Udar niedokrwienny mózgu to stan, kiedy do tkanek mózgu przestaje dopływać wystarczająca ilość krwi z powodu częściowego lub zupełnego zablokowania tętnicy. To najczęstszy typ udaru - dochodzi do niego aż w 80-90 proc. przypadków.
Gdy wystąpi, liczy się każda sekunda. Komórki mózgu są bowiem bardzo wrażliwe na niedotlenienie i już po czterech minutach zaczynają obumierać.
Istnieje leczenie, które może ograniczyć skutki udaru lub odwrócić je - to alteplaza (tPA), czyli lek rozpuszczający skrzep zatykający tętnicę. Chory musi otrzymać go w ciągu maksymalnie trzech godzin od początku udaru. Inaczej grozi mu ciężka niepełnosprawność, a nawet zgon. Dlatego tak ważne jest, by wiedzieć, jak rozpoznać udar.
Jednym z objawów jest "krzywy" uśmiech
Uszkodzenie tkanki mózgu sprawia, że dochodzi do zaburzeń czucia i ruchu po przeciwległej stronie ciała - w tym na twarzy. Objawem udaru niedokrwiennego mózgu, który każdy może dostrzec w lustrze, jest charakterystyczny, opadający jeden kącik ust, nadający im wyraz "krzywego", nierównego uśmiechu.
Jedna strona ust wygląda normalnie, kącik drugiej skierowany jest w dół, co nasila się podczas próby uśmiechu. Objaw ten może świadczyć o tym, że doszło do tzw. ogniskowego uszkodzenia mózgu i porażenia nerwu twarzowego.
Warto pamiętać, że nie jest to jedyny objaw udaru, nie zawsze również pojawia się jako pierwszy. Najłatwiej go jednak dostrzec.
i
Test F.A.S.T to szybkie narzędzie diagnostyczne
Opadanie kącika ust to jeden z elementów tzw. testu FAST, który pozwala z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić udar w mniej niż minutę. Test stworzono w Stanach Zjednoczonych, ale jest on prosty i każdy może go wykonać. Składa się z czterech kroków.
- F - Face czyli twarz. Poproś chorego, by się uśmiechnął - sygnałem ostrzegawczym jest nierówny uśmiech
- A - Arm czyli ramię. Poproś chorego, by zamknął oczy i wyciągnął oba ramiona przed siebie, dłońmi do góry. Jeśli wystąpił udar, pojawi się niedowład jednej ręki (w niektórych przypadkach może być obustronny) czyli problem z uniesieniem ramienia.
- S - Speech czyli mowa. Udar to również problemy z mówieniem, czyli afazja. Dlatego poproś o powtórzenie jakiegokolwiek prostego zdania. Jeśli chory nie jest go w stanie wypowiedzieć, mówi niewyraźnie, lub masz wrażenie, że nie rozumie o co go prosisz, to sygnał, że prawdopodobnie doszło do udaru.
- T - Time czyli czas. Jeżeli wystąpi przynajmniej jeden z powyższych objawów, chory musi jak najszybciej otrzymać pomoc. Wezwij pogotowie lub przetransportuj tę osobę do szpitala.
