AMYLAZA (AMY): badanie poziomu we krwi - normy

Amylaza to enzym wytwarzany przez ślinianki, trzustkę, gruczoł mleczny, jajniki oraz jądra. Badanie poziomu amylazy we krwi jest wykorzystywane przede wszystkim przy diagnozowaniu chorób trzustki. Sprawdź, jakie są normy amylazy we krwi i oczym może świadczyć zbyt niski lub zbyt wysoki jej poziom.

Spis treści

1. Pozioma amylazy we krwi: wskazania do badania
2. Wysoki poziom amylazy we krwi
3. Niski poziom amylazy we krwi

Amylaza to enzym rozkładający wielocukry (np. skrobię) na cukry proste, które następnie są wchłaniane z przewodu pokarmowego. Enzym ten wytwarzany jest przez ślinianki, trzustkę, gruczoł mleczny, jajniki oraz jądra. Najważniejszymi narządami wydalania amylazy z ustroju są nerki i przewód pokarmowy. Aby oznaczyć poziom amylazy (AMY) we krwi należy pobrać do badania krew z żyły łokciowej. Przed badaniem należy być przynajmniej 8 godzin na czczo. Sprawdź, jaka jest norma dla alfa-amylazy i o czym świadczy niski lub wysoki jej poziom we krwi.

Pozioma amylazy we krwi: wskazania do badania

Badanie poziomu amylazy w organizmie zleca się w przypadku:

• podejrzenia ostrego zapalenia trzustki, przy następujących objawach: silnych bólach jamy brzusznej z wymiotami i biegunką
• podejrzenia przewlekłego zapalenia trzustki, a także przy długotrwałych dolegliwościach bólowych przebiegających ze zmniejszeniem masy ciała, biegunkami tłuszczowymi i nadużywaniem alkoholu lub kamicą żółciową
• podejrzenia chorób ślinianek takich jak zapalenie lub nowotwór, które prowadzą do zatkania przewodu wyprowadzającego ślinę przy jednoczesnym powiększeniu gruczołu ślinowego
• przy podejrzeniu perforacji, przedziurawienie żołądka, dwunastnicy lub jelita oraz niedrożność jelita lub zmiany niedokrwienne jelit

Wysoki poziom amylazy we krwi

Jeśli poziom amylazy we krwi przekracza 1150 U/l, to mamy do czynienia z ostrym zapaleniem trzustki. Należy pamiętać, że najwyższe wartości amylazy w ostrym zapaleniu trzustki występują pomiędzy 6. a 12. godziną od wystąpienia objawów chorobowych, by następnie gwałtownie spaść, pozostając jednak przez kolejne 3-4 dni nadal powyżej normy.Poziom amylazy we krwi w granicach 575–1150 U/l może świadczyć o:

• zapaleniu otrzewnej
• okresowym zaostrzeniu w przewlekłym zapaleniu trzustki
• perforacji wrzodu żołądka lub dwunastnicy
• niedrożności jelit
• zapaleniu pęcherzyka żółciowego
• kamicy żółciowej
• kamicy przewodów trzustkowych
• ostrym zapaleniu nerek
• kwasicy ketonowej w cukrzycy, gdy stężenie glukozy we krwi przekracza 500 mg/dl

Amylaza w granicach 115-575 U/l może świadczyć o:

• śwince
• kamicy przewodów ślinowych
• radioterapii i chemioterapii (cyklofosfamid)
• zażywaniu alkaloidów opium (morfiny, heroiny, kodeiny)
• zatruciu metanolem
• spożyciu dużych dawek etanolu (u alkoholików)

Poza tym podniesiony poziom amylazy we krwi może świadczyć o chorobach wątroby, przewlekłym zapaleniu nerek, ciąży pozamacicznej. Towarzyszy również rozległym urazom całego ciała i pojawia się w przebiegu niektórych nowotworów złośliwych – rak oskrzela, tarczycy, wątroby, jelita grubego, jajnika, gruczołu krokowego - tzw. hiperamylazemia paranowotworowa.

Przeczytaj także: Ostre zapalenie trzustki - objawy i leczenie 

Niski poziom amylazy we krwi

Niski poziom amylazy we krwi może świadczyć o:

• bardzo rozległym zniszczeniu trzustki - martwicy wywołanej przez np. ostre piorunujące zapalenie trzustki, zaawansowane przewlekłe zapalenie trzustki czy muskowiscydozę,
• poważnym uszkodzeniu wątroby w wyniku np. zatrucia lekami, zapalenia wątroby, zatrucia ciążowego, ciężkiej tyreotoksykozy, ciężkich oparzeń,
• stosowaniu niektórych leków np. cytrynianów i szczawianów, które wiążą wapń.