Czym dezynfekować rany? Nowe wytyczne ekspertów

2023-10-09 16:03

Odpowiednia dezynfekcja ran jest ważna i nie należy jej lekceważyć. Niestety, jak się okazuje, większość z nas popełnia jeden, zasadniczy błąd, czyli sięga po wodę utlenioną i stosuje ją jako odkażacza. Eksperci z Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran wyjaśnili, dlaczego używanie wody utlenionej na świeże rany szkodzi, zamiast pomagać. Czym zatem dezynfekować rany? Poznaj wytyczne!

Czym dezynfekować rany? Nowe wytyczne ekspertów
Autor: Getty Images Czym dezynfekować rany? Nowe wytyczne ekspertów

Spis treści

  1. Dlaczego woda utleniona nie nadaje się do dezynfekcji ran?
  2. Czym dezynfekować rany?
  3. Polskie Towarzystwo Leczenia Ran - wytyczne

Starte kolano lub łokieć, skaleczony ostrym nożem palec, guz na głowie, z którego sączy się krew - przez lata do dezynfekcji takich ran stosowano wodę utlenioną. Znajduje się ona praktycznie w każdej domowej apteczce, bowiem dla wielu osób ciągle jest preparatem pierwszego wyboru używanym zawsze, gdy ktoś z domowników się skaleczy.

Aplikacji wody utlenionej towarzyszy uczucie pieczenie, które jest – delikatnie mówiąc – mało przyjemne. W dodatku jej stosowanie jest, jak uważają obecnie eksperci, błędem. Zgodnie z ich rekomendacją ta substancja nie jest zalecanym środkiem do odkażania ran.

Pierwsza pomoc nie może czekać. O czym trzeba pamiętać

Dlaczego woda utleniona nie nadaje się do dezynfekcji ran?

Gdy polejesz wodą utlenioną świeżą ranę – np. starte kolano – pojawi się piana, która powstaje na skutek kontaktu preparatu z krwią. Powszechnie uważa się, że piana ta pomaga oczyścić ranę i zabija obecne w niej bakterie, co zapobiega zakażeniu.

Prawda jest jednak inna: piana nie usuwa z rany zanieczyszczeń, dlatego jej zastosowanie nie zapobiega zakażeniu. Zwłaszcza, że z natury dość słabe właściwości bakteriobójcze 3 proc. roztworu nadtlenku wodoru są neutralizowane w kontakcie z komórkami tkanek przez katalazę – enzym z grupy oksydoreduktaz.

Pieczenie towarzyszące aplikacji wody utlenionej na ranę nie jest więc oznaką tego, że preparat działa. To objaw podrażnienia zranionej tkanki, do jakiego dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu z roztworem nadtlenku wodoru.

Czym dezynfekować rany?

Jak postępować w przypadku ran, które nie są głębokie i nie wymagają zszywania? Eksperci zalecają, by w pierwszej kolejności delikatnie przemyć ranę dużą ilością wody – czystej lub z dodatkiem szarego mydła (nie może to być mydło zapachowe ze względu na to, że zawarty w nim alkohol, może podrażnić ranę).

Do dezynfekowania rany – zarówno tuż po jej powstaniu, jak i potem, do przemywania podczas zmiany opatrunku (jeśli rana tego wymaga) eksperci z Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran (zrzeszającego m.in. chirurgów, specjalistów leczenia odparzeń, lekarzy rodzinnych i dermatologów) zalecają przede wszystkim leki o działaniu antyseptycznym.

To pozwala nie tylko zmniejszyć ryzyko zakażenia, ale również utrzymać w ranie odpowiednią wilgotność i poziom mikroorganizmów. Dzięki temu rana goi się szybciej i nie tworzą się blizny.

Polskie Towarzystwo Leczenia Ran - wytyczne

Eksperci rekomendują, by do dezynfekcji ran stosować:

  • Preparaty o działaniu bakteriobójczym, wiruso- i grzybobójczym zawierające oktenidynę i fenoksyetanol. Środki takie działają przez minutę po nałożeniu na ranę i są bezbarwne.
  • Preparaty zawierające jod. Mają brązowy kolor, jednak nie powinno się ich łączyć z opatrunkami zawierającymi srebro, nie mogą ich również stosować osoby z chorą tarczycą lub uczulone na jod. 

Specjalizacje medyczne - test wiedzy

Pytanie 1 z 10
W leczeniu nadwagi i otyłości specjalizuje się: