Coraz więcej ludzi umiera na raka wątroby. The Lancet: Na 3 główne czynniki mamy wpływ

Rak wątroby staje się globalnym problemem zdrowotnym, ale eksperci z prestiżowego czasopisma medycznego "The Lancet" podkreślają, że wciąż mamy szansę odwrócić ten niekorzystny trend. Większość przypadków raka wątroby jest związana z czynnikami ryzyka, którym można skutecznie zapobiegać.

• Najnowsza analiza opublikowana w "The Lancet" alarmuje o rosnącym globalnym problemie raka wątroby, prognozując podwojenie zachorowań do 2050 roku.
• Większość przypadków raka wątroby to na szczęście skutek 3 modyfikowalnych czynników ryzyka, takich jak wirusowe zapalenie wątroby, alkohol i otyłość.
• Polska, dzięki szczepieniom HBV, radzi sobie lepiej z niektórymi czynnikami, ale rośnie zagrożenie związane ze stłuszczeniową chorobą wątroby (MASLD).
• Jakie konkretne działania, wskazane przez ekspertów, mogą odwrócić ten niekorzystny trend i nas ocalić?

Wzrost zachorowań na raka wątroby - fatalne prognozy

Statystyki są bezlitosne. Rak wątroby to już szósta najczęściej diagnozowana choroba nowotworowa na świecie i trzecia przyczyna zgonów z powodu raka.

"The Lancet" ostrzega, że jeśli nie zostaną podjęte pilne działania, liczba nowych przypadków raka wątroby niemal się podwoi – z 870 000 w 2022 roku do aż 1,52 miliona w 2050 roku. Liczba zgonów ma wzrosnąć z 760 000 do 1,37 miliona. Największy wzrost zachorowań przewiduje się w Afryce, ale problem dotyczy również Europy i Polski.

Prof. Jian Zhou z Uniwersytetu Fudan (Chiny), przewodniczący Komisji Lancet ds. Raka Wątroby, podkreśla:

Rak wątroby jest coraz większym problemem zdrowotnym na całym świecie. Jest to jeden z najtrudniejszych do leczenia nowotworów, z pięcioletnimi wskaźnikami przeżycia wahającymi się od około 5% do 30%. Ryzykujemy, że w ciągu najbliższego ćwierćwiecza liczba zachorowań i zgonów z powodu raka wątroby wzrośnie niemal dwukrotnie, jeśli nie podejmiemy pilnych działań w celu odwrócenia tego trendu.

Rak wątroby - na czynniki ryzyka mamy wpływ

Na szczęście, raport "The Lancet" nie ogranicza się jedynie do przedstawienia ponurych prognoz. Eksperci wskazują na kluczowy fakt: większość przypadków raka wątroby jest związana z czynnikami ryzyka, na które mamy realny wpływ. Co najmniej 60% nowotworów wątroby można zapobiec poprzez kontrolę takich czynników, jak:

1. wirusowe zapalenia wątroby: typu B (HBV) i typu C (HCV),
2. stłuszczeniowa choroba wątroby związana z dysfunkcją metaboliczną (MASLD), związana z otyłością, cukrzycą i innymi zaburzeniami metabolicznymi,
3. nadmierne spożycie alkoholu.

Prof. Stephen Chan z Chińskiego Uniwersytetu w Hongkongu (Hongkong, Chiny) podkreśla:

Ponieważ trzy na pięć przypadków raka wątroby są związane z możliwymi do uniknięcia czynnikami ryzyka, głównie wirusowym zapaleniem wątroby, alkoholem i otyłością, istnieje ogromna szansa dla krajów, aby zająć się tymi czynnikami ryzyka, zapobiegać przypadkom raka wątroby i ratować życie.

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Rak wątroby, rosnące zagrożenie: MASLD i otyłość

Polska nie należy do rejonów świata, gdzie w czołówce przyczyn jest WZW B. Zawdzięczamy to obowiązkowemu programowi szczepień.

Niestety, stłuszczeniowa choroba wątroby związana z dysfunkcją metaboliczną (MASLD) staje się coraz poważniejszym problemem na całym świecie, w tym w Polsce i Europie. Szacuje się, że dotyka ona około jednej trzeciej światowej populacji.

MASH, ciężka postać MASLD, jest najszybciej rozwijającą się przyczyną raka wątroby na świecie, a zaraz po nim plasuje się alkohol. Komisja przewiduje, że odsetek przypadków raka wątroby związanych z MASH ma wzrosnąć z 8 % w 2022 r. do 11 % w 2050 r., a liczba przypadków raka wątroby związanych z alkoholem wzrośnie z 19 % w 2022 r. do 21 % w 2050 r.

Prof. Hashem B. El-Serag z Baylor College of Medicine (USA) ostrzega: "Kiedyś uważano, że rak wątroby występuje głównie u pacjentów z wirusowym zapaleniem wątroby lub chorobą wątroby związaną z alkoholem. Jednak obecnie rosnące wskaźniki otyłości są rosnącym czynnikiem ryzyka raka wątroby, głównie ze względu na wzrost liczby przypadków nadmiaru tłuszczu wokół wątroby".

Rak wątroby: profilaktyka i wczesne wykrywanie

Globalnych problemów nie rozwiąże jeden człowiek. Nie oznacza to jednak, że nic nie możesz zrobić.

Raport "The Lancet" wskazuje na konkretne działania, które mogą pomóc w zmniejszeniu światowego obciążenia rakiem wątroby:

• Intensyfikacja szczepień przeciwko HBV
• Powszechne badania przesiewowe w kierunku HBV dla dorosłych
• Ukierunkowane badania przesiewowe w kierunku HCV
• Kampanie uświadamiające związane z MASLD  i wczesne wykrywanie.

Prof. Valérie Paradis ze szpitala Beaujon (Francja) podkreśla: "Istnieje pilna potrzeba podniesienia świadomości społeczeństwa na temat powagi problemu zdrowotnego związanego z rosnącą liczbą przypadków raka wątroby. W porównaniu z innymi nowotworami, rak wątroby jest bardzo trudny do leczenia, ale ma bardziej wyraźne czynniki ryzyka, które pomagają określić konkretne strategie zapobiegawcze".

Co możemy zrobić sami?

Oprócz działań systemowych, każdy z nas może podjąć kroki, by zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka wątroby:

1. Szczepienie przeciwko HBV: jeśli nie jesteś zaszczepiony, porozmawiaj z lekarzem.
2. Unikanie czynników ryzyka zakażenia HCV: nie dziel się przedmiotami, które mogą mieć kontakt z krwią (np. maszynki do golenia, szczoteczki do zębów). Upewnij się, że sprzęt używany do zabiegów medycznych, kosmetycznych (np. piercing, tatuaż) jest sterylny.
3. Utrzymanie prawidłowej wagi: zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna pomagają w utrzymaniu prawidłowej wagi i zmniejszają ryzyko MASLD.
4. Ograniczenie spożycia alkoholu: pamiętaj o umiarze i unikaj nadmiernego spożycia alkoholu. Z punktu widzenia twojego zdrowia nie ma bezpiecznej dawki. Szkodzi nawet małe piwko.
5. Regularne badania: jeśli jesteś w grupie ryzyka raka wątroby, porozmawiaj z lekarzem o konieczności regularnych badań kontrolnych.

Eliza Dolecka