Epidemia cukrzycy w Polsce? Tak zmniejszysz ryzyko o 70%, i to bez tabletek

Cukrzyca typu 2 to problem, który dotyczy milionów Polaków. Wiele osób szuka sposobów na zmniejszenie ryzyka, rozważając m.in. przyjmowanie leków. Okazuje się jednak, że ogromna siła tkwi w codziennych, pozornie niewielkich zmianach w stylu życia. Co więcej, badania potwierdzają, że takie podejście bywa nie tylko opłacalne, ale często skuteczniejsze niż farmakoterapia.

• Proste zmiany w stylu życia mogą znacząco zmniejszyć ryzyko cukrzycy typu 2. Zmiana nawyków może być nawet skuteczniejsza w zapobieganiu chorobie niż leki.
• Nowe badania wskazuję, że dieta śródziemnomorska w połączeniu z aktywnością fizyczną to najlepszy sposób na obniżenie ryzyka cukrzycy.
• Niewielka utrata masy ciała może obniżyć ryzyko rozwoju cukrzycy u osób ze stanem przedcukrzycowym nawet o 70%.

Jak zmniejszyć ryzyko cukrzycy? Pomogą 3 proste zmiany

Rosnąca liczba zachorowań na cukrzycę typu 2 budzi uzasadniony niepokój, jednak najnowsze doniesienia naukowe niosą ze sobą dużą dawkę optymizmu. Przełomowe badanie PREDIMED-Plus, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie „Annals of Internal Medicine”, wskazuje, że pewne zmiany w stylu życia mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju tej choroby aż o 31%.

W badaniu tym wzięło udział niemal 5000 osób w wieku 55-75 lat. Wszyscy uczestnicy zmagali się z nadwagą lub otyłością oraz zespołem metabolicznym, czyli grupą czynników ryzyka, które znacząco zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia cukrzycy i chorób serca.

Przez sześć lat naukowcy obserwowali, jak na zdrowie uczestników wpływa połączenie diety śródziemnomorskiej z redukcją kalorii, regularnej aktywności fizycznej oraz wsparcia w kontroli wagi. Efekty okazały się niezwykle obiecujące. Osoby stosujące się do zaleceń straciły średnio 3,3 kg i zmniejszyły obwód talii o 3,6 cm.

W praktyce, jak tłumaczą badacze, oznacza to, że na każde 100 osób, które wprowadziły te zmiany, u trzech udało się zapobiec rozwojowi cukrzycy. To pokazuje, jak wielką moc mają nasze codzienne nawyki i jak realnie mogą chronić nasze zdrowie.

Ryzyko cukrzycy. Zmiana nawyków skuteczniejsza niż leki

Wyniki badania PREDIMED-Plus nie są odosobnione. Obszerna metaanaliza 31 badań, której wyniki opublikowano w medycznej bazie danych PubMed Central, wykazała, że interwencje oparte na zmianie stylu życia zmniejszają ryzyko zachorowania aż o 41%. To trochę tak, jakbyśmy mieli do dyspozycji potężną tarczę chroniącą przed chorobą.

Co więcej, długoterminowe badanie DPP Outcomes Study, które przytacza serwis UNM Health Sciences, pokazało, że po 22 latach intensywna zmiana nawyków była skuteczniejsza niż farmakoterapia, redukując ryzyko o 24% (w porównaniu do 17% dla metforminy).

Warto też podkreślić, że profilaktyka oparta na diecie i ruchu jest nie tylko skuteczna, ale również opłacalna. Systematyczny przegląd 53 badań, przeprowadzony przez Community Preventive Services Task Force, dowiódł, że programy promujące zdrowy styl życia przynoszą korzyści ekonomiczne.

Z kolei eksperci z renomowanej Mayo Clinic wskazują, że już niewielka utrata masy ciała (rzędu 5-7%) w połączeniu z umiarkowaną aktywnością fizyczną przez co najmniej 150 minut tygodniowo (czyli np. pięć 30-minutowych szybkich spacerów) może zmniejszyć ryzyko cukrzycy o imponujące 40-70% u osób ze stanem przedcukrzycowym.

Cukrzyca w Polsce to cicha epidemia. Kto jest w grupie ryzyka?

Skala problemu w Polsce jest alarmująca i skłania do refleksji. Jak podaje Narodowy Fundusz Zdrowia, w 2022 roku z cukrzycą zmagało się już ponad 3 miliony Polaków, a liczba nowych diagnoz każdego roku sięgę niemal 400 tysięcy. Co szczególnie niepokojące, eksperci NFZ szacują, że około 9% dorosłych Polaków ma cukrzycę typu 2, a podobny odsetek cierpi na stany ją poprzedzające.

Konsekwencje zdrowotne bywają jeszcze bardziej dotkliwe. Analizy NFZ pokazują, że średnia długość życia pacjentów z cukrzycą w Polsce może być krótsza nawet o 15 lat w porównaniu do populacji ogólnej.

Dlatego dobrym pomysłem jest wsłuchanie się w zalecenia ekspertów, takie jak te zawarte w wytycznych Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Podkreślają oni rolę terapii behawioralnej (czyli pracy nad nawykami) i sugerują rozważenie farmakoterapii u osób ze stanem przedcukrzycowym i wyższym BMI.