CZERWONKA: przyczyny, objawy, leczenie

Czerwonka czyli dyzenteria, nazywana chorobą brudnych rąk, jest chorobą zakaźną. Jej objawy to biegunka z domieszką krwi, gorączka, rzadziej wymioty. Nieleczona czerwonka może okazać się chorobą śmiertelną. Sprawdź, dlaczego dyzenteria jest tak niebezpieczną chorobą i jak przebiega leczenie czerwonki.

Spis treści

1. Objawy czerwonki: biegunka z domieszką krwi i gorączka
2. Leczenie czerwonki: antybiotyki, elektrolity i woda
3. Zapobieganie czerwonce - chorobie brudnych rąk

Czerwonka wywołana jest przez różne gatunki pałeczki czerwonki (Shigella). Źródłem zakażenia jest kontakt z chorym człowiekiem lub zakażoną żywnością.

Bakteria rozprzestrzenia się wraz z wydalaniem kału przez nosicieli (nosicielami są osoby, które przeszły chorobę, ale jej nie leczyły - same nie mają objawów zakażenia, ale w ich kale znajdują się chorobotwórcze bakterie) i osób chorych, a do zakażenia dochodzi najczęściej metodą brudnych rąk, przez zainfekowane pożywienia, czy wody gruntowe.

Shigella zakaża najczęściej sałatki, surowe warzywa, mleko i nabiał, drób, wody gruntowe w najbliższej okolicy. W odróżnieniu od salmonelli, aby doszło do zakażenia wystarczy tylko kilka bakterii.

Najwięcej zakażeń czerwonką występuje w lato i przeważnie w gorącym, tropikalnym klimacie, gdzie panują trudne warunki higieniczne, choć tą bakterią można zarazić się na całym świecie.

Objawy czerwonki: biegunka z domieszką krwi i gorączka

Shigella wytwarza toksyny: enterotoksynę i tzw. toksynę Shiga. Większość zachorowań przebiega łagodnie, z niezbyt nasiloną biegunką bez domieszki krwi.

U pozostałych osób objawy choroby pojawiają się już w ciągu kilkunastu godzin od zakażenia, i są nimi częste (nawet do kilkudziesięciu dziennie), ale nieobfite, wodniste stolce z towarzyszącym im bolesnym uczuciem parcia.

Po początkowym okresie biegunki, której towarzyszy wysoka gorączka (38-39 st. C), osłabienie, w ciągu doby dochodzi zwykle do zapalenia jelita grubego.

Wypróżnienia mogą być bolesne, ze śluzem i małą ilością krwi i ropy. Chorobę można zdiagnozować robiąc badanie bakteriologiczne kału. U niektórych osób mogą pojawić się komplikacje i powikłania - zaburzenia krążeniowe i wstrząs w wyniku odwodnienia, na co najbardziej narażone są dzieci i ludzie starsi.

Leczenie czerwonki: antybiotyki, elektrolity i woda

W przypadku czerwonki problemem jest nie tyle sama choroba, ale jej szybkie rozprzestrzenianie się, co jest szczególnie niebezpieczne w dużych skupiskach ludzi m.in. na obozach, koloniach, w akademikach. Dlatego zakażenia wywołane przez pałeczki czerwonki leczy się  antybiotykami, bo tylko w taki sposób można uniknąć lokalnej epidemii.

Ciężka biegunka, której towarzyszy odwodnienie zawsze wymaga hospitalizacji i nawadniania dożylnego. Jeśli przebieg choroby jest łagodny, pacjent można zostać w domu. Konieczne jest wypijanie odpowiedniej ilości płynów, osoba dorosła może potrzebować nawet 3-4 litrów na dobę.

Pacjenci muszą także przyjmować mieszankę elektrolitową (do kupienia w aptekach). Po 2-3 dniach głodówki chory może zacząć jeść - na początku tylko kleiki, lekkie rosołki i kaszki, w dalszej kolejności ziemniaki, gotowaną marchewkę, cielęcinę, bułeczki.

Surowe owoce i warzywa można wprowadzić do diety już po wyleczeniu (możemy o nim mówić jeśli trzykrotne posiewy kału pobrane po zakończeniu leczenia nie wykazują obecności bakterii).

Zapobieganie czerwonce - chorobie brudnych rąk

Zapobieganie polega na przestrzeganiu zasad higieny osobistej, myciu rąk przez jedzeniem, starannym myciu warzyw i owoców, właściwym przechowywaniu żywności (ochrona przed owadami).

Wodę można pić tylko ze znanych i zbadanych źródeł. Konieczna jest też izolacja chorego i jego kału. Poza przestrzeganiem higieny w profilaktyce niezbędny jest nadzór sanitarny nad kanalizacją, wodociągami, studniami i jedzeniem, a także przestrzeganie badań pracowniczych i niedopuszczaniu chorych na biegunkę i nosicieli do pracy w miejscach związanych z żywnością (kuchnie hotelowe, szkolne itp.) przetwórstwem i dystrybucją żywności.