AJURWEDA - starohinduski sposób na zdrowie

2016-08-22 11:19

Ajurweda nazywana bywa matką medycyny - jako jeden z najstarszych systemów leczniczych, została w 1979 roku oficjalnie uznana przez Światową Organizację Zdrowia za jedną z koncepcji zdrowia i terapii. Ajurweda jest starohinduską sztuką leczenia, ale przede wszystkim sztuką zachowania pierwotnej równowagi organizmu – czyli zdrowia. Medycyna spotyka się w niej z psychologią i filozofią. Razem mają służyć długiemu, dobremu życiu.

AJURWEDA - starohinduski sposób na zdrowie i równowagę organizmu
Autor: thinkstockphotos.com Ajurweda, matka medycyny, do przywrócenia równowagi w organizmie używa mieszanek ziołowych i mineralnych.

Spis treści

  1. Ajurweda - poznaj swój typ energetyczny
  2. Diagnoza w ajurwedzie
  3. Ajurweda: oczyszczenie
  4. Ajurweda - wyzdrowienie

Ajurweda narodziła się ponad 5 tys. lat temu w rejonie Kerala na południowo-wschodnim wybrzeżu półwyspu Indyjskiego. Do dziś jest powszechnie praktykowana w Indiach i na Sri Lance. Metody ajurwedy można stosować z powodzeniem w leczeniu każdej choroby: i psychicznej, i fizycznej. Doskonałe efekty przynosi zwłaszcza tam, gdzie przyczyną dolegliwości są zaburzenia trawienia oraz przemiany materii. Chociaż od stu lat wykładana jest na indyjskich uniwersytetach, ogromną część wiedzy przyszły lekarz czerpie z ust swojego mistrza praktyka, którego na uczelni nie spotka.

Ajurweda - poznaj swój typ energetyczny

Gdy człowiek przychodzi na świat, jego energia znajduje się w doskonałej, pierwotnej równowadze. Ale w miarę upływu czasu niszczymy ją bezlitośnie: złym jedzeniem, stresem, usilnym dążeniem do tego, co jest dla nas złe albo wręcz niemożliwe.

Klasyczna księga medycyny ajurwedycznej, “Charaka samhita”, napisana ponad 2 tys. lat przed wynalezieniem mikroskopu, informuje, że ciało składa się z komórek i wymienia 20 typów mikroorganizmów, które wywołują choroby.

Starając się naśladować innych, gubimy własne szczęście. Żyjemy wbrew sobie, często przeciwstawiając się własnej naturze. Stajemy się coraz słabsi, mniej odporni, w efekcie chorujemy. Bo choroba to właśnie zaburzenie równowagi.

Cały wszechświat, a w nim także człowiek, jest energią - to podstawowe założenie sztuki ajurwedy. Stworzeni jesteśmy z cząsteczek energii, właściwie zaś ze swoistej mieszanki jej trzech podstawowych rodzajów: pitha, vatha i kapha. Zdrowie to nic innego jak właściwa nam, niepowtarzalna równowaga tych trzech rodzajów.

Każdy ma własny, indywidualny model energetyczny. Praktycy ajurwedy nazywają to konstytucją - im jest silniejsza i stabilniejsza, tym jesteśmy odporniejsi na choroby. Od niej też zależy nasz temperament, potrzeby, zdolności, siła fizyczna i psychiczna, a także podatność na określone zachorowania.

Nie ma dwóch identycznych układów energii, tak jak nie ma dwóch takich samych ludzi. Można jedynie mówić o pewnych typach. W zależności od tego, który rodzaj energii przeważa, będzie to typ vatha, pitha lub kapha.

typ energii

Vatha

Pitha

Kapha

charakter energii

zasada ruchu, energia kinetyczna: rządzi systemem nerwowym, biciem serca, przepływem krwi, pobudza mózg i nerwy

zasada ognia: odpowiada za metabolizm i trawienie

zasada wody, energia potencjalna: odpowiedzialna za siłę fizyczną i nawilżenie tkanek oraz wszystkie płyny ustrojowe

cechy człowieka

mówi szybko, jest energiczny, szybko zapamiętuje i szybko zapomina; bywa niepewny siebie; jest szczupły, ma suchą, ciemną skórę, wąskie usta, ciemne oczy

mówi szybko i wyraźnie, jest inteligentny, czasem pełen złości; wzrost średni, budowa proporcjonalna, jasna skóra, włosy i oczy, gładka cera

mówi powoli, ma dobrą pamięć, ale wolno się uczy, jest racjonalny, troskliwy; ma mocną posturę, skórę bladą, duże usta, z pełnymi wargami, piękne duże oczy

apetyt

je niewiele, lubi słodkie, kwaśne i słone potrawy

dobrze trawi, dużo je, lubi dania słodkie, gorzkie i pikantne

je powoli, lubi gorzkie, ostre i cierpkie potrawy

typowe przypadłości

często cierpi na zaparcia i bezsenność, jest wrażliwy na ból

miewa nadwagę, nadkwasotę, choroby skóry i błon śluzowych

bardzo trudno jest mu schudnąć

zalecana dieta

dużo białka, potraw z grupy słodkiej, słonej i kwaśnej

potrawy wegetariańskie, słodkie, słone i kwaśne

dużo dań lekkostrawnych, mało smażonych, słodkich, kwaśnych i słonych

Ważne

Każdego dnia rozmawiaj ze swoim ciałem

Równowaga w ajurwedzie dotyczy wszystkich aspektów życia: ciała, ducha, umysłu. Nie jest bowiem możliwe prawdziwe zdrowie ciała, jeśli choruje umysł. Podobnie nie jest możliwy spokój umysłu, gdy niedomaga ciało. Współczesna zachodnia medycyna dopiero teraz odkrywa, jak duży wpływ na zdrowie i życie ludzi ma ich stan psychiczny, nastawienie do otoczenia, a nawet myśli. Mędrcy ajurwedy wiedzieli to już tysiące lat temu. Twierdzili, że kondycja umysłu i kondycja ciała są ściśle powiązane. Z jednej strony umysł jest odpowiedzialny za zaburzenia naturalnej równowagi i to dzięki niemu, jego aspiracjom fundujemy sobie choroby (np. żyjąc wbrew sobie i naturze). Ale z drugiej strony to od umysłu i świadomości zależy powodzenie w leczeniu, czyli przywracaniu równowagi ciała.

Diagnoza w ajurwedzie

Terapia ajurwedyczna nie proponuje jednej recepty dla wszystkich. Leczenie zawsze jest indywidualne. Zaczyna się od niezwykle wnikliwego badania, podczas którego lekarz musi dobrze poznać swojego pacjenta.

Nie ma jednego przepisu na zdrowie niezawodnego dla wszystkich, tak jak nie ma dwóch identycznych ludzi. To, co jest dobre dla jednego, wcale nie musi służyć komuś innemu, a nawet może mu szkodzić.

Przeprowadza szczegółowy wywiad: pyta nie tylko o dolegliwości, ale także o tryb życia, zawód, przyzwyczajenia i zamiłowania. Musi wiedzieć, jak się chory odżywia i co go martwi. W ten sposób odkrywa przyczyny zaburzeń wewnętrznej równowagi, czyli co tak naprawdę doprowadziło do powstania choroby. Stara się także poznać nastawienie pacjenta do własnego organizmu i... świata. Bardzo dokładnie obserwuje jego zachowanie i sposób bycia. Pytania dotyczą także dzieciństwa pacjenta i jego rodziny – to pomaga możliwie precyzyjnie określić stan pierwotnej energetycznej równowagi i przyczynę jej zachwiania. W czasie wywiadu lekarz bada również kolor skóry i języka pacjenta, jego oczy, wargi, paznokcie. Według ajurwedy o wewnętrznej kondycji naszego organizmu świadczy wiele specyficznych zewnętrznych oznak. Informacje można odczytać przede wszystkim z pulsu (praktycy są w stanie rozróżnić ponad 20 jego różnych rodzajów), skóry i oczu. Także palce ręki mówią o kondycji poszczególnych organów: np. kciuk świadczy o stanie mózgu, palec wskazujący o zdrowiu płuc, środkowy - jelit, serdeczny - nerek, a mały o kondycji serca.

Lekarz nie jest on uzdrowicielem, ale przewodnikiem w drodze do zdrowia. Pomaga pacjentowi zrozumieć siebie, swój organizm: psychikę i ciało – jak powiedzieliby ludzie Zachodu, konstytucję energetyczną – w języku ajurwedy. Natomiast trud leczenia każdy z nas musi podjąć sam.

Ajurweda: oczyszczenie

Pierwszym i podstawowym etapem właściwego leczenia jest usunięcie z organizmu wszelkich toksyn, które gromadzą się nie tylko na skutek złego odżywiania, ale także dlatego że nie radzimy sobie z emocjami. Na przykład nieumiejętność wyrażania uczuć, ich tłumienie sprzyja upodobaniu do jedzenia. Trucizny odkładają się zawsze, gdy gubimy energetyczną równowagę. Jeśli nie pozbędziemy się najpierw toksyn z organizmu, żadna terapia nie będzie skuteczna.

W usuwaniu toksyn pomaga masaż skóry ze starannie dobranymi olejkami ziołowymi. Owa mieszanina niejako "przy okazji" leczy także konkretne schorzenia, np. bezsenność, artretyzm, problemy krążeniowe.

Podstawa oczyszczania to oleje, ponieważ są doskonale wchłaniane przez komórki ciała. Stosuje się też kąpiele parowe, podczas których organizm silnie się poci i w ten sposób pozbywa trucizn. Czasem potrzeba poważniejszych zabiegów detoksykacyjnych, takich jak lewatywy olejowe lub ziołowe, inhalacje albo przyjmowanie środków przeczyszczających.

Ajurweda - wyzdrowienie

Jeden z zabiegów ajurwedycznych polega na włożeniu do obu kanałów nosowych tamponu z ekstraktami roślinnymi. Ich opary przedostają się do zatok nosowych i czołowych, co pobudza pracę mózgu i narządów zmysłów: wzroku, słuchu, węchu. W ten sposób leczy się bóle głowy, kłopoty z koncentracją i pamięcią.

Dopiero po oczyszczeniu organizmu specjalista przepisuje preparaty ziołowe lub mineralne, które mają pomóc w przywróceniu naturalnej równowagi ciała i umysłu. Skład każdej mieszanki leczniczej dobierany jest indywidualnie. Poza skomponowaniem medykamentu, lekarz udziela pacjentowi szczegółowych wskazówek dotyczących stylu życia, zalecanej diety i aktywności fizycznej. Wskazuje mu ścieżkę do odzyskania utraconej równowagi. Bo bez niej niemożliwy jest powrót do zdrowia.

Ważne

Ajurweda zwraca wielką uwagę na to, co jemy. Pożywienie traktuje jako jeden z głównych środków zapobiegania chorobom. Służy ono zachowaniu dobrej kondycji psychofizycznej, ale też leczy różne dolegliwości. Uddalaka Aruni, starożytny mędrzec, powiedział: Pożywienie, które zjadamy, jest dzielone na trzy części. Część poślednia staje się odchodami. Część środkowa staje się ciałem. Część subtelna staje się umysłem. (Chandogya Upanishad, VI, 4.1).

Ajurweda inaczej niż my rozróżnia smaki:

  • słodkie – to cukier, mleko, masło, ryż, pieczywo i produkty mączne
  • gorzkie – zielone warzywa
  • słone – sól i dania, które ją zawierają
  • kwaśne – jogurt, żółty ser, owoce
  • cierpkie – przyprawy
  • suche – rośliny strączkowe

miesięcznik "Zdrowie"