Czarna rzepa - źródło cennych składników odżywczych i leczniczych

2011-04-18 17:11

Czarna rzepa ma wiele walorów odżywczych i leczniczych - działa żółciopędnie i przeciwbakteryjnie w przewodzie pokarmowym, pomaga przy kaszlu, kamicy moczowej, niedokrwistości i nerwobólach. Z wyglądu niepozorna - rzepa jest prawdziwą bombą witaminową. Dlatego też nie powinno jej zabraknąć na twoim stole.

Czarna RZEPA - źródło cennych składników odżywczych i leczniczych
Autor: Getty Images Czarna RZEPA - źródło cennych składników odżywczych i leczniczych

Spis treści

  1. Czarna rzepa - co w sobie kryje
  2. Gdzie występuje czarna rzepa
  3. Właściwości lecznicze rzepy

Nie bez powodu mówi się: zdrowy jak rzepa. Korzeń tej rośliny – bulwa pokryta czarną skórką, pod którą kryje się biały miąższ o ostrym smaku – ma walory zarówno odżywcze, jak i lecznicze. Dlatego czarna rzepa, nazywana także czarną rzodkwią, należy do najstarszych roślin uprawianych w Azji, Europie i Afryce.

Czarna rzepa - co w sobie kryje

Korzeń rzepy zawiera glikozydy gorczyczne, które są bogate w cenne związki siarki. W momencie rozdrabniania bulwy glikozydy ulegają rozpadowi. Powstają wówczas lotne związki – izosiarkocyjanidy, zwane olejkami gorczycznymi, o specyficznym smaku i ostrym zapachu. Mają one bardzo silne działanie – intensywnie zwiększają ukrwienie skóry, pobudzają wydzielanie śliny, soków trawiennych i żółci. Rzepa zawiera też fitoncydy, czyli substancje podobne do antybiotyków, które hamują rozwój mikroorganizmów chorobotwórczych. W bulwach rzepy jest również rafanina i rafanol (związki siarkowe) o działaniu odkażającym i przeciwłojotokowym, a ponadto cukry, enzymy, duże ilości witaminy C, B1 i B2, PP oraz sole mineralne – głównie potasu, żelaza, wapnia, magnezu, siarki i fosforu. Taka kombinacja cennych składników sprawia, że rzepa ma liczne zastosowania. Zwiększa wydzielanie soków trawiennych, działa żółciopędnie i przeciwbakteryjnie w przewodzie pokarmowym. Pomaga przy kaszlu, zapaleniu górnych dróg oddechowych, kamicy moczowej i niedokrwistości, a sok stosowany do nacierań – przy nerwobólach i zapaleniu korzonków.

Gdzie występuje czarna rzepa

Czarna rzepa w stanie dzikim występuje dość powszechnie jeszcze na wybrzeżach Morza Śródziemnego, w Polsce znamy tylko jej odmiany uprawne. Bulwy zbiera się późną jesienią, tuż przed przymrozkami, i przechowuje w piwnicy lub kopcu przysypanym wilgotnym piaskiem.

    Zrób to koniecznie

    Nalewka z czarnej rzepy

    Zetrzyj rzepę na drobnej tarce i zalej alkoholem 40–70-procentowym w proporcji 1 część rzepy na 5 części alkoholu. Odstaw na 2 tygodnie, potem przefiltruj. Nalewkę możesz stosować do wcierania w skórę głowy przy wypadaniu włosów, do nacierania obolałych mięśni, stawów, przy nerwobólach, do przemywania skóry przy trudno gojących się ranach.

    Świeży sok z czarnej rzepy

    Startą rzepę odciśnij przez gazę. Pij po kilka łyżek dziennie świeżego soku (możesz go połączyć z sokiem z marchwi) jako środek na wzmocnienie, regulujący czynności przewodu pokarmowego, wątroby i pęcherzyka żółciowego.

    Właściwości lecznicze rzepy

    Wyciąg z korzeni czarnej rzepy jest ważnym składnikiem wielu preparatów ziołowych, przede wszystkim wspomagających czynność wątroby (np. Raphacholin, Raphalamid). Można go znaleźć także w środkach wspomagających odchudzanie (np. Turbo Slim) oraz w kosmetykach, m.in. do włosów (np. firmy Joanna, Ziaja, Barwa), które służą wzmocnieniu cebulek włosowych, przeciwdziałają łojotokowi i łupieżowi.

      Warto wiedzieć

      Czy wiesz, że...

      • Tylko rzepa uprawna ma korzeń bulwiasty. Ta rosnąca dziko ma korzeń cienki, ale równie zasobny we wszystkie cenne związki.
      • Według Herodota robotników budujących piramidy 3 tys. lat p.n.e. karmiono czarną rzepą, bo już wtedy znana była ze swych wzmacniających właściwości.
      • Rzepa dość łatwo chłonie szkodliwe, rakotwórcze azotany. Dlatego kto jada jej sporo lub stosuje jako lek, powinien wybierać rzepę pochodzącą z upraw ekologicznych.

      miesięcznik "Zdrowie"