Tabletka "dzień po" - dostęp w Polsce
Jak aktualnie wygląda dostęp do tabletek „dzień po”? Można odpowiedzieć: to zależy. Na rządowej stronie znajdziemy mapę pokazującą, które apteki biorą udział w pilotażowym programie. I tu możemy się zdziwić, bo, jak się okazuje, dostęp do antykoncepcji awaryjnej jest mocno zależny od lokalizacji.
Gdzie po tabletkę "dzień po"?
Ile aptek w poszczególnych regionach bierze udział w pilotażowym programie?
- Dolnośląskie – 14 aptek, z czego 6 w samym Wrocławiu
- Kujawsko-pomorskie – 23 apteki, najwięcej – 8 – w Grudziądzu
- Lubelskie – 17 aptek, 8 w samym Lublinie
- Lubuskie – 14 aptek
- 24 apteki w Łódzkiem, z czego 16 w samej Łodzi, plus dwie w aglomeracji (Pabianice i Zgierz)
- Na 32 apteki uczestniczące w Małopolsce w programie, 14 jest w Krakowie
- Mazowieckie – 47 aptek, z których znakomita większość jest w samej Warszawie
- 21 aptek w województwie opolskim
- 10 w województwie podkarpackim
- 11 w województwie podlaskim
- 19 w województwie pomorskim
- 71 w województwie śląskim
- 11 w województwie świętokrzyskim
- 9 w województwie warmińsko-mazurskim
- 91 w województwie wielkopolskim, z czego 28 w samym Poznaniu
- 24 w województwie zachodniopomorskim
Pigułka "dzień po" na receptę farmaceutyczną od 15 r.ż.
Aktualny pilotażowy program umożliwia korzystanie z pigułek „dzień po” osobom od 15 r.ż. Farmaceuta przeprowadza wywiad i wystawia receptę w ramach usługi farmaceutycznej. W związku z tym nie jest konieczna obecność rodzica lub opiekuna prawnego, jak ma to miejsce w przypadku recept wystawianych przez lekarzy.
Tabletka tzw. dzień po należy do antykoncepcji awaryjnej. EllaOne zawiera substancję czynną - octan uliprystalu.
NFZ utrzymuje, że antykoncepcja awaryjna jest dostępna w całej Polsce, ale już szybki rzut oka na mapę pokazuje, nierówność tej dostępności.
Pigułka "dzień po" dostępna głównie na zachodzie kraju i w dużych miastach
Na całej "ścianie wschodniej", w trzech wschodnich województwach – podlaskim, lubelskim i podkarpackim, łącznie jest 38 aptek biorących udział w programie.
Na ostatnim miejscu jest (de facto też wschodnie) województwo warmińsko-mazurskie – zaledwie 9 aptek. Podlaskie ma drugi najniższy wynik w kraju – 10 aptek. Podkarpackie, równolegle ze świętokrzyskim, oferuje dostęp do antykoncepcji awaryjnej w 11 aptekach.
CZYTAJ TEŻ: Z tabletką „dzień po” nie wyjdziesz z apteki. Farmaceuci chcą, żeby zażywać ją w ich obecności
Na Lubelszczyźnie na całe województwo przypada 17 biorących udział w programie aptek, ale z tego 8 w mieście Lublinie. Po 3 apteki w Chełmie i Puławach również proponują tabletki "dzień po". Oznacza to tylko trzy pojedyncze apteki w innych miejscowościach całego województwa - przypomnijmy, że 3. największego województwa w kraju.
Niewiele aptek wzięło udział w programie także w województwach lubuskim i dolnośląskim – odpowiednio po 14 na województwo, z czego w przypadku rejonu dolnośląskiego, 6 aptek przypada na Wrocław.
Oznacza to, że kobiety w niektórych rejonach Polski, zwłaszcza z małych miejscowości, które bywają wykluczone komunikacyjnie, wciąż mogą mieć utrudniony dostęp do antykoncepcji awaryjnej.
Gdzie jest najlepszy dostęp do antykoncepcji awaryjnej?
Dla porównania, na zachodzie kraju jest w programie 91 aptek tylko w województwie wielkopolskim, z czego 28 w samym Poznaniu, zaś 71 aptek w województwie śląskim. Mazowieckie, z liczbą 47 aptek, z których znakomita większość jest w samej Warszawie, zajmuje trzecie miejsce.
Zgodnie z zapewnieniami NFZ, do programu cały czas mogą zgłaszać się kolejne apteki. W UE tabletka dostępna jest od 2015 r. W Polsce tylko w latach 2015-2017 była dostępna bez recepty.
