Jak sobie radzić z wypaleniem pandemicznym?

Weryfikacja

Autor: Klaudia Kierzkowska

Pandemia COVID-19 niemalże od dwóch lat zawładnęła całym światem. Koronawirus SARS-Co-V-2 ma ogromny wpływ na nasze życie. Powoduje strach, lęk i niepokój. Rośnie poczucie zmęczenia i wyczerpania. Czym jest wypalenie pandemiczne, i jak sobie z nim radzić?

Spis treści

1. Objawy wypalenia pandemicznego
2. Jak sobie radzić z wypaleniem pandemicznym?
3. Kiedy poprosić o pomoc?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje wypalenie pandemiczne jako zmęczenie i wyczerpanie związane z panującą sytuacją pandemiczną. Jak dowodzą dane WHO, wspomniane wypalenie dotknęło nawet 60 proc. Europejczyków. Początkowo lęk przed COVID-19 motywował do działania. Jednak już od dłuższego czasu uczucie zmęczenia, wypalenie zawodowe, strach i frustracja doprowadzają do wyczerpania organizmu i pogorszenia kondycji psychicznej.

Objawy wypalenia pandemicznego

Wypalenie pandemiczne u każdego może przebiegać inaczej, jednak jest kilka typowych objawów, które występują u wszystkich zmagających się z tą dolegliwością. Należą do nich:

• wyczerpanie emocjonalne,
• mniejsza efektywność w pracy,
• niepokój o przyszłość,
• ogromne zmęczenie fizyczne.

Wspomniane dolegliwości nierzadko współwystępują z zaburzeniami psychicznymi np. z depresją czy nasileniem zaburzeń lękowych.

Choć wypalenie pandemiczne może dotknąć każdego, to najczęściej zmagają się z nim osoby będące w „centrum” wydarzeń pandemicznych np. personel medyczny, żołnierze, policjanci. Dotyka również osoby będące w trudnej sytuacji, a w szczególności te, które w wyniku pandemii straciły stałe źródło utrzymania.

Sytuacja pandemiczna sprawia, że każdy – w mniejszym lub większym stopniu – nie czuje się bezpiecznie. Stajemy się coraz bardziej zestresowani, nerwowi i coraz częściej odczuwamy poczucie lęku. Osoby, które dodatkowo zmagają się z zaburzeniami odżywiania, mogą zaobserwować u siebie więcej niepokojących objawów.

Przeprowadzone badanie dowodzi, że u 38 proc. osób leczonych z powodu zaburzeń odżywiania, objawy nasiliły się już we wczesnej fazie pandemii. Dlatego tak ważne jest, by wiedzieć jak radzić sobie z wypaleniem pandemicznym.

Jak sobie radzić z wypaleniem pandemicznym?

Niezwykle istotne jest, by zadbać o własne samopoczucie i w jak największym stopniu skoncentrować się i skupić na sobie samym.

• Regularna aktywność fizyczna – chociażby codzienny, kilkunastominutowy spacer po świeżym powietrzu korzystnie wpłynie na poprawę samopoczucia. Warto wybrać się na przejażdżkę rowerową, zacząć uczęszczać na basen czy siłownię. Regularna aktywność fizyczna poprawia sprawność, wzmacnia odporność i korzystnie wpływa na samopoczucie i pracę mózgu.
• Zdrowe odżywianie – warto skupić się nie tylko na aktywności fizycznej, ale również na zdrowym odżywianiu. Ograniczenie spożywania fast foodów, przetworzonej żywności i produktów przepełnionych konserwantami korzystnie wpłynie na nasze samopoczucie. Codzienne menu powinno obfitować w warzywa, owoce i zdrowe kwasy tłuszczowe.
• Medytacja – zajęcia relaksujące, głębokie i świadome oddychanie, jak również wyciszenie się i skoncentrowanie na tym co „tu i teraz” pomoże walce z wypaleniem pandemicznym.
• Budowanie poczucia własnej wartości – w trudnych chwilach niezwykle ważne jest by docenić siebie. Przypomnij sobie, jakie ciężkie momenty spotkały cię w przeszłości, i jak udało ci się je pokonać.
• Pozytywne myślenie – warto zacząć prowadzić dziennik pozytywnych doświadczeń, w którym na koniec dnia zapisujemy, co miłego nas dzisiaj spotkało.
• Relacje społeczne – ważne, by w trudnych momentach nie zamykać się na świat, a wręcz przeciwnie – skupić na relacjach z bliskimi nam osobami. Warto znaleźć czas na spotkanie ze znajomymi, przyjaciółmi, a jeśli to niemożliwe, to chociażby starać się w miarę często rozmawiać z nimi przez telefon.
• Unikanie nudy – istotne jest, by osoby zmagające się z wypaleniem pandemicznym unikały nudy. Siedzenie i rozmyślanie nie wpłynie korzystnie na samopoczucie. Pandemia to doskonały czas na rozwijanie swoich pasji i zainteresowań. Dobrym pomysłem jest nauka języków obcych, malowanie czy czytanie książek.

Podczas pierwszej fali pandemii, wiele osób niemalże co godzinę śledziło napływające zewsząd informacje. Jednak natłok złych wiadomości sprawił, że niektórzy całkowicie odwrócili się od mediów, co również powoduje lęk i niepokój. Jeśli czujemy się przytłoczeni informacjami dotyczącymi pandemii, ale mimo wszystko chcemy być na bieżąco, szukajmy wiarygodnych i rzetelnych źródłem informacji.

Kiedy poprosić o pomoc?

Jeśli pomimo stosowania się do powyższych wskazówek nasze samopoczucie nie poprawia się, a wypalenie pandemiczne pogłębia, warto poprosić o pomoc. Wizyta u psychologa czy psychiatry nie powinna być powodem do wstydu! Należy potraktować ją tak samo, jak konsultację u innego lekarza. Przedłużająca się pandemia powoduje wyczerpanie u ludzi na całym świecie.

Wiele osób straciło motywację do dalszego działania. Niektórzy doświadczają lęku i depresji. Niepewność i strach niekorzystnie wpływają na codzienne funkcjonowanie, pogarszają relacje społeczne i doprowadzają do problemów w związkach.

Choć pandemia nie będzie trwać wiecznie, to nie warto czekać! Każdy z nas powinien stawić czoła wyzwaniu i w razie potrzeby poprosić o pomoc specjalistów.

Czytaj też: Depresja i zaburzenia lękowe w czasie pandemii - te grupy ucierpiały najbardziej

Klaudia Kierzkowska