Spis treści
Choroba Bowena to przedinwazyjna forma (czyli tzw. forma in situ) raka kolczystokomórkowego - złośliwego nowotworu nabłonka płaskiego.
Choroba w większości przypadków dotyka osób powyżej 60. roku życia (w 80 proc. przypadków) i występuje nieco częściej u kobiet.
Forma in situ (czyli "w miejscu") oznacza, że rak ogranicza się do swojego pierwotnego ogniska, czyli do błony podstawnej naskórka. Jednak nieleczony może się przemienić w inwazyjnego raka skóry - czyli takiego, który zaczyna atakować głębiej leżące tkanki. Może nawet dać przerzuty do węzłów chłonnych oraz do odległych organów, np. kości i mózgu. Ryzyko przemiany choroby Bowena w inwazyjną postać raka kolczystokomórkowego wynosi 3 proc. i zwykle jest to proces wieloletni.
Choroba Bowena - przyczyny i czynniki ryzyka
Ryzyko rozwoju choroby Bowena zwiększają:
- przewlekła ekspozycja na promieniowanie słoneczne
- długotrwały kontakt z substancjami rakotwórczymi (zwłaszcza z arsenem)
- infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego (zwłaszcza HPV-16)
- immunosupresja
- przewlekłe choroby skóry
Choroba Bowena - objawy
Choroba Bowena objawia się w postaci rumieniowych zmian, które:
- są wyraźnie odgraniczone
- są pokryte strupami
- w środkowej części mogą być popękane, brodawkowate lub rzadziej barwnikowe
- mogą być pojedyncze lub mnogie
- lekko wystają nad poziom otaczającej skóry
- mogą wystąpić wrzodzenia
- zwykle są zlokalizowane na głowie, szyi i tułowiu (głównie na obszarach wystawionych na promieniowanie słoneczne) - gdy zmiany dotyczą żołędzi prącia bądź warg sromowych, mówimy o erytroplazji Queyrata
Wszelkie powiększanie się zmian, zwiększenie nacieku podstawy i nasilony rozpad wskazuje na transformację nowotworową.
Choroba Bowena - rozpoznanie
W przypadku podejrzenia choroby Bowena wykonuje się dermatoskopię. Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie badania histopatologicznego. W obrazie tym stwierdza się liczne, często nieprawidłowe figury podziału i zgrubiały naskórek z zaznaczonym zniekształceniem.
Choroba Bowena - leczenie
W leczeniu choroby Bowena wykorzystuje się między innymi krioterapię, chirurgiczne usunięcie zmiany, leczenie laserem CO2, terapię fotodynamiczną, krem 5-fluorouracylowy, 5-procentowy krem z imiquimodem.
Porady eksperta