Masz cukrzycę? Zbadaj bezdech senny. Leczenie może uratować ci życie

Codzienna kontrola cukru i dbałość o dietę to dla osób z cukrzycą absolutna podstawa. Niewiele osób wie, że nocą może pojawiać się cichy wróg, który niweczy te starania i dramatycznie zwiększa zagrożenie. Okazuje się, że związek między bezdechem sennym u diabetyków a śmiertelnością jest silniejszy, niż sądzono, a odpowiednie leczenie może całkowicie odmienić rokowania.

• Nawet 80% dorosłych z cukrzycą typu 2 może cierpieć na nierozpoznany bezdech senny, który zwiększa ryzyko śmierci o 24%. Przełomowe szwedzkie badanie dowodzi, że leczenie bezdechu sennego zmniejsza ryzyko zgonu u diabetyków o 26%.
• Analiza miliona pacjentów potwierdza, że terapia CPAP redukuje śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych aż o 55%.
• Kluczem do trafnej diagnozy u diabetyków często nie są standardowe ankiety, ale stosunek obwodu talii do obwodu bioder oraz badanie moczu.
• Pod koniec 2024 roku zatwierdzono pierwszy w historii lek przeznaczony do leczenia obturacyjnego bezdechu sennego.

Cukrzyca powiązana z bezdechem sennym. Nawet 80% chorych ma ten problem

Obturacyjny bezdech senny (w skrócie OBS) to zaburzenie, które polega na wielokrotnym zatrzymywaniu lub znacznym spłyceniu oddechu podczas snu. Dla osób zmagających się z cukrzycą typu 2 jest to wyjątkowo częsty, choć często niezauważany problem.

Jak podaje serwis Medical Xpress, bezdech senny może dotyczyć od 50% do nawet 80% dorosłych diabetyków, a większość z tych przypadków pozostaje bez diagnozy. Taka sytuacja niesie za sobą poważne zagrożenia, ponieważ u osób z cukrzycą i bezdechem sennym ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych rośnie o ponad połowę, a ryzyko śmierci z dowolnej przyczyny jest wyższe o 24%.

Nowe światło na ten problem rzuca obszerne badanie naukowców z Uniwersytetu w Linköping w Szwecji. Analiza, o której informuje Medical Xpress, objęła dane z pięciu krajowych rejestrów medycznych, zbierane przez 14 lat. Porównano w niej ponad 12 tysięcy pacjentów z cukrzycą typu 2 i bezdechem sennym, którzy stosowali leczenie metodą CPAP, z grupą kontrolną liczącą ponad 730 tysięcy diabetyków bez takiej terapii.

Wyniki okazały się niezwykle wymowne. W grupie leczonej odsetek zgonów wyniósł 6,1%, podczas gdy w grupie nieleczonej sięgnął aż 28,7%. Po uwzględnieniu innych czynników, badacze wyliczyli, że leczenie bezdechu zmniejsza ryzyko śmierci u tych pacjentów o około 26%.

Bezdech senny - leczenie ratuje życie. Jak rozpoznać bezdech senny?

Terapia CPAP, której nazwa oznacza stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych, jest obecnie uznawana za najskuteczniejszą metodę leczenia bezdechu sennego. Polega ona na używaniu specjalnego aparatu, który przez maskę delikatnie wdmuchuje powietrze, zapobiegając zapadaniu się gardła podczas snu. Jej skuteczność potwierdza nie tylko szwedzkie badanie.

Na łamach czasopisma medycznego „The Lancet Respiratory Medicine” opublikowano wyniki metaanalizy (czyli zbiorczej analizy wielu badań), która objęła ponad milion pacjentów. Wykazała ona, że regularne stosowanie terapii CPAP obniża ogólne ryzyko śmierci o 37%, a ryzyko zgonu z powodu problemów z sercem aż o 55%. To dowód na to, jak kluczowe może być to leczenie dla dłuższego i zdrowszego życia.

Jednym z największych wyzwań pozostaje jednak odnalezienie osób z cukrzycą, które najbardziej potrzebują pomocy. Jak wynika z publikacji w „Scientific Reports”, w której tworzeniu brali udział także polscy badacze, popularne narzędzia przesiewowe, takie jak kwestionariusz STOP-Bang, nie zawsze są wystarczająco skuteczne w tej grupie.

W badaniu, które objęło 164 pacjentów z cukrzycą typu 2, okazało się, że aż 75% z nich miało bezdech senny, a co trzecia osoba wymagała leczenia z powodu jego zaawansowanej formy. Według tych samych badań, lepszymi wskaźnikami ryzyka okazały się otyłość brzuszna (oceniana na podstawie stosunku obwodu talii do bioder) oraz albuminuria (czyli obecność w moczu białka o nazwie albumina), co pokazuje, że diagnostyka powinna być bardziej spersonalizowana.

Nowe metody leczenia bezdechu sennego. Leki i chirurgia zamiast CPAP?

Chociaż terapia CPAP pozostaje podstawą leczenia, pojawiają się również nowe możliwości. Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła tirzepatyd jako pierwszy lek przeznaczony do leczenia umiarkowanego i ciężkiego bezdechu sennego u dorosłych z otyłością. Wyniki badań klinicznych pokazały, że lek ten znacznie zmniejsza liczbę zaburzeń oddychania w nocy, a u blisko połowy uczestników doprowadził do remisji choroby (czyli jej wycofania się).

Inne analizy sugerują, że w niektórych przypadkach chirurgia górnych dróg oddechowych może być nawet skuteczniejsza niż CPAP w zapobieganiu rozwojowi bezdechu.

Rosnącą świadomość problemu widać także w naszym kraju. Badanie przeprowadzone przez naukowców z Katedry Medycyny Snu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi pokazało znaczący wzrost liczby diagnoz stawianych w Polsce. Rośnie również liczba wykonywanych polisomnografii (specjalistycznych, całonocnych badań snu), które są kluczowe w rozpoznawaniu bezdechu. Autorzy badania podkreślają, że te pozytywne trendy wskazują na pilną potrzebę stworzenia ogólnopolskiej sieci centrów medycyny snu. Taki krok mógłby zapewnić wszystkim pacjentom równy dostęp do nowoczesnej diagnostyki i skutecznego leczenia, dając nadzieję na lepszą jakość życia.

Zdrowy sen. Sprawdź, czy zdrowo sypiasz

Pytanie 1 z 7

Jak szybko zasypiasz?

Od razu, gdy przyłożę głowę do poduszki

W ciągu 30 minut od położenia się do łóżka

Długo nie mogę zasnąć

Następne pytanie