BABY BLUES - smutek poporodowy to nie depresja poporodowa
Baby blues w swoich pierwszych symptomach jest jak depresja poporodowa. Nie powinnaś czuć się z tego powodu gorsza: baby blues dotyka blisko 80 proc. świeżo upieczonych matek. Na szczęście baby blues nie choroba, raczej stan emocjonalny. Nie martw się, baby blues, czyli smutek poporodowy, to normalny stan, spowodowany głównie zmianami hormonalnymi.
Baby blues tak jak depresja poporodowa sprawia, że jesteś nerwowa, lękliwa i smutna. Przez baby blues masz poczucie utraty czegoś, ale nie do końca jesteś w stanie uświadomić sobie, czego. Łatwo tracisz panowanie nad sobą, jesteś niecierpliwa, rozkojarzona i płaczliwa. Niemal każda młoda mama, cierpiąca na baby blues, ma kłopoty ze snem i jest stale zmęczona. Nie ma ochoty zadbać o siebie czy dom, a opieka nad dzieckiem staje się dla niej obowiązkiem ponad siły. Na szczęście baby blues, w przeciwieństwie do depresji poporodowej, szybko mija.
Baby blues - winne hormony
Baby blues daje o sobie znać zwykle w 3.–5. dobie po porodzie, po upływie tygodnia objawy się zmniejszają, a po dwóch tygodniach znika. Jego mechanizm nie został jeszcze do końca poznany. Na to, czy się pojawi, wpływ mają prawdopodobnie dwa czynniki: wahania hormonalne oraz psychika kobiety. Kortykotropina (CRH) to hormon wydzielany przez podwzgórze pod wpływem stresu. Jej zadaniem jest regulacja wydzielania hormonów odpowiedzialnych za wzrost poziomu kortyzonu we krwi. Kortyzon zaś utrzymuje w normie ciśnienie krwi, co pozwala nam normalnie funkcjonować nawet w chwilach dużego napięcia. I wszystko byłoby w porządku, gdyby nie to, że w ostatnim trymestrze ciąży poziom CRH wzrasta trzykrotnie, gdyż hormon jest wydzielany nie tylko przez podwzgórze, ale również przez łożysko – po to, by przygotować kobietę na stres związany z porodem. Natomiast już kilka godzin po wydaniu dziecka na świat ilość CRH gwałtownie spada. Przypuszcza się, że niedobór właśnie tego hormonu przyczynia się do pogorszenia nastroju młodej mamy. Naukowcy zaobserwowali bowiem u osób cierpiących na głęboką depresję niski poziom CRH. Na szczęście, po kilku tygodniach od porodu organizm zaczyna produkować wystarczająco dużo kortykotropiny i zwykle ustępuje też smutek poporodowy.
Rady dla taty:
- Jeśli widzisz, że żona jest smutna, przemęczona, weź kilka dni urlopu, by ją odciążyć. Gdy tylko możesz, wyręczaj ją w pracach domowych i nie miej pretensji, jeśli obiad nie pojawi się na czas.
- Pokaż żonie, że ją kochasz. Drobne upominki, kwiaty czy nawet tylko telefon z pytaniem: „Jak się czujesz?” pozwolą jej poczuć, że o niej pamiętasz.
- Jeśli następnego dnia nie idziesz do pracy, namów żonę, by wieczorem odciągnęła mleko i w nocy to ty wstań nakarmić dziecko, by ona mogła się wyspać.
- Zaproś ją na dobrą kolację, pójdźcie do kina. A dzieckiem niech w tym czasie zajmie się babcia albo znajdź opiekunkę.
- Przejmij część obowiązków domowych – prasuj, rób zakupy, odkurzaj. Jeśli możesz, wynajmij pomoc domową, która posprząta czy ugotuje obiad, może też wyjdzie z maluchem na spacer. To nieprawda, że kobieta siedząca w domu z dzieckiem ma na to czas. Maleństwo wymaga uwagi, a kiedy śpi, wtedy i mama powinna się zdrzemnąć.
Zmęczenie i obawa winne baby blues
Drugi czynnik, który może się przyczyniać do poporodowego smutku, to osobowość kobiety. Baby blues częściej pojawia się u pań, które przed urodzeniem dziecka żyły na wysokich obrotach i pracowały do ostatniego dnia przed porodem. Gwałtowna i radykalna zmiana trybu życia, konieczność siedzenia z maluchem w domu wywołuje u nich niepokój i dotkliwe uczucie pustki. Lekarze dostrzegają też związek spadku nastroju u młodych mam z wyczerpaniem związanym z ciężkim porodem. Nie bez znaczenia są również lęki kobiety o zdrowie dziecka i obawy, czy potrafi poradzić sobie w nowej sytuacji. Dlatego w pierwszych tygodniach po porodzie tak ważne jest, by partner i rodzina okazywali młodej mamie jak najwięcej czułości, serdeczności i... cierpliwości. Baby blues nie jest chorobą, nie leczy się go więc ani farmaceutykami, ani psychoterapią. Trzeba po prostu pomóc kobiecie przetrwać ten czas.
Baby blues różni się od klasycznej depresji poporodowej tym, że po kilku tygodniach mija bez śladu. Jeśli jednak objawy zamiast zanikać, zwiększają się, trzeba skontaktować się z lekarzem. Może to bowiem oznaczać, że kobieta cierpi na depresję i wymaga pomocy specjalisty.
Problem baby blues nie istnieje w społeczeństwach Ameryki Południowej i Afryki, w których po porodzie kobieta „przechodzi na wyższy poziom wtajemniczenia”, czyli po dopełnieniu pewnych ceremonii jest uroczyście przyjmowana do grona matek. To przygotowuje ją do nowej roli i pozwala stopniowo przyzwyczaić się do zmian. W naszym kręgu kulturowym nie ma takiego zwyczaju: otoczenie matki najczęściej skupia się na dziecku, przez co kobieta ma poczucie wyobcowania i opuszczenia.
Nie martw się, baby blues minie
Kobieta, która karmi piersią, nie powinna łykać bez porozumienia z lekarzem żadnych ziołowych preparatów na poprawę nastroju, a tym bardziej antydepresantów. Jeśli właśnie ciebie dopadł baby blues, możesz pomóc sobie w inny sposób:
- Nie obwiniaj się. Macierzyństwa nie można nauczyć się w jeden dzień, dlatego nie miej sobie za złe, jeśli nie udaje ci się sprawnie przewinąć dziecka, masz kłopoty z karmieniem czy z innych powodów nie czujesz się doskonałą matką.
- Rozmawiaj o swoich uczuciach z innymi młodymi mamami. Jeśli żadna z twoich koleżanek nie ma dzieci, szukaj pomocy na forach internetowych poświęconych ciąży i opiece nad małym dzieckiem.
- Nie zamykaj się w czterech ścianach. Jak najczęściej odwiedzaj miejsca, w których przebywanie sprawia ci przyjemność. Namów męża, by wrócił wcześniej z pracy i został z dzieckiem, a ty w tym czasie wybierz się na zakupy albo idź z koleżanką do kawiarni.
- Nie odmawiaj sobie przyjemności. Nastrój na pewno poprawi ci dobra książka albo dobry film – ale wybierz raczej komedię niż dramat psychologiczny.
- Śpij , kiedy tylko możesz. Bezsenność źle wpływa na samopoczucie, nic więc dziwnego, że teraz, kiedy zarywasz noce, jesteś rozdrażniona. Dlatego gdy maluch śpi w ciągu dnia, koniecznie się zdrzemnij .
- Odwiedź miejsce pracy. Zwłaszcza gdy przed porodem dużo pracowałaś. Dowiedz się, co słychać, przeczytaj maile. Pokaż koleżankom maleństwo albo pochwal się zdjęciami.
- Zdrowo się odżywiaj. Warzywa, owoce i ryby sprawiają, że będziesz mniej podatna na stres. Pij również dużo niegazowanej wody – odwodnienie powoduje zmęczenie i bóle głowy.
- Po konsultacji z lekarzem zacznij ćwiczyć. Ruch pomaga poczuć się lepiej (podnosi poziom endorfin), pozwala też wrócić do formy i figury sprzed ciąży.
miesięcznik "M jak mama"
Porady eksperta
