Czy nastawienie psychiczne ma wpływ na skutki uboczne szczepionki?

Przed zaszczepieniem się przeciwko COVID-19 wielu z nas przygotowywało się na drobne, ale niewygodne skutki uboczne, o których tak wiele słyszeliśmy w wiadomościach lub od naszych przyjaciół i sąsiadów, którzy już otrzymali szczepienie. Nowe badania przeprowadzone przez Uniwersytet w Toledo zbadały związek pomiędzy obawami a wystąpieniem tych skutków.

Potężna siła psychiki

Badania sugerują, jak wiele uwagi ludzie poświęcają obawom związanym ze szczepieniem. Jak się okazuje, dzięki temu można przewidzieć, jak będą się czuć po szczepieniu. Naukowcy po raz pierwszy wyszczególnili związek między skutkami ubocznymi, których ludzie oczekiwali po szczepieniu COVID-19, a tymi, których faktycznie doświadczyli. Artykuł został opublikowany w czasopiśmie Psychotherapy and Psychosomatics.

Ważne jest, aby zobaczyć, jak zmienne psychologiczne mogą być skorelowane z tym, jak ludzie reagują na szczepionki. Nasze badania wyraźnie pokazują, że osoby, które spodziewały się objawów, znacznie częściej doświadczały skutków niż osoby, które się nad tym nie zastanawiały – powiedział dr Andrew Geers, główny autor artykułu.

Wpływ psychologii społecznej 

Laboratorium Geersa specjalizuje się w badaniu teorii psychologii społecznej w kontekście zdrowia i medycyny, w tym psychologii skutków ubocznych leków, efektów placebo i efektów nocebo.

Był to pierwszy przypadek, gdy zbadano, w jaki sposób czynniki psychospołeczne mogą wpływać na pojawienie się skutków ubocznych w kontekście szczepionek COVID-19.

Zespół badaczy przeprowadził ankietę, w której zapytano osoby niezaszczepione ze Stanów Zjednoczonych o ich oczekiwanie na siedem powszechnych skutków ubocznych szczepionek, które zostały szeroko nagłośnione przez amerykańskie CDC.

Były to m.in.:

• ból w miejscu wstrzyknięcia,
• gorączka,
• dreszcze,
• ból głowy,
• nudności i zmęczenie. 

W ankiecie zebrano również informacje socjodemograficzne i oceniono objawy depresji uczestników oraz ogólne zaniepokojenie pandemią.

Następnie naukowcy przeprowadzili rozmowę z 551 w pełni zaszczepionymi uczestnikami, aby zapytać, którego z siedmiu wcześniej zidentyfikowanych skutków ubocznych doświadczyli.

Znaleźliśmy wyraźny związek między tym, czego ludzie oczekiwali, a tym, czego doświadczyli.

Oprócz pomocy w wyjaśnieniu, dlaczego niektórzy czuli się tak kiepsko po szczepieniu, a inni nie, badacze powiedzieli, że badanie może również dostarczyć ważnych wskazówek, jak przezwyciężyć niektóre z utrzymujących się obaw przed szczepieniami – zarówno dla początkujących, którzy martwią się skutkami ubocznymi i tych, którzy kwalifikują się do dawki przypominającej, ale nie chcą ponownie przechodzić przez tę próbę.

To naprawdę pokazuje siłę oczekiwań i przekonań, nawet w czymś, o czym wiemy, że jest bardzo fizyczne. Wygląda na to, że efekt, jaki daje szczepionka, jest kształtowany przez psychologię – przez oczekiwania i zmartwienia. Jeśli jesteśmy w stanie przeformułować i pomyśleć o skutkach ubocznych w inny sposób, może to zmniejszyć ich doświadczanie.

Naukowcy prowadzą dalsze badania, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób oczekiwania kształtują zgłaszane skutki uboczne szczepionek.

O autorze

Marcelina Dzięciołowska

Redaktorka od lat związana z branżą medyczną. Specjalizuje się w tematyce zdrowia i aktywnego stylu życia. Prywatne zamiłowanie do psychologii inspiruje ją do podejmowania trudnych tematów w tej dziedzinie. Autorka cyklu wywiadów z zakresu psychoonkologii, którego celem jest budowanie świadomości oraz przełamywanie stereotypów na temat choroby nowotworowej. Wierzy, że odpowiednie nastawienie psychiczne jest w stanie zdziałać cuda, dlatego propaguje profesjonalną wiedzę, w oparciu o konsultacje ze specjalistami.

Marcelina Dzięciołowska