Szczepienia. Czy Dr Google zawsze dobrze radzi?

2017-09-04 16:47

Dla wielu rodziców sprawdzenie symptomów choroby w wyszukiwarce to krok poprzedzający telefon do lekarza. Większość pytań, kierowanych obecnie do "Doktora Google”, dotyczy szczepień. Niestety, nie zawsze źródła są rzetelne, a informacje wiarygodne. Jak więc szukać informacji o szczepieniach, aby mądrze znaleźć?

Szczepienia. Kiedy Dr Google dobrze radzi na temat szczepień?
Autor: Thinkstockphotos.com

Pułapki sieci

Mechanizmy wyszukiwarek oraz mediów społecznościowych podsyłają nam treści podobne do tych, jakie już wyszukiwaliśmy i jakimi się zainteresowaliśmy. Wtedy chętniej klikamy w dane linki lub kupujemy sugerowane produkty, czym napędzamy biznes Internetowy. Może być to bardzo niebezpieczne, jeśli na takiej „zmanipulowanej” podstawie będziemy podejmować decyzje, dotyczące zdrowia bez uprzedniej konsultacji z lekarzem. W przypadku poszukiwań informacji o zdrowiu czy szczepieniach, musimy więc uważać i sięgać dalej niż pierwsze linki na pierwszej stronie wyszukiwania.

Kolejną pułapkę, w którą można wpaść w sieci, po długich godzinach poszukiwań i poczuciu, że wiele na dany temat przeczytaliśmy opisuje tak zwany efekt Krugera- Duninga.Polega on na tym, że osoby mające mniejszą wiedzę na dany temat przeceniają swoje możliwości, a ci, którzy mogą uważać się za ekspertów – nie doceniają siebie i swojej wiedzy. W dzisiejszej nauce charakteryzującej się bardzo wąskimi specjalizacjami, tylko osoba posiadająca wykształcenie i doświadczenie w danej dziedzinie, może być uważana za autorytet. Dlatego w sposób wiarygodny o aspektach medycznych szczepień może wypowiedzieć się tylko lekarz immunolog bądź pediatra.

Po czym poznać pseudonaukę?

Wiele twierdzeń na temat szczepień, które propagują ich przeciwnicy, można zaliczyć do pseudonauki, gdyż tylko udają rzetelne i potwierdzone teorie, a w rzeczywistości są plotkami, nieudowodnionymi hipotezami, gdzieś zasłyszanymi i zgrabnie skompilowanymi półprawdami. Pseudonaukę od nauki niekiedy trudno odróżnić, ale kilka stałych elementów, jeśli się pojawią w tekście lub na stronie www, powinno uruchomić w nas mechanizmy „wątpiące”.

Zacznijmy analizę treści od odpowiedzi na wspomniane już pytanie: kto mówi? Czy na pewno jest to osoba, która ma prawdziwe kompetencje? Tu pamiętajmy o wąskich specjalizacjach!


Po drugie naukę od pseudonauki odróżnia fakt, iż nauka bardzo rzadko posługuje się twierdzeniami kategorycznymi, zaś pseudonauka ma w sobie dużo więcej pewności. Twierdzenia pseudonaukowe często mówią o niesamowitych odkryciach, odcinających się od dotychczasowych osiągnięć medycyny, natomiast nauka o zjawiskach oraz badaniach, które można zmierzyć, co pozwala obalić lub potwierdzić daną hipotezę.

Zdaniem eksperta
Dr hab. Marcin Napiórkowski, semiotyk kultury

Specjalista wylicza elementy, które mogą pomóc w poszukiwaniach i odnajdowaniu wiarygodnych źródeł informacji oraz prawdziwie naukowych teorii.

Oto czym nauka różni się od pseudonauki:

1. Nauka nigdy nie mówi ostatniego słowa. Pseudonauka twierdzi, że ktoś, kto nie wie na pewno, z pewnością się myli.

2. Nauka opiera się na zaufaniu wpisanym w system instytucji kontrolnych. Pseudonauka opiera się na nieufności wobec systemu (i często na ślepym zaufaniu wobec guru).

3. Nauka stara się zrozumieć i uwzględnić szerokie konsekwencje głoszonych tez. Pseudonauka nie uwzględnia konsekwencji.

4. Nauka dąży do poznania mechanizmów tego, co się dzieje. Pseudonauka opisuje zjawiska i zależności bez wnikania w ich mechanizmy.

Gdzie szukać pomocy

Gdzie szukać wiarygodnych informacji o szczepieniach?

Po pierwsze u lekarza specjalisty- pediatry lub neonatologa. Nasze wątpliwości muszą rozwiewać specjaliści, a nie „głosy” z forów internetowych.

Po drugie, jeśli chcemy szukać informacji w Internecie,  sprawdźmy, co o szczepieniach piszą wiarygodne instytucje publiczne.

Godne polecenia źródła to strony www:

1. Ministerstwa Zdrowia www.mz.gov.pl

2. Głównego Inspektora Sanitarnego www.szczepianie.gis.gov.pl

3. Narodowego Instytut Zdrowia Publicznego Państwowego Zakłady Higieny www.szczepienia.info

Pomocne mogą być również:

1. Strony szpitali, ośrodków zdrowia, przychodni

2. Strona kampanii „Zaszczep się wiedzą” www.zaszczepsiewiedza.pl, gdzie znajdują się aktualne informacje na temat szczepień, wywiady z ekspertami oraz analizy.

3. www.pediatria.mp.pl, jedna z odsłon portalu Medycyna Praktyczna, zawierającego informacje dla lekarzy oraz wiarygodne informacje dla pacjentów pisane przez specjalistów.

Owocnego buszowania po wiarygodniej stronie Internetu!

Czytaj też: Cały czas rośnie liczba zachorowań na odrę!

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki