Co to jest cukrzyca sarkopeniczna?
Europejskie Towarzystwo Żywienia Klinicznego i Metabolizmu (ESPEN) oraz Grupa Badawcza ds. Żywienia w Cukrzycy (DNSG) opublikowały w czasopiśmie Clinical Nutrition alarmujący dokument.
Eksperci zwracają w nim uwagę na poważne, ale wciąż mało znane powikłanie cukrzycy – postępującą utratę masy mięśniowej i siły. Problem dotyka niemal co czwartego chorego na cukrzycę typu 2, a większość z nich nawet nie wie, że się z nim zmaga.
- Cukrzyca sarkopeniczna występuje, gdy cukrzyca jest połączona ze znaczną utratą masy mięśniowej, co znacznie wykracza poza normalne starzenie się – wyjaśnia współautorka artykułu, dr n. med. Hana Kahleova, dyrektor ds. badań klinicznych w Komitecie Lekarzy na rzecz Medycyny Odpowiedzialnej.
Popularne leki na cukrzycę mogą pogłębiać problem
Naukowcy ostrzegają przed dodatkowym zagrożeniem związanym z nowoczesnymi lekami na cukrzycę. Semaglutyd i tyrzepatid – preparaty coraz częściej przepisywane diabetykom – skutecznie redukują masę ciała. Problem w tym, że część utraconej wagi to nie tłuszcz, lecz właśnie mięśnie.
Utrata masy mięśniowej u osób z cukrzycą ma złożone przyczyny. Do głównych należą: brak aktywności fizycznej, niewłaściwa dieta, przewlekły stan zapalny, insulinooporność, wysoki poziom cukru we krwi oraz powikłania związane z cukrzycą, takie jak uszkodzenie nerwów. Stosowanie nowoczesnych leków odchudzających dodatkowo komplikuje sytuację, dlatego monitorowanie stanu mięśni podczas terapii jest tak istotne.
Dlaczego to takie niebezpieczne?
Dane przedstawione w dokumencie nie pozostawiają wątpliwości. Około jedna na cztery osoby z cukrzycą typu 2 cierpi również na sarkopenię. To drastycznie pogarsza rokowania i zwiększa ryzyko wielu poważnych powikłań.
W porównaniu z osobami bez cukrzycy, osoby z tą chorobą mają znacznie wyższe ryzyko kruchości, niepełnosprawności, dłuższego pobytu w szpitalu i zwiększonego ryzyka zgonu, a także gorsze rokowania w przypadku schorzeń takich jak niewydolność serca i przewlekła choroba nerek.
Cukrzyca sarkopeniczna pozostaje w cieniu bardziej znanych powikłań, takich jak retinopatia czy nefropatia. Tymczasem bezpośrednio wpływa na jakość życia, samodzielność i długość przeżycia pacjentów.
Jak rozpoznać utratę masy mięśniowej?
Dobra wiadomość jest taka, że tzw. cukrzyca sarkopeniczna nie jest wyrokiem. Autorzy dokumentu zalecają wprowadzenie rutynowych badań przesiewowych u wszystkich osób z cukrzycą. Szczególnie istotne jest to w przypadku pacjentów starszych oraz tych, którzy obserwują u siebie utratę masy ciała.
Proste metody, takie jak badanie siły mięśniowej wraz ze skanowaniem składu ciała, mogą pomóc w identyfikacji osób z grupy ryzyka. Wczesne wykrycie problemu daje szansę na skuteczną interwencję i zapobieżenie dalszemu pogarszaniu się stanu zdrowia.
Jak chronić mięśnie przy cukrzycy?
Eksperci podkreślają, że utrzymanie zdrowia mięśni wymaga kompleksowego podejścia. Kluczowe są trzy filary: odpowiednie spożycie białka, regularne ćwiczenia siłowe lub oporowe oraz ograniczenie czasu spędzanego w pozycji siedzącej.
To praktyczne, potwierdzone naukowo sposoby na zachowanie i poprawę zdrowia mięśni. Działania te powinny być standardem w opiece diabetologicznej, na równi z kontrolą poziomu cukru we krwi i zarządzaniem ryzykiem sercowo-naczyniowym.
Autorzy artykułu kierują jasne przesłanie do lekarzy, systemów opieki zdrowotnej i naukowców. Cukrzyca sarkopeniczna musi zostać uznana za poważne powikłanie cukrzycy. Zdrowie mięśni powinno być elementem rutynowej opieki nad pacjentami diabetologicznymi.
- Cukrzyca sarkopeniczna to niedoceniane powikłanie, które znacznie pogarsza rokowanie u osób z cukrzycą – powiedziała Kahleova. - Ochrona mięśni poprzez odpowiednie odżywianie, trening siłowy i regularne badania przesiewowe powinna być częścią standardowej opieki diabetologicznej. – podsumowała.
