Zasada ABCDS przeciw demencji. Światowej sławy neurobiolog uczy, jak dbać o mózg przez całe życie

"Zdrowie mózgu to nie tylko unikanie chorób" - podkreśla Vladimir Hachinski, profesor uniwersytecki w Western's Schulich School of Medicine & Dentistry w Kanadzie. Jego zasada ABCDS pozwala cieszyć się sprawnym funkcjonowaniem naszego centrum zarządzania przez całe życie.

Właściwie to, co radzi, prof. Vladimir Hachinski, nie jest niczym nowym w neurologii i profilaktyce chorób demencyjnych. To raczej prosty, uporządkowany zbiór reguł, przystępny dla każdego.

Chodzi o to, by na co dzień je stosować, bo to niezwykle skuteczne nawyki, które pomagają zapobiegać udarom, demencji i generalnie poprawiają jakość życia.

Kim jest Vladimir Hachinski?

Profesor Vladimir Hachinski to uznany autorytet w dziedzinie neurologii, szczególnie w obszarze udarów i demencji. Jest profesorem uniwersyteckim w Western's Schulich School of Medicine & Dentistry w Kanadzie.

Jego badania koncentrują się na zrozumieniu mechanizmów powstawania udarów i demencji oraz na opracowywaniu skutecznych metod profilaktyki i leczenia tych schorzeń.

W 2023 roku opracował nową definicję zdrowia mózgu – "Kiedy myślenie, odczuwanie i łączenie się z innymi jest najlepsze w bezpiecznym, zdrowym i wspierającym środowisku" – oraz indeks do jego ilościowej oceny.

Profesor Hachinski jest również znanym promotorem zdrowego stylu życia i aktywnego starzenia się.

"Zdrowie mózgu to nie tylko unikanie chorób. Chodzi o promowanie zdrowych mózgów dla lepszego świata, w którym ludzie mogą się rozwijać i cieszyć życiem" – mówi kanadyjski neurobiolog kliniczny.

 ABCDS: Klucz do zdrowego mózgu

Profesor Hachinski i jego współpracownicy opracowali zasadę ABCDS, która stanowi łatwy do zapamiętania i praktyczny przewodnik po zdrowym stylu życia, korzystnym dla mózgu. 

Skrót ABCDS odnosi się do pierwszych liter pięciu kluczowych nawyków (po angielsku):

• A – Activity (aktywność fizyczna): regularne ćwiczenia poprawiają krążenie krwi, co zapewnia mózgowi odpowiednią ilość tlenu i składników odżywczych. Aktywność fizyczna stymuluje produkcję neurotrofin, białek wspierających wzrost i przetrwanie neuronów, co może poprawić funkcje poznawcze i pamięć. "Nawet chodzenie 3000 kroków dziennie – znacznie mniej niż popularna rada '10 000 kroków dziennie' – zmniejsza ryzyko przedwczesnej śmierci" – podkreśla profesor Hachinski.
• B – Blood pressure (ciśnienie krwi): dbanie o prawidłowe ciśnienie krwi jest kluczowe dla zdrowia mózgu, ponieważ wysokie ciśnienie krwi może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych w mózgu, zwiększając ryzyko udaru mózgu, demencji i innych problemów neurologicznych. Regularne monitorowanie ciśnienia krwi oraz zdrowy styl życia, w tym dieta i aktywność fizyczna, mogą znacząco zmniejszyć to ryzyko.
• C – Connecting with others (kontakt z innymi): badania wykazują, że samotność zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci, chorób serca, udaru mózgu i demencji. Regularne kontakty społeczne, spotkania z przyjaciółmi i rodziną, a także dołączanie do różnych zajęć, pomagają utrzymać mózg w dobrej kondycji i poprawiają samopoczucie.
• D – Diet (dieta): spożywanie pokarmów bogatych w antyoksydanty, zdrowe tłuszcze, witaminy i minerały może poprawić pamięć, koncentrację i ogólną sprawność umysłową. "Nawet zdrowe odżywianie się dwa lub trzy dni w tygodniu może obniżyć ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych" – zauważa profesor Hachinski.
• S – Sleep (sen): podczas snu mózg przechodzi przez procesy regeneracyjne i oczyszczające. W trakcie głębokiego snu mózg usuwa toksyny, które gromadzą się w ciągu dnia, co pomaga zapobiegać chorobom neurodegeneracyjnym. Ponadto sen jest niezbędny dla konsolidacji pamięci.

Jeśli będzie ci tak wygodniej, możesz tę zasadę nazwać ACKDS, od polskich słów. Najważniejsze to wziąć ją sobie do serca.

10 produktów szkodliwych dla twojego mózgu

Zobacz galerię 10 zdjęć

Zdrowie mózgu - nigdy nie jest za późno

Profesor Hachinski podkreśla, że dbanie o mózg to proces, który powinien rozpocząć się jak najwcześniej, najlepiej jeszcze w życiu płodowym i w pierwszych latach po urodzeniu. Czynniki takie jak opieka prenatalna i genetyka mogą wpływać na to, jak dobrze funkcjonują nasze mózgi w późniejszym życiu.

Jednak nigdy nie jest za późno, aby zacząć dbać o swój mózg. Wprowadzenie zasady ABCDS, niezależnie od wieku, może przynieść wymierne korzyści i poprawić jakość życia.

Naprawdę ważne jest myślenie o zdrowiu bardziej holistycznie. Nie chodzi tylko o brak choroby czy brak bólu. Im bardziej aktywnie skupiamy się na zdrowiu psychicznym i dobrym samopoczuciu, tym zdrowsi będziemy i tym przyjemniejsze będzie nasze życie

– mówi Marnin Heisel, psycholog kliniczny i profesor w Schulich Medicine & Dentistry, współpracujący z profesorem Hachinskim. 

Zasada ABCDS profesora Hachińskiego i jego zespołu to prosty, ale skuteczny przepis na długowieczność i zdrowie mózgu - może pomóc zapobiegać udarom, demencji i poprawić ogólną jakość życia.

Eliza Dolecka