Zaawansowany rak piersi – co musisz wiedzieć o tej chorobie?

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet na świecie[1]. W Polsce, nowotwór ten stanowi około 22 proc. zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet, a na raka piersi choruje rocznie ok. 25 tys. kobiet[2]. Z czym muszą na co dzień mierzyć się pacjentki i jakie są możliwości leczenie zaawansowanego raka piersi?

Szacuje się, że najwięcej zachorowań na raka piersi diagnozowanych jest u kobiet pomiędzy 50 a 64 rokiem życia³. Eksperci jednak podkreślają, że na ten nowotwór chorują także coraz młodsze pacjentki. Rak piersi to choroba niejednorodna o różnym przebiegu, różnej odpowiedzi na leczenie i różnych rokowaniach. W diagnostyce nowotworu piersi istotne jest określenie stadium zaawansowania nowotworu oraz analiza stanu receptorów hormonalnych i ekspresji receptora HER2.

Aby określić podtyp biologiczny raka piersi należy za pomocą biopsji gruboigłowej pobrać od pacjentki komórki nowotworowe i przebadać podczas badania histopatologicznego. W przypadku pierwotnie zaawansowanego raka piersi biopsja wykonywana jest na początku ścieżki diagnostycznej. Natomiast w przypadku nawrotu często ponownie wykonuje się biopsję, z ponownym oznaczeniem receptorów⁴. Główne podtypy biologiczne raka piersi to luminalny A, luminalny B (HER2-ujemny), luminalny B (HER2-dodatni), HER2-dodatni (nieluminalny), potrójnie ujemny. Dzięki poznaniu podtypów raka piersi możliwe stało skuteczniejsze dostosowanie leczenia dla konkretnej pacjentki.

Leczenie zaawansowanego raka piersi – kiedyś i dziś

Należy odróżnić leczenie wczesnego raka piersi, gdzie celem terapii jest wyleczenie, od leczenia zaawansowanego raka piersi, którego celem jest utrzymanie komfortu życia pacjentki oraz wydłużenie życia. Jeszcze do niedawna pacjentki z zaawansowanym rakiem piersi miały niewielki wybór ścieżek leczenia, ograniczający się do chemioterapii czy radioterapii.  Dzisiaj, choć wciąż jest to choroba nieuleczalna, to w związku z postępem medycyny, rozwojem diagnostyki oraz dostępem do innowacyjnego leczenia, wiemy, że istnieje zarówno wiele podtypów zaawansowanego raka piersi, jak również mutacji wpływających na rokowania. Obecnie dostępne opcje terapii są bardzo zróżnicowane i wieloetapowe.

Wybór ścieżki leczenia zaawansowanego raka piersi odbywa się w sposób spersonalizowany, z uwzględnieniem cech biologicznych nowotworu, wyników dotychczasowego leczenia, nasilenia objawów choroby, ogólnego stanu zdrowia oraz przede wszystkim z uwzględnieniem preferencji pacjentki. Leczenie może obejmować wiele linii, a lekarz w zależności od odpowiedzi na stosowaną dotychczas terapię, decyduje o dalszym postępowaniu. Nowoczesne terapie obejmują leczenie m.in. hormonoterapię stosowaną w skojarzeniu z lekami celowanymi (inhibitorami CDK 4/6 w przypadku HR+ HER2-ujemnego zaawansowanego raka piersi lub leczeniem anty-HER2 w przypadku HR+ HER2-dodatniego zaawansowanego raka piersi) czy immunoterapię. Chemioterapia powinna być zarezerwowana i stosowana u chorych z masywnym rozsiewem choroby zagrażającym życiu pacjentki i nasilonymi objawami.

Oprócz leczenia, które ma za zadanie spowolnić postęp choroby, stosuje się również leczenie wspomagające, które umożliwia poprawę jakości życia i złagodzenie dolegliwości. Są to nie tylko środki farmakologiczne, uśmierzające m.in. ból, ale również zmiana stylu życia.

Pacjentki z zaawansowanym rakiem piersi potrzebują holistycznego wsparcia

Diagnoza zaawansowanego raka piersi zmienia całe życie kobiety i jej najbliższych. Wpływa ona na wszystkie sfery życia. Stąd tak ważne jest holistyczne wsparcie w procesie leczenia, którego kluczem jest odpowiednia komunikacja między pacjentką, lekarzem, pielęgniarką onkologiczną, a także innymi specjalistami.

Opiekę medyczną pacjentom chorym na nowotwory zapewnia lekarz onkolog. Jeśli to konieczne, w oparciu o rozpoznanie i wyniki bieżących badań, onkolog może również konsultować chorobę pacjentki z lekarzami innych specjalności, np. z kardiologiem, neurochirurgiem czy pulmonologiem, zależnie od sytuacji klinicznej.

W procesie leczenia niezastąpiona jest także opieka pielęgniarek onkologicznych, które pomagają pacjentkom poradzić sobie z objawami choroby i niepożądanymi działaniami terapii. Pielęgniarki onkologiczne pomagają pacjentce podczas całego procesu diagnostyki, a także leczenia onkologicznego.

Ponadto, dużym wsparciem dla pacjentki jest także psychoonkolog, który pomaga poradzić sobie z negatywnymi emocjami i oswojeniu się ze swoją chorobą. Psychoonkolog jest to specjalista dedykowany właśnie pacjentom z chorobami onkologicznymi i ich potrzebom. W niektórych przypadkach niezbędna może być pomoc innych specjalistów, w tym lekarza psychiatry, w momencie kiedy kobieta zmaga się z poważniejszymi problemami psychicznymi oraz wymaga rozpoczęcia leczenia farmakologicznego. Innym ważnym specjalistą w procesie leczenia może być dietetyk, który w czasie leczenia opracuje dla pacjentki odpowiednią dietę w czasie leczenia.

Pacjentki z zaawansowanym rakiem piersi mogą liczyć także na pomoc grupy wsparcia i organizacji społecznych, które oferują wiele możliwości aktywności – od nawiązania kontaktu z innymi pacjentkami, warsztaty i spotkania edukacyjne, po organizację transportu na wizyty lekarskie.

Wiedza sprzymierzeńcem w chorobie!

Dwa lata temu wystartowała kampania „Zaawansowany Rak Piersi. Wiem więcej!”, której celem jest wsparcie kobiet i zwiększenie dostępu do informacji na temat choroby w zaawansowanym stadium. W ramach akcji powstał specjalny serwis informacyjny - Zaawansowany rak piersi stworzony z myślą o kobietach chorych na przerzutowego raka piersi. Na stronie pacjentki mogą znaleźć praktyczne informacje i terminy dotyczące zarówno samego zaawansowanego raka piersi różnych aspektów życia z tą chorobą. Ponadto, w serwisie znajdują się również artykuły eksperckie, praktyczne porady psychoonkologów i dietetyków, a także rzetelne informacje na temat dostępnych opcji terapeutycznych. Dostępny jest również m.in. darmowy, gotowy do pobrania „Poradnik dla pacjentek z zaawansowanym rakiem piersi”.

Najczęstsze problemy pacjentek

Postrzeganie nowotworu piersi, nie tylko w medycynie, ale i przestrzeni publicznej na przestrzeni lat zmieniło się. Choroba jaką jest zaawansowany rak piersi przestała być tematem tabu i powodem do wstydu. Istnieje jednak wciąż wiele problemów i przeciwności, z którymi kobiety chore na raka piersi kobiety muszą się zmierzyć. Na co, więc warto zwrócić uwagę?

Na odpowiedni sposób komunikacji z osobami chorymi i ich bliskimi, zarówno przez lekarzy prowadzących, jak i cały personel medyczny zaangażowany w proces leczenia. Potrzebę leczenia nowotworowego bólu oraz depresji, poprawę jakości życia pacjentki.Stałe prowadzenie edukacji medycznej i profilaktyki dotyczącej nowotworu piersi, oraz sposobów leczenia. Promowanie prowadzenia przez kobiety i ich rodziny aktywnego trybu życia w stopniu dopasowanych do stanu ich zdrowia. Leczenie zaawansowanego raka piersi zgodnie z najnowszymi i najwyższymi standardami i wytycznymi polskich oraz międzynarodowych towarzystw naukowych.