Jeden chory zakaża 15-17 osób. Powikłaniem może być nawet udar. Eksperci o krztuścu u dorosłych
Wzrost zachorowań na krztusiec w Polsce i Europie musi budzić niepokój. Angażujemy się bardzo mocno w profilaktykę szczepień również osób dorosłych - powiedział dr n. med. Paweł Grzesiowski – Główny Inspektor Sanitarny na brifingu prasowym. Eksperci zwracali uwagę na rolę edukacji dorosłych i wsparcia pielęgniarek w systemie ochrony zdrowia.
Dane NIZP PZH potwierdzają niepokojący trend. Od stycznia do końca września 2024 roku w Polsce odnotowano aż 14 584 przypadków zachorowań na krztusiec. Dla porównania, w analogicznym okresie 2023 roku było ich zaledwie 559, co oznacza ponad 25-krotny wzrost.
Tylko w okresie od 1 stycznia do 28 lutego tego roku zgłoszono 4 953 przypadki krztuśca. Podobny, niepokojący trend obserwowany jest w całej Europie.
Według dr. n. med. Pawła Grzesiowskiego, Głównego Inspektora Sanitarny, prof. dr hab. n. med. Ernesta Kuchara, eksperta Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczaniu Chorób Infekcyjnych i dr n. o zdr. Karoliny Prasek, dyrektor Działu Rozwoju Pielęgniarstwa i Położnictwa Medicover, kluczem do poprawy sytuacji są szczepienia przypominające dorosłych.
Krztusiec zagraża nie tylko dzieciom
Krztusiec, chociaż wciąż kojarzony jest głównie z chorobą wieku dziecięcego, coraz częściej atakuje osoby dorosłe.
Jak podkreśla dr n. med. Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny:
Krztusiec to bardzo zaraźliwa choroba. Jedna osoba może zarazić nawet 15-17 innych – to więcej niż przy grypie czy COVID-19. Problem w tym, że u dorosłych choroba często przebiega z nietypowymi objawami – np. tylko jako kaszel – przez co nie jest rozpoznawana.
Byłeś szczepiony w dzieciństwie? Odporność wygasa
Eksperci zwracają uwagę na fakt, że odporność po szczepieniach z dzieciństwa wygasa już po 4-12 latach.
- Wielu dorosłych nie wie, że ich odporność po szczepieniach z dzieciństwa wygasła. Dorośli, którzy nie uzupełnili szczepień, mogą być bezobjawowymi nosicielami i stanowić realne zagrożenie dla niemowląt – alarmuje dr n. med. Paweł Grzesiowski.
Szczepienia przypominające u dorosłych nie są obowiązkowe, co sprawia, że wiele osób nie jest świadomych potrzeby ich wykonywania. Tymczasem zmiany demograficzne sprawiają, że coraz więcej osób nie ma potrzebnej ochrony, bo ta wygasła, a przebieg choroby u osób starszych może być ciężki.
Jak zwraca uwagę prof. Ernest Kuchar, młody dorosły zapewne będzie "tylko kaszlał", bez wysokiej gorączki, często nieświadomy, że roznosi chorobę. U seniora może dojść do złamania żeber, problemów z naczyniami krwionośnymi, a nawet udaru.
Oczywiście, przeciw samym bakteriom mamy skuteczne antybiotyki, ale ich toksyny pozostają i powrót do zdrowia wcale nie jest prosty.
W przypadku krztuśca leczenie polega głównie na łagodzeniu objawów takich jak duszność, kaszel czy bezdech, ale nie zwalcza samej choroby. Jedyną realną ochroną jest profilaktyka, czyli szczepienie
- mówił prof. Kuchar.
Krztusiec - bezpłatne szczepienia kobiet w ciąży
Główny Inspektor Sanitarny przyznał, że w dniu konferencji 70 pracowników GIS i ich bliscy mogli skorzystać z bezpłatnego szczepienia przeciw krztuścowi, a przy okazji błonicy i tężcowi (jedna szczepionka) oraz polio.
Przy okazji podkreślił, że "rozszerza się portfolio szczepień" zalecanych dorosłym, także tych refundowanych ze względu na szczególne wskazania, choćby wiek.
W kontekście krztuśca (kokluszu) szczególne znaczenie ma profilaktyka u kobiet w ciąży. Zaszczepienie się zapewnia noworodkowi odporność na pierwsze miesiące życia, kiedy jest on najbardziej narażony na powikłania. W Polsce każda ciężarna może bezpłatnie zaszczepić się przeciwko krztuścowi w swojej poradni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).
Prof. dr hab. n. med. Ernest Kuchar podkreśla: „Szczepienie kobiet w ciąży przeciw krztuścowi to podwójna korzyść – chronimy matkę i noworodka. W USA takie szczepienie przyjmuje prawie 60% ciężarnych, podczas gdy w Polsce ta liczba wciąż nie przekracza 25%. To wyraźny sygnał, że istnieje duża szansa na poprawę świadomości oraz dostępności szczepień wśród przyszłych mam w naszym kraju”.
Pielęgniarki, apteki - żeby było łatwiej się szczepić
Pielęgniarki odgrywają coraz większą rolę w profilaktyce chorób zakaźnych, w tym krztuśca. Od 2022 roku mogą samodzielnie kwalifikować dorosłych do szczepień ochronnych, co znacząco zwiększa dostępność do profilaktyki.
- Pielęgniarki posiadają odpowiednie kompetencje kliniczne. Zatem ich większe zaangażowanie w szczepienia to realna szansa na wzrost wyszczepialności – zwraca uwagę dr n. o zdr. Karolina Prasek.
Niewątpliwie ważną zmianą zachęcającą do szczepień jest możliwość wykonania ich a aptece, a farmaceuci mogą też wystawiać refundowane recepty.
Podcasty
Playlisty tematyczne
