Nowe przepisy dotyczące zwolnień lekarskich zaczną obowiązywać w 2026 roku. ZUS zyska szersze uprawnienia kontrolne, a pracownicy nowe możliwości dorabiania na L4. Sprawdź, kiedy grozi cofnięcie zasiłku, jak będą wyglądały kontrole i co zmienia się w zwolnieniach opiekuńczych.
Nowe zasady L4 ZUS: co zmieni się od 2026 roku?
Uchwalone przez Sejm zmiany w systemie zwolnień lekarskich obejmują szeroki pakiet regulacji, które po raz pierwszy od lat porządkują kwestie kontroli, pracy na L4 i warunków zachowania zasiłku chorobowego. Przepisy określają, w jakich sytuacjach ubezpieczony może stracić świadczenie, a także kiedy określone czynności będą dopuszczalne. W głosowaniu udział wzięło 442 posłów, a zmiany uzyskały przewagę przy 257 głosach „za”. To przełożenie politycznej decyzji na realne konsekwencje dla osób, które w ciągu roku korzystają z różnych form zwolnień – chorobowych, rehabilitacyjnych i opiekuńczych.
Kontrola zwolnień lekarskich ZUS: kiedy grozi cofnięcie zasiłku?
Zgodnie z nowymi regulacjami zasiłek może zostać cofnięty, jeśli inspektorzy ZUS ustalą, że ubezpieczony wykonuje pracę zarobkową w czasie obowiązywania L4 lub podejmuje działania mogące wydłużyć rekonwalescencję. Dane za okres od stycznia do września pokazują, że kontroli poddano 341,5 tys. osób, a 22 tys. zasiłków cofnięto na kwotę 34 mln zł. Obecnie zapowiadane jest zwiększenie intensywności inspekcji, co obejmie również świadczenia rehabilitacyjne oraz zwolnienia opiekuńcze. W przypadku wykrycia nieprawidłowości sporządzany będzie protokół, a pracownik otrzyma siedem dni na złożenie zastrzeżeń i przedstawienie własnych dowodów.
Praca na L4 2026 przepisy: kiedy dorabianie będzie dozwolone?
Zmiany nie dotyczą wyłącznie sankcji. W nowych przepisach pojawia się jasne wskazanie czynności, które w trakcie L4 mogą być dopuszczalne. W katalogu zapisano działania incydentalne, wynikające z ważnych okoliczności, na przykład sytuacji, w której brak reakcji mógłby narazić firmę na straty. Przewidziano również możliwość pracy zarobkowej — wyłącznie wtedy, gdy lekarz zaznaczy to na zwolnieniu, a wykonywane obowiązki nie kolidują z procesem leczenia. Dotyczy to głównie pracowników zatrudnionych w kilku miejscach jednocześnie, którzy będą mogli pobierać zasiłek chorobowy i wynagrodzenie z drugiej firmy pod warunkiem, że charakter pracy tego nie uniemożliwia.
Inspektor ZUS nowe uprawnienia: kontrole również po ustaniu zatrudnienia
Nowelizacja rozszerza uprawnienia inspektorów, którzy zyskają możliwość legitymowania kontrolowanych osób i żądania informacji zarówno od ubezpieczonych, jak i pracodawców czy lekarzy prowadzących. Kontrola będzie możliwa także po zakończeniu zatrudnienia, jeśli dana osoba pobiera świadczenia zależne od L4. Inspektorzy zyskają również możliwość weryfikowania zasadności zwolnień opiekuńczych w sytuacjach, gdy opiekę nad chorym członkiem rodziny mógłby pełnić inny domownik. Jedynym wyjątkiem pozostają dzieci do drugiego roku życia — w takich przypadkach świadczenie przysługuje zawsze, niezależnie od sytuacji domowej.
