Rak endometrium – rak błony śluzowej trzonu macicy to nowotwór złośliwy

Rak trzonu macicy (rak endometrium, łac. carcinoma endometrium, ang. endometrial cancer), a dokładniej rak błony śluzowej trzonu macicy, jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym umiejscowionym w obrębie trzonu macicy.

Badania wskazują, że ten rak endometrium jest czwartym pod względem zachorowalności nowotworem złośliwym występującym u kobiet w wieku 55-70 lat. Jedynie 10-15% przypadków z rakiem endometrium dotyczy osób przed menopauzą.

Rak endometrium – przyczyny

Rak endometrium jest nowotworem hormonozależnym. W etiologii raka trzonu macicy istotną rolę odgrywa długotrwała stymulacja endometrium przez estrogeny, zwłaszcza przy współistniejącym niedoborze hormonów antagonistycznych – progesteronu i innych gestagenów. Dzieje się tak zwykle u kobiet otyłych, w okresie około- i postmenopauzalnym, kiedy to w jajnikach utrzymuje się produkcja androstendionu, a zanika wydzielanie progesteronu i estrogenów. Androstendion w tkance tłuszczowej ulega przemianie i stymuluje błonę śluzową. Ciągła i niekontrolowana stymulacja endometrium prowadzi do uszkodzeń nabłonka i zablokowania prawidłowych czynności komórek. Nadmierne podziały nabłonka gruczołowego błony śluzowej macicy prowadzą do powstawania patologicznych rozrostów gruczołów endometrium. Wśród nich najbardziej niebezpieczne są rozrosty z nieprawidłową budową komórek mogących transformować komórki nowotworowe. Badania naukowe wskazują, że produkcja estronu u pań otyłych może być do 20 razy większa, niż u kobiet szczupłych i młodych.

Do bezpośrednich czynników ryzyka zalicza się m.in.: otyłość w wieku 50-59 lat i późną menopauzę, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, brak potomstwa, występowanie cykli bezowulacyjnych, hiperestrogenizm endo- i egzogenny, zespół policystycznych jajników, długotrwałe leczenie tamoksifenem z powodu raka sutka oraz uwarunkowania genetyczne.

Rak endometrium – objawy

Objawem nowotworu jest najczęściej pojawiające się po okresie menopauzalnym nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych. Statystyki wskazują, że około 20 proc. nawracających krwawień w wieku po menopauzie jest przyczyną nowotworu endometrium. Wyróżnia się dwa typy nowotworu błony śluzowej trzonu macicy:

typ 1 – występujący częściej rak endometrioidalny, płaskonabłonkowy lub śluzowy, związany z ekspozycją na estrogeny

typ 2 – rzadszy, ale gorzej rokujący, rak surowiczy lub jasnokomórkowy, o nieznanym pochodzeniu

Rak endometrium – leczenie

U kobiet przed okresem menopauzalnym, chcących zachować płodność stosuje się leczenie hormonalne – wysokodawkową hormonoterapię progesteronową syntetycznymi pochodnymi progesteronu – w postaci tabletek oraz iniekcji domięśniowych. Leczenie ma na celu oszczędzenie narządów. W wieku pomenopauzalnym stosuje się leczenie chirurgiczne, operacyjnie usuwając macicę wraz z przydatkami – w przypadku nowotworu o niskim stopniu zaawansowania. Gdy rak jest rozległy usuwa się okoliczne węzły chłonne oraz stosuje uzupełniającą radioterapię. W przypadku wystąpienie nawrotów choroby stosuje się chemioterapię.