdechy, sinienie skóry, a nawet krótkotrwałe zatrzymanie oddechu. Niemowlęta, które nie ukończyły sześciu miesięcy, są najbardziej narażone na komplikacje, ponieważ nie zdążyły jeszcze w pełni nabyć odporności po pierwszych dawkach szczepienia. W tej grupie wiekowej odnotowuje się najwięcej hospitalizacji. U dorosłych natomiast choroba może prowadzić do zapalenia oskrzeli, omdleń oraz pęknięć naczyń krwionośnych spowodowanych intensywnym kaszlem.
Eksperci przypominają, że krztusiec jest jedną z najbardziej zakaźnych chorób bakteryjnych – jeden chory może zarazić nawet kilkanaście osób w swoim otoczeniu. Bakteria Bordetella pertussis rozprzestrzenia się drogą kropelkową, a zakażenie następuje podczas kichania, kaszlu lub bliskiego kontaktu z osobą chorą. Okres wylęgania wynosi zwykle od 7 do 10 dni. Dlatego wczesna diagnoza i izolacja pacjenta mają kluczowe znaczenie w przerwaniu łańcucha zakażeń. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków, które skracają okres zakaźności, oraz łagodzeniu objawów kaszlu. W przypadku najmłodszych dzieci często konieczna jest hospitalizacja, aby monitorować funkcje oddechowe i zapobiec groźnym powikłaniom.
