Polacy zatruli się w pracy zagranicą. "Mamy natychmiast zgłosić się do szpitala"

Podczas prac renowacyjnych w hucie cynku Boliden Odda w Norwegii doszło do zatrucia rtęcią kilkunastu pracowników, w tym Polaków. Według „Uwagi!” TVN, Norweska Inspekcja Pracy stwierdziła poważne zaniedbania BHP. Poszkodowani wciąż odczuwają skutki zdrowotne, a sprawa jest przedmiotem kontroli.

Praca w Norwegii od lat uchodziła za szansę na lepsze zarobki i stabilne warunki życia. Historia z Odda pokazuje jednak, że standardy BHP mogą zawieść nawet w krajach skandynawskich. We wrześniu 2024 roku w hucie cynku Boliden Odda prowadzono prace renowacyjne. Brało w nich udział wielu Polaków. Po zakończeniu robót część pracowników zaczęła skarżyć się na złe samopoczucie. Badania wykazały podwyższony poziom rtęci i innych metali ciężkich.

Jeden z poszkodowanych, pan Bartosz, w rozmowie z „Uwagą!” TVN relacjonował: „Dostaliśmy SMS-y po norwesku, że mamy natychmiast zgłosić się do szpitala z racji zagrożenia zdrowia. Przez tydzień nikt nie był w stanie nam powiedzieć, co dalej będzie się działo. Ani na jak długo mają dla nas leki, bo mówili, że sprowadzają je ze Szwecji i Niemiec.”

Jak doszło do zatrucia? Relacje pracowników

Według relacji spawaczy, do skażenia doszło podczas wymiany prętów do elektrolizy gazu i tlenku siarki. Pracowali w zamkniętych zbiornikach w pochylonej pozycji, co zwiększało narażenie na toksyczne substancje. Pan Paweł, jeden z pracowników, opowiadał „Uwadze!” TVN: „Jak zaczynaliśmy kontrakt, to nikt nam nie mówił, że będziemy mieć do czynienia z niebezpiecznymi substancjami. Przyjechaliśmy na zupełnie inną robotę, po dwóch dniach przerzucili nas na pracę w zbiornikach. Dostaliśmy tylko instrukcję, żeby wchodząc do środka zbiorników, ubierać się w skafandry i zakładać maski. I to, jak się okazało, było za mało.”

Norwegia pod lupą: chaos i brak nadzoru

Zatrucie rtęcią w hucie Boliden Odda okazało się nietypowym przypadkiem również dla norweskich lekarzy. Ordynatorka oddziału medycyny ratunkowej Uniwersyteckiego Szpitala Haukeland zwróciła uwagę, że w jej wieloletniej praktyce nie zdarzyło się wcześniej, aby jednocześnie tak wielu pacjentów było narażonych na tak wysokie stężenia tego metalu. Podkreśliła, że zatrucia rtęcią zdarzają się bardzo rzadko, a tak liczna grupa poszkodowanych to sytuacja wyjątkowa.

W najcięższym stanie znalazło się ośmiu spawaczy. Leczenie pozwoliło na obniżenie poziomu toksyn w ich organizmach, jednak objawy nie ustąpiły całkowicie. Wielu poszkodowanych wciąż zmaga się z problemami neurologicznymi oraz dolegliwościami natury psychicznej.

Wyniki kontroli Norweskiej Inspekcji Pracy

Norweska Inspekcja Pracy przeprowadziła kontrolę w zakładzie Boliden Odda. Raport wykazał poważne uchybienia w zakresie bezpieczeństwa pracy. Stwierdzono brak szczegółowych procedur BHP, niedostateczny nadzór nad przebiegiem zadań, niewłaściwe wyposażenie ochronne oraz brak pomiarów stężenia rtęci w miejscu pracy.

Skutki zdrowotne zatrucia rtęcią

Rtęć jest jednym z najbardziej toksycznych metali ciężkich. Jej związki mogą powodować uszkodzenia wielu narządów, a objawy zatrucia zależą od dawki, czasu narażenia oraz drogi wchłonięcia. W hucie Boliden Odda pracownicy byli narażeni głównie na wdychanie oparów rtęci, co jest szczególnie groźne, ponieważ ten metal łatwo przenika do krwiobiegu przez płuca.Objawy ostrego zatrucia rtęcią

Ostre zatrucie może rozwijać się szybko, często w ciągu godzin lub dni od ekspozycji. Do typowych objawów należą:

• bóle głowy, zawroty głowy, osłabienie,
• gorączka i dreszcze,
• duszność, kaszel, ból w klatce piersiowej,
• nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha,
• metaliczny posmak w ustach, nadmierne ślinienie.

W ciężkich przypadkach może dojść do ostrej niewydolności oddechowej lub niewydolności wielonarządowej.

Objawy przewlekłego zatrucia rtęcią

Przewlekłe narażenie na rtęć, nawet w mniejszych dawkach, prowadzi do stopniowego uszkodzenia układu nerwowego, nerek oraz układu krążenia. Typowe są:

• drżenie rąk i mięśni, zaburzenia koordynacji,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• wahania nastroju, stany lękowe, depresja,
• zmęczenie, zaburzenia snu,
• nadciśnienie, uszkodzenie mięśnia sercowego,
• uszkodzenie nerek (białkomocz, spadek filtracji).

Leczenie i rokowanie

Podstawą leczenia jest przerwanie ekspozycji na rtęć i zastosowanie terapii chelatującej, która wiąże metal i ułatwia jego usuwanie z organizmu. Leczenie może trwać wiele tygodni lub miesięcy, a skutki neurologiczne i psychiczne mogą utrzymywać się przez długi czas. Rokowanie zależy od stopnia narażenia i szybkości wdrożenia terapii.

Romana Makówka