Buk pospolity (zwyczajny): działanie i odmiany

Buk zwyczajny (pospolity) to okazałe drzewo, które już wieki temu było chętnie wykorzystywane w medycynie ludowej. Zarówno liście, jak i korzeń buku zwyczajnego znalazły swoje zastosowanie w postaci naparów i nalewek. Dowiedz się, jakie jest działanie buku na zdrowie oraz sprawdź, jakie są jego odmiany.

Spis treści

1. Buk zwyczajny: odmiany
2. Buk zwyczajny: działanie
3. Jak zrobić nalewkę z liści buku?
4. Jak przygotować napar z buku?

Buk zwyczajny (pospolity) od wielu lat wykorzystywany był do celów leczniczych – zimne okłady z liśćmi buku miały pomóc w przypadku bólu głowy, natomiast owoce pieczono i zjadano, bo wierzono, że w ten sposób można było szybko oczyścić organizm z wszelkich toksyn.

Ufano również w uzdrowicielską moc, jaki daje sam kontakt z bukiem – przebywanie w jego otoczeniu miało koić nerwy i wyciszać.

Również współcześnie wiele osób, które wierzą w dendroterapię, czyli niezwykłą energię drzew jest zdania, że buk wpływa bardzo pozytywnie na nasze samopoczucie.

Nawet krótki spacer raz lub dwa razy w tygodniu pośród drzew tego gatunku dobrze oddziałuje na naszą psychikę - zwiększa się poziom życiowej energii, wzrasta koncentracja, a zarazem organizm się uspokaja i odstresowuje.

Buk zwyczajny: odmiany

Trudno pozostać obojętnym w obliczu majestatu i potęgi tych drzew. Buki dorastają do nawet do 40-50 metrów wysokości, mają gruby pień i okazałe, masywne, szerokie konary.

Charakterystyczna jest kora – w kolorze popielato-szarym i zawsze gładka, nawet gdy drzewo ma już kilkadziesiąt lub kilkaset lat. Buk rośnie w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej, może żyć nawet 300-350 lat.

Drzewa z rodzaju bukowatych obejmują blisko 10 gatunków. Do najbardziej znanych należą:

• buk zwyczajny
• buk wschodni
• buk karbowany
• buk wielkolistny

W Polsce w naturalnych warunkach występuje tylko buk zwyczajny (pospolity). Ciekawą odmianą buku pospolitego jest Atropunicea, czyli buk czerwonolistny.

Majestatyczne i okazałe buki traktowane były przez dawnych Słowian z należytym szacunkiem i poważaniem, otaczano je ogromną czcią. Wierzono, że chronią przed złymi mocami i czarami, dlatego najczęściej sadzono je blisko domu, aby zapewnić sobie oraz swojej rodzinie spokój i bezpieczeństwo.

Buk zwyczajny: działanie

Działanie buku na nerki

Swoje odkażające, przeciwzapalne, moczopędne, przeciwbólowe i oczyszczające właściwości zawdzięcza składnikom, takim jak:

• garbniki,
• alkaloidy,
• saponiny,
• związki fenolowe,
• kwasy,
• sole mineralne.

To właśnie dzięki nim preparaty przygotowane na bazie buku świetnie sprawdzają się przede wszystkim w przypadku stanów zapalnych układu moczowego, ponieważ regulują pracę nerek i zapobiegają skąpomoczowi.

Działanie buku na układ pokarmowy

Buk pomaga również uniknąć problemów z układem pokarmowym, gdyż wpływa na uregulowanie trawienia oraz poprawia pracę jelit.

Niektórzy stosują również preparaty z buku (przede wszystkim z jego kory) w celach oczyszczających oraz jako środek przeciwpasożytniczny.

Działanie buku na skórę

Zewnętrznie buk stosuje się głównie w zapaleniu jamy ustnej i zapaleniu gardła oraz w przypadku wszelkiego rodzaju owrzodzeń, wyprysków, łojotoku, trądziku, trudno gojących się ran oraz gdy mamy do czynienia z odmrożeniem lub oparzeniami. W takich sytuacjach sprawdzają się jego silnie antyseptyczne, przeciwzapalne, ale też przeciwbólowe właściwości.

Jak zrobić nalewkę z liści buku?

Z liści buku można też przygotować nalewkę. Jak ją zrobić? Pół szklanki dobrze zasuszonych i rozdrobnionych liści należy zalać jedną szklanką wysokoprocentowego alkoholu. Odstawić w ciemne miejsce na dwa tygodnie, następnie przecedzić.

Nalewkę można pić dwa razy dziennie, maksymalnie dwie łyżeczki. Nadaje się ona również do stosowania zewnętrznego, gdy mamy problemy skórne.

Jak przygotować napar z buku?

Napar przygotowuje się przede wszystkim z liści buku, bo to one mają najwięcej prozdrowotnych zastosowań. Jedną łyżkę liści (muszą już być zasuszone i rozdrobnione) zalać 2 szklankami wrzącej wody i pod przykryciem zaparzać ok. 15-20 minut. Po przecedzeniu można pić dwa lub trzy razy dziennie, nie więcej niż pół szklanki jednorazowo.

Napar można przygotować także z kory buku. W tym celu należy ok. 3 łyżek rozdrobnionej kory zalać litrem wody. Doprowadzić do wrzenia i na małym ogniu gotować ok. 1 godzinę (chodzi o to, by odparowała woda, jej objętość ma zmniejszyć się o połowę). Potem napar trzeba odcedzić i wystudzić.

Jadalne są również orzeszki (owoce) buka, trzeba tylko pamiętać, by je wcześniej uprażyć, bo zawierają alkaloid – faginę, która spożyta w nadmiernych ilościach może powodować zawroty głowy i problemy żołądkowo-jelitowe.