Polsko-Holenderski Szczyt Zdrowia za nami

Holenderski system opieki zdrowotnej jest od kilku lat bardzo dobrze oceniany przez pacjentów, a Holandia w 2016 roku ponownie zajęła 1. miejsce w Europejskim Konsumenckim Indeksie Zdrowia. O tym, jakie rozwiązania przyczyniają się do tego sukcesu dyskutowali w ubiegłym roku eksperci z Holandii i Polski w trakcie spotkania "Transformacja opieki zdrowotnej. Fundusze unijne na projekty wspierające innowacyjność i rozwój. Doświadczenia Polski i Holandii". Kontynuacją dyskusji i wymiany doświadczeń był Polsko-Holenderski Szczyt Zdrowia, który odbył się 22 czerwca w Warszawie pod patronatem Ministerstwa Zdrowia.

Polsko-Holenderski Szczyt Zdrowia został w całości poświęcony koordynowanej opiece zdrowotnej, która według ekspertów może przyczynić się do poprawy jakości opieki i zadowolenia pacjentów, a także do ograniczenia zbędnych kosztów. Czy możliwe jest jej wprowadzenie w Polsce?

Na czym polega opieka koordynowana?

Opieka koordynowana polega na zapewnieniu ciągłości opieki nad pacjentem poprzez połączenie różnych dostawców usług medycznych. W tej chwili mamy do czynienia z defragmentaryzacją systemu opieki zdrowotnej. Pacjent, który otrzymuje skierowanie do specjalisty, często nie wie, gdzie ma się z nim udać. Często też bardzo długo musi czekać na tę wizytę niezależnie od tego, czy jego stan zdrowia mu na to pozwala, czy nie. Opieka koordynowana ma być w takich przypadkach rozwiązaniem, a jej celem jest zapewnienie bezpieczeństwa pacjenta, zwłaszcza chorego przewlekle. Chodzi o to, aby pacjent nie był przerzucany z jednego miejsca do drugiego bez współpracy tych placówek – powiedział Andrzej Zapaśnik, Prezes Fundacji Polskiej Opieki Zintegrowanej.

Chory powinien otrzymywać świadczenia w jednej instytucji, począwszy od wstępnych testów diagnostycznych, poprzez specjalistyczne badania, a na hospitalizacji kończąc. Ewentualnie jego przechodzenie z placówek POZ do specjalistów bądź ze szpitala do opieki poszpitalnej powinno się odbywać bez jego udziału – czyli nie sam pacjent powinien organizować takie pobyty, a placówka POZ czy szpital. Taka forma opieki nad pacjentem może przede wszystkim poprawić jakość oferowanych usług, osiągając w ten sposób wysoki poziom opieki zdrowotnej, ale także może przyczynić się do zmniejszenia kosztów związanych z leczeniem pacjentów.

Z uwagi na prognozowane zmiany demograficzne – starzejące się społeczeństwo i spadek liczby narodzin, optymalizowanie kosztów wydaje się być niezbędne w każdym systemie opieki zdrowotnej. Jednocześnie ważne jest zapewnienie pacjentom optymalnej pomocy
i opieki. Skoordynowanie procedur wydaje się kluczowe, tym bardziej, że postęp technologiczny i coraz nowocześniejsze rozwiązania w zakresie diagnostyki, obrazowania, farmakologii czy rehabilitacji na to pozwalają. Koordynacja wiąże się z łączeniem danych,
a więc niezbędna jest cyfryzacja systemu ochrony zdrowia. Polska jest członkiem Unii Europejskiej i prawie we wszystkich krajach członkowskich właśnie tak funkcjonuje opieka zdrowotna. Nie wyobrażam sobie, abyśmy pozostali skansenem bez koordynacji – powiedział prof. Mirosław Wysocki, Dyrektor Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH.

W wielu krajach w Europie i na świecie koordynowana opieka zdrowotna sprawdziła się i przyniosła oczekiwane rezultaty. Holandia jest państwem, z którego rozwiązań powinniśmy skorzystać. Tam pacjent uczestniczy w procesie leczenia, w procesie zapobiegania chorobom i powinniśmy czerpać z tych wzorców. Problem może polegać na tym, że w Holandii na służbę zdrowia przeznacza się 10,6% PKB, w Polsce jedynie 4,4% PKB.

- To odpowiada za różnice między polską a holenderską służbą zdrowia, bo służby zdrowia nie da się przebudować za darmo – dodaje prof. Mirosław Wysocki.

- W Holandii, Niemczech czy Australii dbałość o zdrowie populacyjne polega na rozwijaniu opieki zdrowotnej opartej na stałym monitorowaniu zdrowia pacjenta, a także na zdalnym zarządzaniu procesami zdrowotnymi, które redukują konieczność opuszczenia przez pacjenta komfortowego środowiska domowego w celu intensywnej hospitalizacji. Mamy duże doświadczenie we wdrażaniu opieki koordynowanej w Unii Europejskiej i w Stanach Zjednoczonych. Współpracowaliśmy z brytyjskim NHS we wdrażaniu rozwiązań dla osób z chorobami płuc, cukrzycą i po incydentach kardiologicznymi. Projekt potwierdził przydatność opieki koordynowanej wspieranej narzędziami komunikacyjnymi. Między 22 a 32% pacjentów (w zależności od schorzenia) nie musiało ponownie wracać do opieki ambulatoryjnej. Aż 90% pacjentów, którzy byli objęci rozwiązaniami informatycznymi dostarczanymi przez Philips miało poczucie bezpieczeństwa i silną satysfakcję z tego, że system ochrony zdrowia dba o nich i ich monitoruje w warunkach domowych – powiedział Michał Kępowicz, Dyrektor ds. Relacji Zewnętrznych Philips Polska.

Opieka koordynowana w Polsce

- W Polsce również możemy mówić o próbach koordynowania opieki medycznej w wybranych schorzeniach – choroby onkologiczne czy kardiologia. Dodatkowo dokonał się istotny postęp w tworzeniu przyjaznego środowiska dla budowania rozwiązań na rzecz opieki koordynowanej. Nie można w tym działaniu pominąć niezwykle ważnego czynnika, jakim jest wykorzystanie najnowszych technologii. Philips jest jednym z dostawców rozwiązań, które wspierają zarówno infrastrukturę diagnostyczną, jak i komunikację pomiędzy różnymi szczeblami ochrony zdrowia – dodał Michał Kępowicz.

- Opieka koordynowana jest dla nas bardzo ważna, mamy wiele rozwiązań, które wykorzystujemy w tzw. ciągłości opieki zdrowotnej. Bo opieka zdrowotna, to nie tylko diagnoza, czy leczenie, ale także profilaktyka i opieka po wyjściu do domu ze szpitala. Na wszystkich tych etapach Philips oferuje innowacyjne rozwiązania, a co więcej staramy się je zintegrować – dodał Robert Goudswaard, Senior Director, Philips Personal Health Solutions na Europę.

Jak podkreślają eksperci do stworzenia optymalnej opieki koordynowanej potrzebna jest współpraca, zarówno pomiędzy publicznymi i prywatnymi podmiotami medycznymi, jak i współpraca z naukowcami i badaczami.

- W opiece koordynowanej niezwykle ważne jest, aby różne jej części ze sobą współdziałały. Ważne, aby rozumieć prawa i potrzeby pacjenta, dlatego w systemie powinny brać udział środowiska pacjenckie. Trzeba też rozumieć rolę płatnika publicznego, który tworzy przepisy i reguluje przepływy finansowe. Muszą być do tego dołączone środowiska naukowe, które oceniają, czy opieka koordynowana przynosi oczekiwane efekty oraz firmy technologiczne z bezpiecznymi i dedykowanymi rozwiązaniami.Te ostatnie są w stanie dostarczyć rozwiązania sprawdzone w różnych rejonach świata, które mogą być zaimplementowane w danym obszarze terapeutycznym w danym kraju – powiedział Michał Kępowicz.

- Philips od lat bardzo dobrze rozumie potrzeby pacjentów, badając ich potrzeby i dostosowując do nich swoje rozwiązania, tak, żeby były przyjazne i przez to chętnie używane. Chcemy, aby pacjenci nie tylko otrzymywali opiekę z systemu ochrony zdrowia, ale żeby na tyle rozumieli specyfikę swoich schorzeń, aby sami umieli współuczestniczyć w procesie zarządzania własnym zdrowiem – dodał Robert Goudswaard.

Koordynowana opieka zdrowotna jest wdrażana i rozwija się w wielu krajach. Polsko-Holenderski Szczyt zdrowia pokazał, że warto wymieniać się doświadczeniami i współpracować. Ważna jest współpraca poszczególnych podmiotów związanych z opieką zdrowotną, ale także współpraca między państwami. Wszystko po to, aby system opieki zdrowotnej był jak najlepszy, a wtedy skorzysta na tym pacjent i personel medyczny.