Jak dieta może chronić płuca przed smogiem? Kluczem są owoce

Obawa o wpływ zanieczyszczonego powietrza na zdrowie towarzyszy wielu osobom, szczególnie w sezonie grzewczym. Mało kto jednak wiąże ten problem z codzienną dietą, która może stanowić realne wsparcie dla organizmu. Okazuje się, że regularne jedzenie owoców to ważny element ochrony płuc przed skutkami smogu, ale siła tego działania zależy od zaskakującego czynnika.

• Badanie na niemal 200 000 osób ujawnia, że prosta zmiana w diecie chroni płuca przed smogiem
• Antyoksydanty z owoców to naturalna tarcza neutralizująca stan zapalny wywołany przez zanieczyszczenia
• Naukowcy wskazują, dlaczego ochronny efekt diety był znacznie silniejszy u kobiet niż u mężczyzn
• Metaanaliza badań potwierdza, że witamina C może poprawiać wydolność oddechową u osób z POChP
• W Polsce znajduje się aż 36 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej

Owoce pomagają chronić płuca przed skutkami smogu

Wiadomość, która może dodać otuchy każdemu, kto martwi się jakością powietrza, pojawiła się podczas Międzynarodowego Kongresu European Respiratory Society. Naukowcy z University of Leicester, analizując dane niemal 200 000 osób z UK Biobank (ogromnej bazy informacji o zdrowiu mieszkańców), dokonali niezwykle obiecującego odkrycia. Okazuje się, że regularne jedzenie owoców może działać jak naturalna tarcza, która pomaga chronić płuca przed szkodliwym wpływem smogu. Ten pozytywny efekt był szczególnie widoczny u kobiet, które sięgały po cztery lub więcej porcji owoców każdego dnia.

Badacze skupili się na wpływie pyłu PM2.5 (czyli mikroskopijnych, szkodliwych cząsteczek unoszących się w powietrzu, które z łatwością wnikają głęboko do płuc). Zauważyli, że wraz ze wzrostem zanieczyszczenia, spadała wydolność oddechowa uczestniczek, mierzona wskaźnikiem FEV1 (to badanie sprawdzające, jak dużo powietrza jesteś w stanie wydmuchać w pierwszej sekundzie, co obrazuje siłę i zdrowie płuc). U kobiet, które jadły mało owoców, spadek wydolności był znacznie większy niż u tych, których dieta była w nie bogata.

Co ciekawe, podobnej zależności nie udało się jednoznacznie potwierdzić u mężczyzn. Badacze sugerują, że powód może być dość prosty, ponieważ w analizowanej grupie mężczyźni jedli po prostu mniej owoców niż kobiety. To sprawia, że trudno było statystycznie uchwycić ochronny efekt diety. Nie oznacza to jednak, że owoce na nich nie działają, a raczej podkreśla, jak ważne jest, aby każdy z nas włączał je do swojego codziennego jadłospisu, by wspierać swój organizm.

Jak antyoksydanty z owoców chronią płuca przed stanem zapalnym?

Jak to możliwe, że owoce mają taką moc? Sekret tkwi w ich bogactwie w antyoksydanty (przeciwutleniacze - naturalne substancje chroniące nasze komórki). Kiedy wdychamy zanieczyszczone powietrze, w naszych drogach oddechowych powstaje stan zapalny i tak zwany stres oksydacyjny, który można porównać do „rdzewienia” komórek od wewnątrz. Antyoksydanty z owoców działają jak ekipa ratunkowa, która neutralizuje wolne rodniki i pomaga wyciszyć zapalenie, zanim zdąży wyrządzić większe szkody.

Potwierdza to wiele analiz. Jedno z badań, którego wyniki można znaleźć w bazie PubMed Central (PMC), jasno pokazało, że dieta bogata w przeciwutleniacze wiąże się z rzadszym występowaniem chorób układu oddechowego. Co więcej, inny przegląd badań przytaczany przez PMC wskazuje, że wydolność płuc u osób jedzących dużo owoców jest wyraźnie wyższa niż u tych, którzy sięgają po nie rzadko.

Wśród tych naturalnych obrońców na szczególną uwagę zasługuje witamina C. Jedna z metaanaliz, opublikowana na łamach „Journal of Clinical and Cellular Practices”, przyniosła obiecujące wieści dla osób z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, znaną jako POChP. Wykazano w niej, że suplementacja witaminy C pomagała poprawić wydolność ich płuc.

Inne badanie potwierdziło, że wyższe spożycie witaminy C idzie w parze z lepszymi wynikami badań czynnościowych płuc, takimi jak wspomniane FEV1 oraz FVC (czyli maksymalna ilość powietrza, jaką możemy wydmuchać). Jednocześnie zaobserwowano niższy poziom białych krwinek, których nadmiar może świadczyć o stanie zapalnym w organizmie i negatywnie wpływać na pracę płuc. To kolejny dowód na to, jak ważną rolę odgrywają składniki naszej diety w ochronie układu oddechowego.

36 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast UE jest w Polsce

Wszystkie te informacje nabierają szczególnego znaczenia, gdy spojrzymy na sytuację w Polsce. Niestety, od lat zmagamy się z jednym z najgorszych zanieczyszczeń powietrza w całej Europie. Raport Grupy Banku Światowego nie pozostawia złudzeń, wskazując, że na liście 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej, aż 36 znajduje się w naszym kraju. Dane Europejskiej Agencji Środowiska tylko to potwierdzają, pokazując, że średnie roczne stężenie pyłów PM2.5 w polskich miastach wielokrotnie przekracza bezpieczny poziom wyznaczony przez WHO. W tej sytuacji każda metoda, która może pomóc chronić nasze zdrowie, jest na wagę złota.

Te statystyki przekładają się na realne ludzkie dramaty i ogromne koszty. Jak podaje portal Statista, każdego roku z powodu smogu w Polsce umiera przedwcześnie kilkadziesiąt tysięcy osób. Z kolei według raportu Międzynarodowej Koalicji ds. Chorób Płuc, na różne schorzenia układu oddechowego cierpi ponad 6 milionów Polaków, a koszty leczenia i utraty produktywności sięgają setek miliardów złotych. Te twarde dane pokazują, jak poważnym problemem jest zanieczyszczenie powietrza.

Przegląd badań opublikowany w bazie PMC, który skupiał się na sytuacji w Polsce, nie pozostawia wątpliwości: wyższy poziom zanieczyszczeń bezpośrednio wiąże się u nas ze wzrostem śmiertelności i pogorszeniem wydolności płuc. Właśnie dlatego tak ważne jest, abyśmy szukali wsparcia wszędzie, gdzie to możliwe. Choć zmiana diety nie rozwiąże problemu smogu, to świadomość, że codzienne sięganie po owoce może realnie wzmocnić nasz organizm i dać mu lepsze narzędzia do walki ze skutkami zanieczyszczeń, jest niezwykle budująca.