Osiem ważnych pytań o odporność NIEMOWLĘCIA

2009-02-04 15:43

Każda mama chciałaby, aby jej dziecko było silne, zdrowe i by omijały je wszelkie infekcje i choroby. Aby tak się stało, trzeba wzmacniać odporność dziecka już od urodzenia. Jak wzmocnić układ odpornościowy niemowlęcia?

Osiem ważnych pytań o odporność NIEMOWLĘCIA
Autor: thinkstockphotos.com Każda mama chciałaby, aby jej dziecko było silne, zdrowe i by omijały je wszelkie infekcje i choroby. Aby tak się stało, trzeba wzmacniać odporność dziecka już od urodzenia. Jak wzmocnić układ odpornościowy niemowlęcia?

Czy to prawda, że przez pierwsze pół roku życia niemowlę jest odporne na infekcje, bo chronią je przeciwciała, które otrzymało od mamy podczas życia płodowego?

Niezupełnie. Dziecko rzeczywiście otrzymuje od mamy przeciwciała, jednak chronią one przed infekcjami do około 6. miesiąca życia. Stężenie przeciwciał odpornościowych, przekazanych dziecku od matki przez łożysko, od momentu narodzin stopniowo się obniża i jest indywidualnie zmienne. To oznacza, że stan układu odpornościowego u dzieci w tym samym wieku kalendarzowym może się różnić. W drugim półroczu życia organizm niemowlęcia zaczyna produkować własne przeciwciała.

Dlaczego mleko matki najlepiej chroni niemowlę przed infekcjami?

Ponieważ zawiera czynniki odpornościowe. W kobiecym mleku jest dużo immunoglobuliny A, która przeciwdziała zakażeniom, gdyż pokrywa błonę śluzową jelit cienką warstewką, dzięki której szkodliwe bakterie nie mogą się na niej osadzać i przenikać do krwiobiegu.
Jeśli karmiąca mama jest przeziębiona, w jej mleku znajdują się dodatkowo przeciwciała chroniące malca przed wirusami, które wywołały infekcję u mamy. Jednak jednym z najcenniejszych składników kobiecego mleka są prebiotyczne oligosacharydy – cukry złożone. Nie są one rozkładane przez enzymy trawienne, dzięki czemu dostają się do jelit, gdzie stanowią pożywkę dla probiotyków – dobrych bakterii jelitowych, które pobudzają układ odpornościowy oraz hamują rozwój chorobotwórczych wirusów i bakterii. Wreszcie, jest w nim też laktoferyna, która zabiera mikrobom żelazo, przez co uniemożliwia ich rozwój.

W jaki sposób można wspierać odporność niemowlęcia karmionego sztucznie?

Jeśli malec dostaje mieszankę, możesz – po konsultacji z pediatrą – dawać mu mleko modyfikowane wzbogacane sztucznymi prebiotykami bądź probiotykami. Gdy już zaczęłaś rozszerzać mu dietę, pamiętaj, by dodawać do zupek warzywa bogate w beta karoten (prowitaminę A), np. marchew i dynię. Beta karoten odpowiada bowiem za prawidłowe funkcjonowanie błon śluzowych, które są pierwszą barierą, chroniącą organizm przed atakiem mikrobów chorobotwórczych. Na odporność dobrze wpływa również witamina C, znajdująca się m.in. w soku z czarnych porzeczek, a także w cytrusach, które jednak – zgodnie z kalendarzem żywienia – można podawać niemowlętom dopiero pod koniec pierwszego roku życia.

Czy niemowlakowi można podawać preparaty witaminowe wspierające układ immunologiczny?

Bez konsultacji z pediatrą nie wolno podawać dziecku żadnych witamin ani minerałów, także tych bez recepty.

Na jakiej zasadzie nawilżanie powietrza poprawia odporność dziecka?

Ma to związek z procesami, jakie zachodzą w nosku malca. Znajdująca się w nim błona śluzowa wytwarza śluz, na którym osadzają się wirusy i bakterie, wdychane wraz z powietrzem. Śluz ten jest następnie transportowany na zewnątrz noska za pomocą milionów rzęsek. Ich ruchy ustają jednak, gdy wilgotność powietrza w pomieszczeniu spada poniżej 40 procent. Gdy wydzielina nie jest usuwana, mikroby mnożą się i atakują organizm. Dlatego ważne jest, by zimą, kiedy grzeją kaloryfery, dodatkowo nawilżać powietrze w pokoju dziecięcym. Można to zrobić za pomocą specjalnego nawilżacza bądź po prostu powiesić na grzejniku mokry ręcznik.

Dlaczego palenie papierosów przy dziecku osłabia jego odporność?

Ponieważ zawarte w dymie papierosowym związki chemiczne (jest ich blisko 4000, a wedle najnowszych szacunków, nawet 250 z nich może wywoływać raka) upośledzają układ immunologiczny, zmniejszają ilość tlenu we krwi i zakłócają pracę płuc. Dziecko wdychające dym z papierosów częściej też zapada na infekcje dróg oddechowych, co może prowadzić do zaburzeń odporności.

Dlaczego przestrzeganie zasad higieny może poprawić odporność?

Jeśli nie będziesz sterylizować butelek i smoczków ani starannie myć rąk (swoich i dziecka), może to grozić zakażeniem jego przewodu pokarmowego. Biegunki zaś zubożają naturalną florę bakteryjną organizmu malca, przez co jest on bardziej podatny na infekcje.

Czy niemowlaka można hartować? W jaki sposób robić to najlepiej?

Niemowlaka także trzeba hartować, choć nieco inaczej niż starsze dziecko. Można to robić na kilka sposobów.

  • Codzienny, co najmniej godzinny spacer w czystym od spalin otoczeniu. Organizm jest wtedy dotleniony, a więc lepiej funkcjonuje. Poza tym na dworze układ odpornościowy styka się z drobnoustrojami i uczy się na nie reagować.
  • Ubieranie odpowiednie do okoliczności. Najczęstszą przyczyną przeziębień jest przegrzanie. Maluch ubierany zbyt ciepło ma niesprawny system termoregulacji, przez co źle znosi zmiany temperatury, szybko marznie i częściej choruje. Na dworze dziecko, które jeszcze nie chodzi, powinno mieć na sobie o jedną warstwę ubrania więcej niż opiekun. Co jakiś czas trzeba też sprawdzić, czy dziecku nie jest za gorąco bądź za zimno, dotykając jego karku (jeśli jest chłodny, to znak, że trzeba je dodatkowo czymś okryć).
  • Zmiana klimatu. Organizm, który musi się dostosować do nowych warunków, mobilizuje wszystkie siły, w tym również układ odpornościowy. Najlepiej jest wyjechać z dzieckiem na co najmniej 3 tygodnie – przez pierwsze dwa organizm przyzwyczaja się do nowych warunków, dopiero potem zaczyna dobrze reagować na inny klimat.
  • Przykręcenie kaloryferów i częste wietrzenie pokoju. Temperatura otoczenia powinna wynosić 19–22ºC. Gdy jest wyższa, w powietrzu jest mniej wilgoci, przez co śluzówki w buzi i nosku malca wysychają i nie są już tak skuteczną tarczą ochronną przeciwko mikrobom. Poza tym świeże powietrze wywiewa zarazki.

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza