Już nie 130/80. Sprawdź, jakie wartości są teraz zalecane przez lekarzy

Nowe normy ciśnienia znacznie zaostrzają kryteria leczenia. Według aktualnych wytycznych ECS ciśnienie 130/80 uznaje się za podwyższone. Zmienia się również podejście do terapii i profilaktyki – sprawdź, jakie ciśnienie jest niebezpieczne i jakie są dziś skuteczne metody leczenia nadciśnienia.

Zmiany w leczeniu nadciśnienia tętniczego mogą dotyczyć milionów Polaków. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne obniżyło progi docelowego ciśnienia krwi, rezygnując z granicy 130/80 mmHg.

Nowe normy ciśnienia krwi 2024 – co się zmieniło?

Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ECS) wprowadziło przełomowe zmiany w wytycznych dotyczących diagnostyki i leczenia nadciśnienia tętniczego. Zmodyfikowano nie tylko cele terapeutyczne, ale również podejście do klasyfikowania pacjentów pod kątem ryzyka sercowo-naczyniowego. Zmiany są oparte na wynikach aktualnych badań naukowych i mają bezpośredni wpływ na sposób leczenia milionów osób w Europie, w tym również w Polsce.

Dotychczasowy próg docelowego ciśnienia krwi – 130/80 mmHg – został zastąpiony nowym zakresem: 120–129 mmHg dla ciśnienia skurczowego oraz 70–79 mmHg dla rozkurczowego. Oznacza to, że lekarze będą dążyć do jeszcze niższych wartości, uznając je za bardziej bezpieczne i skuteczne w profilaktyce powikłań sercowo-naczyniowych.

Podwyższone ciśnienie krwi – nowa kategoria diagnostyczna

Wytyczne ECS 2024 wprowadzają również zupełnie nową kategorię – „podwyższone ciśnienie krwi”. Obejmuje ona osoby, u których wartości ciśnienia wynoszą:

• 120–139 mmHg (skurczowe)
• 70–89 mmHg (rozkurczowe)

Nowa klasyfikacja ma na celu wcześniejsze wychwycenie osób z podwyższonym ryzykiem sercowo-naczyniowym, takich jak pacjenci z cukrzycą, przewlekłą chorobą nerek czy rodzinną hipercholesterolemią. Kluczowe znaczenie ma tutaj nie tylko sam wynik pomiaru, ale też kontekst kliniczny i indywidualna sytuacja zdrowotna pacjenta.

W przypadku podwyższonego ciśnienia krwi ECS zaleca w pierwszej kolejności zmiany stylu życia – m.in. redukcję masy ciała, zwiększenie aktywności fizycznej, ograniczenie spożycia soli i alkoholu oraz zaprzestanie palenia. Dopiero gdy po trzech miesiącach nie nastąpi poprawa, lekarz może rozważyć włączenie leczenia farmakologicznego.

Nowe podejście do leczenia nadciśnienia tętniczego

Dotychczas stosowane podejście dwuetapowe – czyli dążenie najpierw do wartości poniżej 140/90 mmHg, a dopiero potem ewentualnie poniżej 130/80 – zostało porzucone. Nowe wytyczne wskazują jasno: docelowe ciśnienie powinno wynosić 120–129 mmHg. W wyjątkowych przypadkach, gdy osiągnięcie tego poziomu jest niemożliwe, ECS rekomenduje, by dążyć do najniższych możliwych wartości w granicach bezpieczeństwa klinicznego.

Jak tłumaczy prof. Rhian Touyz z Uniwersytetu McGill w Montrealu, „w praktyce klinicznej pomiary ciśnienia są zwykle wyższe niż te uzyskiwane w warunkach badawczych – różnica ta może wynosić nawet 5–10 mmHg. To właśnie dlatego ECS rekomenduje bardziej rygorystyczne wartości docelowe”.

Profilaktyka nadciśnienia zyskuje na znaczeniu

ECS 2024 jednoznacznie podkreśla, że w leczeniu nadciśnienia ogromne znaczenie ma profilaktyka – zarówno pierwotna, jak i wtórna. Styl życia pacjenta, dieta, aktywność fizyczna oraz kontrola masy ciała mogą mieć większy wpływ na ciśnienie niż leki, zwłaszcza we wczesnych stadiach choroby.

Wytyczne sugerują również, że regularne pomiary ciśnienia w warunkach domowych są bardziej miarodajne niż pojedyncze odczyty w gabinecie lekarskim. Pomiar poranny i wieczorny przez kilka dni pozwala lepiej ocenić ryzyko i skuteczność leczenia.

Skuteczne leczenie nadciśnienia – personalizacja i edukacja

Nowe zalecenia stawiają na indywidualizację terapii. Zamiast jednolitych schematów leczenia, lekarze mają uwzględniać wiek pacjenta, współistniejące schorzenia, reakcje na terapię oraz styl życia. Celem nie jest wyłącznie obniżenie ciśnienia krwi, lecz również poprawa ogólnego stanu zdrowia i jakości życia pacjenta.

Edukacja pacjenta odgrywa w tym procesie kluczową rolę. Świadomość zagrożeń związanych z nadciśnieniem i odpowiedzialność za własne zdrowie to fundamenty skutecznej profilaktyki i leczenia. Jak pokazują dane z Narodowego Testu Zdrowia Polaków, wielu pacjentów nadal nie wie, jakie wartości ciśnienia są prawidłowe i kiedy należy rozpocząć leczenie.

Romana Makówka