Co łączy Alzheimera i COVID-19?

Grupa naukowców z londyńskiego uniwersytetu zidentyfikowała gen przeciwwirusowy, który może zwiększać ryzyko zarówno choroby Alzheimera, jak i ciężkiego przebiegu COVID-19. Co wiadomo więcej na temat tych badań?

Choroba Alzheimera wywołana jest gromadzeniem się różnych białek w mózgu tworzących nieprawidłowe struktury zwane blaszkami i splątkami.

Według najnowszych badań naukowych jeden z wariantów genu OAS1 podnosi ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera (ang. Alzheimer’s disease, w skrócie AD) o około 3-6 proc. w całej populacji. Natomiast pokrewne warianty tego genu zwiększają prawdopodobieństwo ciężkiego przebiegu COVID-19.

Do przeprowadzenia badania naukowcy wykorzystali wcześniejsze prace nad genomem ludzkim. Po to, aby wyjaśnić związek między genem OAS1 a chorobą Alzheimera. Ekspresja tego genu ulega w komórkach układu odpornościowego w mikrogleju, które stanowią około 10 proc. wszystkich komórek znajdujących się w mózgu.

W badaniu wzięło 2547 osób, z czego połowa cierpiała na Alzheimera. Uczeni dowiedli, że pacjenci z określonym wariantem (zwany rs1131454) genu OAS1 byli bardziej narażeni o 11-22 proc. na chorobę neurodegeneracyjną, która prowadzi do otępienia. Zidentyfikowany gen przeciwwirusowy, który ma połowa Europejczyków, ma znacznie większy wpływ na ryzyko zachorowania na Alzheimera od innych genów.

Na czym polega związek między Alzheimerem a COVID-19?

Główny autor badania dr Dervis Salih z Instytutu Neurologii w Kolegium Uniwersyteckiego w Londynie (UCL) zwrócił uwagę na stan zapalny w mózgu jako przyczynę Alzheimera oraz komórki odpornościowe mózgu, które mogą być odpowiedzialne za utratę neuronów związaną z tą chorobą. Jak pokazują badania, niektóre ze zmian w układzie odpornościowym mogą wystąpić zarówno w chorobie Alzheimera, jak i COVID-19.

W ramach przeprowadzonej analizy naukowcy zauważyli, że u pacjentów z ciężkim COVID-19 mogą też wystąpić zmiany zapalne obejmujące tkanki mózgu. Dzięki temu udało im zidentyfikować gen, który może przyczynić się do przesadnej reakcji immunologicznej zwiększającej ryzyko w choroby Alzheimera i COVID-19.

Naukowcy podzielili się swoim odkryciem na łamach czasopisma „Brian”, które może okazać się pomocne w zakresie opracowywania nowej metody leczniczej dla obu chorób. Nowo rozpoznany gen został dodany do listy kilkudziesięciu genów, o których wiadomo, że zwiększają ryzyko rozwoju choroby Alzheimera.

Anna Tłustochowicz