Nowa ustawa uderza w starszych. Po 65. roku życia żadnej pomocy

Nowa ustawa o asystencji osobistej 2025 przewiduje, że asystencja osobista po 65 roku życia nie obejmie osób, które utraciły sprawność po tym wieku. Eksperci wskazują na sprzeczność z Konwencją ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, a problemem wciąż pozostaje brak ciągłości wsparcia z Funduszu Solidarnościowego.

Projekt ustawy o asystencji osobistej, nad którym pracuje Stały Komitet Rady Ministrów, zakłada wprowadzenie systemowych zasad wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. Nowe przepisy przewidują jednak wyraźne ograniczenie: świadczenie obejmie wyłącznie osoby, które nabyły prawo do asystencji przed ukończeniem 65 lat. Zgodnie z art. 8 projektu, po ukończeniu tego wieku asystencja będzie możliwa tylko wtedy, gdy uprawnienie zostało uzyskane wcześniej i jedynie do końca okresu wskazanego w decyzji. Oznacza to, że osoby, które utraciły sprawność dopiero po 65. roku życia, zostaną całkowicie wykluczone z nowego systemu.

Ustawa o asystencji osobistej 2025

Portal Infor.pl i Rządowe Centrum Legislacji podkreślają, że takie rozwiązanie jest niezgodne z Konwencją ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami. Dokument w art. 5 nakłada na państwa obowiązek zapewnienia równości wobec prawa i zakazu dyskryminacji, także ze względu na wiek. Z kolei art. 19 mówi o dostępie do usług wspierających niezależne życie w społeczności, w tym do pomocy osobistej. Według RCL, wykluczona zostanie cała grupa osób między 65. a 75. rokiem życia, która w praktyce nie będzie objęta żadną z procedowanych ustaw.

Seniorzy wykluczeni z asystencji

Obecnie asystencja osobista funkcjonuje w Polsce wyłącznie w ramach rocznych programów finansowanych z Funduszu Solidarnościowego. Oznacza to, że dostęp do pomocy zależy od corocznych naborów i decyzji samorządów. Nowa ustawa miała ten problem rozwiązać, gwarantując ciągłość wsparcia. Jednak zapis o granicy wieku sprawia, że część osób pozostanie poza systemem.

Program „Opieka 75+” i bon senioralny 2025 zamiast asystencji osobistej

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej tłumaczy, że osoby starsze i osoby z niepełnosprawnościami to odrębne grupy, za które odpowiadają różne jednostki samorządu. Resort wskazuje, że seniorzy powyżej 65 lat mogą korzystać z innych form wsparcia, m.in. z programu „Opieka 75+” czy planowanego bonu senioralnego, który ma objąć osoby w wieku 66–75 lat. Równocześnie ministerstwo argumentuje, że żaden inny kraj nie przewiduje asystencji osobistej dla osób, które utraciły sprawność po 65. roku życia.

Wykluczenie niepełnosprawnych po 65 roku życia – konsekwencje dla seniorów

Premier Donald Tusk podkreślił, że przyjęcia nowych przepisów nie należy się szybko spodziewać. Z kolei minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zapowiedziała, że projekt zostanie skierowany do Sejmu jesienią 2025 roku, choć pierwotnie zakładano drugi kwartał roku. Warto dodać, że ponad rok temu prezydent Andrzej Duda złożył własny projekt ustawy o asystencji osobistej, jednak dokument utknął w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.

Romana Makówka