Medycyna personalizowana w ortopedii szansą na powrót do sprawności

Endoprotezy stawu biodrowego „custom made”, to indywidualne dopasowanie implantu do budowy pacjenta, a dzięki temu mniej powikłań i reoperacji. W Carolina Medical Center przeprowadzono wyjątkową operację z użyciem protezy biodra wykonanej specjalnie dla młodej pacjentki ze znaczącymi deformacjami kości.

Wszczepienie protezy stawu biodrowego (endoprotezoplastyka) jest standardowym zabiegiem stosowanym w leczeniu zmian zwyrodnieniowych. W Polsce wykonuje się ponad 50 tys. takich zabiegów rocznie. Według największej bazy danych o endoprotezach wykorzystywanych na świecie, czyli Rejestru Australijskiego, odsetek powikłań wynikających z obluzowania trzpienia implantu w ciągu 15 lat wynosi około 4%. Natomiast w przypadku indywidualnie dobranego implantu anatomicznego ryzyko wynosi 0%. Wynika to z idealnego dopasowania trzpienia do kości udowej operowanego pacjenta.

– Na szczęście coraz powszechniejsza w medycynie personalizacja dotyczy także endoprotezoplastyki. Tomografia komputerowa pacjenta pozwala wykonać trójwymiarowy obraz stawu biodrowego. Następnie do pracy przystępują inżynierowie, którzy w specjalnym programie opracowują komputerowy obraz stawu, czyli „Hip Plan”. Na jego podstawie, dobierany jest anatomiczny implant lub jeśli to konieczne produkowany jest od początku indywidualny trzpień endoprotezy – mówi dr n. med. Jacek Laskowski, specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu w Carolina Medical Center.

Ze względu na znaczące deformacje kości ok. 15% pacjentów kwalifikowanych do wymiany stawu biodrowego wymaga użycia niestandardowego implantu. U takich pacjentów nawet najlepiej dobrany, standardowy implant nie spełni oczekiwań, a może nawet prowadzić do poważnych powikłań. Dzięki nowym technologiom możliwe jest zaprojektowanie i wykonane implantu typu  „custom made”, czyli „szytego na miarę” dla konkretnego pacjenta.

Przygotowanie takiego implantu biodra, to wspólna praca lekarzy ortopedów i doświadczonych inżynierów. W lipcu br. specjaliści Carolina Medical Center przeprowadzili pierwszą w Polsce operację z zastosowaniem „szytej na miarę”, całkowitej endoprotezy stawu biodrowego. Młodej, 37-letniej pacjentce została wszczepiona proteza, którą zaprojektowano tak, by w pełni pasowała do indywidualnych cech budowy kobiety.

Dr Laskowski dodaje: Wszczepienie standardowego implantu było niemożliwe ze względu na zmiany zwyrodnieniowe wtórne stawu biodrowego, wynikające z deformacji kości, które nastąpiły w dzieciństwie pacjentki. W tym przypadku implant „szyty na miarę” umożliwia najlepsze dopasowanie trzpienia protezy do kości udowej.

Operowana w Carolina Medical Center pacjentka, Pani Anna mówi: Zdecydowałam się na operację z użyciem endoprotezy dopasowanej do moich potrzeb, gdyż dzięki niej będę mogła żyć bardziej aktywnie, bez ograniczeń ruchowych i bez bólu, które towarzyszą mi cały czas. Jestem młodą osobą i chciałabym się więcej ruszać, normalnie wykonywać codzienne czynności, a nawet uprawiać sporty dozwolone po tego typu operacji. Przez duże zwyrodnienie stawu jedną nogę mam krótszą. Operacja, z wykorzystaniem przygotowanej specjalnie dla mnie endoprotezy, daje szansę na wyrównanie tej różnicy, a to na pewno poprawi mój komfort życia.

– Cieszę się, że możemy pacjentom, u których problematyczne było zastosowanie standardowych implantów, zaproponować najlepsze na świecie spersonalizowane endoprotezy stawu biodrowego. Takie implanty są idealnie dopasowane do danego pacjenta, dzięki czemu zmniejsza się znacząco ryzyko powikłań i  reoperacji. Ale nie zapominajmy, że indywidualizacja endoprotezy, to korzyść dla każdego pacjenta, bez względu na wiek i sposób życia, ponieważ zawsze implant spersonalizowany będzie lepszy od standardowego – podsumował po operacji dr Jacek Laskowski.

Endoprotezoplastyka całkowita stawu biodrowego

Operacja polega na usunięciu obu zniszczonych elementów stawu biodrowego, tj. panewki stawowej
i głowy kości udowej. W ich miejsce wstawia się implanty, które razem tworzą protezę. Po odcięciu i usunięciu głowy i szyjki kości udowej rozwierca się jamę szpikową, a następnie wkłada się do niej trzpień endoprotezy. Do miednicy implantuje się panewkę. Pacjenci po zabiegach z użyciem standardowych implantów, jak i „szytych na miarę” wracają do zdrowia w podobnym tempie i wymagają takiej samej rehabilitacji. Całkowita endoproteza stawu biodrowego odmieniła życie wielu chorych z bolesnym biodrem. Dla młodych ludzi ze zmianami zwyrodnieniowymi w tym obszarze, jest szansą na podjęcie aktywności zawodowej i nawet sportowej.

Ekspert

dr n. med. Jacek Laskowski

dr n. med. Jacek Laskowski – w Carolina Medical Center od 2003. Specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu zajmujący się urazami stawu biodrowego, łokciowego oraz skokowego, ze szczególnym uwzględnieniem endoprotezoplastyki całkowitej stawu biodrowego pierwotnej i rewizyjnej. Jako pierwszy w Polsce zaczął wykonywać operacje kapoplastyki całkowitej stawu biodrowego sposobem BHR (Birmingham Hip Resurfacing) – przeprowadził ponad 500 takich operacji. Specjalizuje się także w leczeniu korekcyjnym paluchów, operacjach urazów i deformacji stawu łokciowego oraz w operacjach urazów narządu ruchu. Jest absolwentem Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, członkiem polskich i międzynarodowych stowarzyszeń medycznych. Autor wielu publikacji i prezentacji naukowych z dziedziny ortopedii.