Luteina - hormon ważny w ciąży. Jaką funkcję pełni luteina?
Luteina to potoczne określenie hormonu płciowego, który jest niezbędny, by doszło do zapłodnienia i utrzymania ciąży. Jaką funkcję pełni luteina? Jakie konsekwencje może mieć jej niedobór dla ciężarnych? Jakie są objawy niedoboru luteiny?
Spis treści
- Dlaczego luteina jest tak ważna dla kobiet w ciąży?
- Niedobór luteiny w ciąży: skutki. Kiedy należy przyjmować luteinę?
- Niedobór luteiny - objawy
- Luteina - kiedy robić badanie?
Luteina to hormon płciowy produkowany przez ciałko żółte w jajniku i łożysko w trakcie ciąży. Za jego wytwarzanie odpowiadają również kora nadnerczy (jest produkowana w jej warstwie pasmowatej i siatkowatej) oraz ośrodkowy układ nerwowy.
W pierwszej fazie cyklu stężenie luteiny (inna nazwa tego hormonu to progesteron) jest bardzo niskie. W tym czasie wzrasta poziom estrogenu - hormonu, który przygotowuje błonę śluzową macicy i owulację w jajnikach. Stężenie luteiny zaczyna wzrastać tuż przed owulacją, a swój szczyt osiąga w 20-22 dniu cyklu. W przypadku, gdy nastąpiło zapłodnienie, wytwarzanie hormonu jest kontynuowane. Jeśli nie doszło do zapłodnienia, luteina działa jedynie przez kilka dni, po czym w ok. 27 dniu jego stężenie spada i pojawia się miesiączka. W związku z tym do głównych zadań luteiny należy m.in. regulacja cyklu menstruacyjnego.
Dlaczego luteina jest tak ważna dla kobiet w ciąży?
Luteina pełni kilka bardzo ważnych funkcji w czasie ciąży:
- przygotowuje błonę śluzowej macicy do implantacji, czyli zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej (dzięki niemu błona jest bardziej ukrwiona i grubsza niż zwykle)
- odpowiada za utrzymanie ciąży do czasu wytworzenia się łożyska (przez około 3 miesiące)
- hamuje skurcze macicy, a tym samym zapobiega poronieniu lub przedwczesnemu porodowi
Warto wiedzieć, że podczas 9 miesięcy ciąży poziom luteiny wzrasta prawie stukrotnie. Dopiero przed porodem jej poziom nieco spada, co jest dla macicy sygnałem do silniejszych skurczów i rozpoczęcia akcji porodowej.
Ponadto luteina:
- uczestniczy w produkcji hormonów metabolicznych płodu
- odpowiada za zmiany w gruczołach mlecznych, które przygotowują je do produkcji mleka podczas laktacji
- wstrzymuje dojrzewania kolejnych pęcherzyków Graffa
Luteina związana jest również z regulacją temperatury ciała w organizmie. Dzięki temu mierząc temperaturę codziennie rano, można dowiedzieć się, czy owulacja miała już miejsce.
Czytaj też: Hormony żeńskie: estrogeny, progesteron, androgeny, prolaktyna, hormony tarczycy
Niedobór luteiny w ciąży: skutki. Kiedy należy przyjmować luteinę?
Luteina odpowiada za utrzymanie ciąży i jej prawidłowy rozwój. W przypadku jej niedoboru ciąża nie może przebiegać prawidłowo i istnieje ryzyko poronienia. Jeśli więc u kobiety we wczesnym etapie ciąży (do 12.-13. tygodnia) pojawiają się plamienie, ból w podbrzuszu lub skurcze macicy, lekarz może zalecić ciężarnej przyjmowanie specjalnej postaci luteiny, zwykle w formie tabletek doustnych lub podjęzykowych. Hormon ten jest stosowany również w celu zapobiegania porodu przedwczesnego w ciąży zaawansowanej. Wówczas stosuje się głównie luteinę w tabletkach dopochwowych i zastrzykach.
Kiedy lekarz może zalecić przyjmowanie luteiny w czasie ciąży?
- Kiedy kobieta we wczesnej ciąży skarży się na bóle brzucha i skurcze macicy oraz zauważyła krwawienie lub plamienia - objawy, które wskazują, że istnieje ryzyko poronienia.
- Jeśli poprzedni poród (lub porody) zakończył się u ciężarnej przedwcześnie, a także wtedy, gdy doszło do poronienia. Wówczas luteinę podaje się profilaktycznie od około 16. tygodnia ciąży.
- Kiedy u ciężarnej zdiagnozowano niewydolność szyjki macicy, która zwiększa ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego. W takiej sytuacji luteinę podaje się zwykle od 23. tygodnia ciąży.
- Jeśli w zaawansowanej ciąży występuje zagrożenie porodem przedwczesnym (np. przy zbyt wczesnych skurczach).
WAŻNE! lekarze zalecają ostrożność w przyjmowaniu luteiny w czasie ciąży, zwłaszcza jeśli u ciężarnej zdiagnozowano problemy z wątrobą lub nerkami. W takich przypadkach można zastosować lek w formie dopochwowej. Dzięki temu metabolizm tego hormonu nie odbywa się w tych dwóch narządach.
Ostrożność zaleca się również w stosowaniu luteiny we wczesnej ciąży. Jego nadmiar może przyczynić się do powstania u dziecka drobnych wad związanych z układem moczowym.
Niedobór luteiny - objawy
Niedobór luteiny można zdiagnozować przed ciążą. Charakterystyczne objawy zbyt niskiego stężenia tego hormonu to:
- nieregularne miesiączki (czasem mogą pojawiać się bardzo obfite krwawienia)
- plamienie międzymiesiączkowe
- problemy z zajściem w ciążę
- niewłaściwy wzrost temperatury ciała
Z kolei zbyt duże stężenie luteiny może powodować obrzęki, ponieważ hormon ten powoduje zatrzymanie wody w organizmie, lub sprzyjać powstawaniu żylaków (powoduje wolniejszy przepływ krwi).
Czytaj też: Progesteron, LH, FSH i prolaktyna - hormony niezbędne do zajścia w ciążę
Palenie może obniżać poziom luteiny
Palenie papierosów w czasie ciąży może zaburzyć prawidłowe funkcjonowanie łożyska. Wszystko przez zawarte w dymie papierosowym niebezpieczne substancje, m.in. kadm, które mogą przyczynić się do znacznego obniżenia stężenia luteiny. A jego niski poziom stwarza ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego.
Luteina - kiedy robić badanie?
Badanie luteiny należy wykonać w 7 lub 8 dniu po owulacji. Ten dzień można rozpoznać na podstawie wzrostu temperatury. Inną metodą jest monitoring cyklu na USG, który pozwoli precyzyjnie określić moment owulacji.
Należy zaznaczyć, że poziom luteiny nie jest stabilny w ciągu doby, ponieważ jest wydzielany w sposób pulsacyjny (tzn. jego stężenie we krwi zmienia się w ciągu dnia). Dlatego badania krwi mogą dać fałszywy wynik.
Polecany artykuł:
Porady eksperta
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
